Ενισχυμένα κατά 19% ήταν τα εισοδήματα που δήλωσαν το περυσινό έτος (αφορούν τη χρήση του 2022) στην εφορία οι ιδιοκτήτες ακινήτων σε σύγκριση με το 2021. Την ίδια στιγμή, οι αυξήσεις στις τιμές των ενοικίων μεσοσταθμικά σε όλη τη χώρα ήταν 7%.
Η πανδημία είχε «παγώσει» τα προηγούμενα χρόνια τα εισοδήματα από ακίνητα, τα οποία από το 2022 φαίνεται να ακολουθούν τις αυξητικές τάσεις που καταγράφουν τα τελευταία χρόνια οι τιμές των μισθωμάτων. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις εισοδημάτων εντοπίζονται στις τουριστικές περιοχές της χώρας και συγκεκριμένα στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάνησα, στην Κεφαλονιά, στη Ζάκυνθο και τα Χανιά. Οι φορολογούμενοι που δηλώνουν εισοδήματα από ενοίκια και έχουν έδρα την Αθήνα δήλωσαν τα υψηλότερα και συγκεκριμένα έφθασαν τα 3,1 δισ. ευρώ έναντι 2,6 δισ. ευρώ το 2021.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, το ποσό που δηλώθηκε στην εφορία ανήλθε στα 7,85 δισ. ευρώ έναντι 6,6 δισ. ευρώ το 2021. Τα εισοδήματα αυτά προέρχονται από την εκμίσθωση κατοικιών, γραφείων και αγροτεμαχίων, ενώ κατά μέσον όρο το δηλωθέν εισόδημα περιορίζεται στα 5.000 ευρώ. Τόσο στη φορολόγηση των εισοδημάτων από ακίνητα όσο και στη φορολόγηση των εισοδημάτων από τις αποδοχές και τα κέρδη, η πλειονότητα των φορολογουμένων συνωστίζεται στα χαμηλά… πατώματα.
Επί της ουσίας, όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες φρόντιζαν μέχρι σήμερα το καθαρό τους εισόδημα να μην ξεπερνάει τα 10.000 ευρώ, ώστε να μην ξεφεύγουν από τον χαμηλό συντελεστή 9%, έτσι και η πλειονότητα των ιδιοκτητών δηλώνει ετήσια εισοδήματα από ενοίκια κάτω από 12.000 ευρώ, ώστε να παραμένει στον χαμηλότερο συντελεστή 15%. Σημειώνεται ότι τα εισοδήματα από ενοίκια φορολογούνται αυτοτελώς, δηλαδή με διαφορετική κλίμακα, με συντελεστές από 15% έως 45%.
Βέβαια, από την άλλη πλευρά η πλειονότητα των ιδιοκτητών διαθέτει ακίνητα μικρής αξίας και σε αρκετές περιπτώσεις κατέχει ένα μόνο ακίνητο, το οποίο λογικά δεν αποφέρει εισοδήματα άνω των 7.000-8.000 ευρώ, εφόσον πρόκειται για μακροχρόνια μίσθωση.
Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, όπως φαίνεται από τα στοιχεία, συνέβαλαν σημαντικά στην αύξηση των εισοδημάτων από μισθώματα. Συγκεκριμένα, στις Κυκλάδες η αύξηση ανέρχεται στο 36%, στην Κεφαλονιά στο 34%, στη Λευκάδα στο 30%, στη Ζάκυνθο 31%, στα Δωδεκάνησα 28%, στα Χανιά 27% και στην Αθήνα 18%. Σε όλους τους νομούς της χώρας τα εισοδήματα αυξήθηκαν, με τη μικρότερη να εντοπίζεται στη Βοιωτία (7%) και την υψηλότερη στις Κυκλάδες.
Πηγές του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκτιμούν ότι τα εισοδήματα από ενοίκια του 2023 αλλά κυρίως του 2024 θα είναι σημαντικά αυξημένα τόσο λόγω της αύξησης του τουρισμού όσο και εξαιτίας των παρεμβάσεων στη φορολογία και του καλύτερου ελέγχου των εισοδημάτων που δηλώνουν όσοι διαθέτουν τα ακίνητά τους για βραχυχρόνια μίσθωση. Ελεγχοι έχουν ξεκινήσει και σε ιδιοκτήτες που διαθέτουν τα ακίνητά τους σε μακροχρόνιες μισθώσεις, καθώς ένα μεγάλο τμήμα υποδηλώνει εισοδήματα, δηλαδή ένα τμήμα αυτών το εισπράττει κάτω από το τραπέζι. Οι έλεγχοι σ’ αυτές τις περιπτώσεις γίνονται με συγκεκριμένα ελεγκτικά κριτήρια και τις δαπάνες διαβίωσης των ιδιοκτητών.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 72,7% των ιδιοκτητών ή διαφορετικά 1,238 εκατ. ιδιοκτήτες δηλώνουν έως 5.000 ευρώ εισοδήματα. Δηλαδή, κατά μέσον όρο 1.238 ευρώ ο καθένας τον χρόνο. Επίσης, το 91,4% δηλώνει εισοδήματα που δεν ξεπερνούν τα 12.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι φορολογούνται με τον χαμηλό συντελεστή 15% για το εισόδημα που αποκτούν από ενοίκια. Αυτό επιτυγχάνεται και λόγω των πραγματικών συνθηκών (σ.σ. η μεγάλη πλειονότητα των ιδιοκτητών στην Ελλάδα έχει μικρής αξίας ακίνητα στην κατοχή της, άρα ανάλογα χαμηλό είναι και το εισόδημα), αλλά και με άλλους τρόπους. Ο ένας τρόπος είναι η φοροδιαφυγή και ο δεύτερος μέσω του διαμοιρασμού της περιουσίας μεταξύ συγγενικών προσώπων, ώστε να διασφαλίζεται ότι ο συντελεστής δεν θα ξεπεράσει το 15%. Κι αυτό καθώς πάνω από 12.001 ευρώ και έως το ποσό των 35.000 ευρώ ο συντελεστής ανέρχεται στο 35% και πάνω από 35.000 ευρώ ο συντελεστής φθάνει το 45%.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Οπως φαίνεται από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, επί πολλά χρόνια τα εισοδήματα από τα δηλωθέντα μισθώματα ήταν σταθερά. Τα συνολικά 1,7 εκατ. φυσικά πρόσωπα που νοικιάζουν ακίνητα εμφάνιζαν εισοδήματα από μισθώματα ύψους 6,6-7 δισ. ευρώ. Το 2022, όμως, τα εισοδήματα αυτά έσπασαν το φράγμα των 7 δισ. και διαμορφώθηκαν στα 7,85 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, τα στοιχεία της φορολογικής διοίκησης δείχνουν τα εξής:
1. Εισοδήματα έως 10.000 ευρώ δηλώνουν 1.503.201 ιδιοκτήτες, με το συνολικό δηλωθέν εισόδημα να ανέρχεται στο ποσό των 4,46 δισ. ευρώ.
2. Εισοδήματα από 10.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ δηλώνουν 141.437 ιδιοκτήτες.
3. Εισοδήματα από 20.000 ευρώ έως 50.000 ευρώ δηλώνουν 50.507 ιδιοκτήτες.
4. Εισοδήματα από 50.000 ευρώ έως 100.000 ευρώ δηλώνουν 6.204 ιδιοκτήτες.
5. Εισοδήματα από 100.000 ευρώ και πάνω δηλώνουν 1.304 ιδιοκτήτες.
6. Δύο ιδιοκτήτες δήλωσαν εισοδήματα από ενοίκια άνω των 900.000 ευρώ.
