Στροφή στην παραγωγή επώνυμων προϊόντων και μάλιστα σε κατηγορίες όπου η ιδιωτική ετικέτα κυριαρχεί, όπως είναι τα χαρτικά, επιχειρεί τα τελευταία χρόνια μια αμιγώς ελληνική βιομηχανία, η Endless EC, γνωστή παλιά ως Ευρωχαρτική. Στόχος δύσκολος, όχι μόνο λόγω της κυριαρχίας των μεριδίων ιδιωτικής ετικέτας, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι στην κατηγορία των χαρτικών, αλλά κυρίως των απορρυπαντικών και των καθαριστικών, η Endless καλείται να «τα βάλει» με πολυεθνικά μεγαθήρια. «Εμείς οι εκπρόσωποι της made in Greece παραγωγής είμαστε σε καλύτερη θέση να αντιληφθούμε τις ανάγκες και προτεραιότητες των Ελλήνων καταναλωτών και έχουμε το “αυτεξούσιο” να ανταποκριθούμε σε αυτές, εξελίσσοντας και προσαρμόζοντας την παραγωγή μας», υποστηρίζει μιλώντας στην «Καθημερινή» της Κυριακής η κ. Εύη Οικονόμου, εμπορική διευθύντρια της Endless.
Ηδη μέσα σε ενάμιση χρόνο από την έναρξη δραστηριοποίησης στην κατηγορία των χαρτικών με επώνυμα προϊόντα, η εταιρεία, που κοντεύει να κλείσει 40 χρόνια ζωής, έχει καταφέρει να κερδίσει μερίδια αγοράς άνω του 3%. Το δεύτερο εξάμηνο του έτους θα διευρύνει την παρουσία της στα επώνυμα προϊόντα με νέα σειρά απορρυπαντικών, ερχόμενη να προστεθεί στις ελληνικές εταιρείες που κάνουν –μετά πολλές δεκαετίες απουσίας– σημαντικά βήματα σε αυτή την κατηγορία καταναλωτικών ειδών.
Η Endless EC δραστηριοποιείται από το 1985 στην επεξεργασία προϊόντων χάρτου και στην παραγωγή υγρών απορρυπαντικών. Η έδρα, οι παραγωγικές εγκαταστάσεις και οι αποθηκευτικοί χώροι της εταιρείας βρίσκονται στον Ασπρόπυργο Αττικής, ενώ στη Θεσσαλονίκη είναι εγκατεστημένο το υποκατάστημα που εξυπηρετεί τη Βόρεια Ελλάδα. Απασχολεί 250 άτομα. Την εταιρεία συνίδρυσαν οι οικογένειες Χριστοπούλου και Τρακάκη, όμως από την άνοιξη του 2023 το 100% της Endless EC πέρασε στον έλεγχο της οικογένειας Τρακάκη.
— Το 2022, αν και ήταν μια δύσκολη χρονιά από πλευράς κόστους παραγωγής, αυξήσατε σημαντικά τις πωλήσεις αλλά και τα κέρδη σας. Πώς έκλεισε το 2023 από πλευράς τζίρου και κερδών;
– Το 2022 ήταν μια ακόμη χρονιά που, εν μέσω δυσκολιών, η εταιρεία πέτυχε να κινηθεί θετικά σε επίπεδο τζίρου και κερδών ως απόρροια του καλού σχεδιασμού και των προσεκτικών μας κινήσεων. Το 2023 συνέχισε την πορεία αυτή με ελαφρά πτωτικό τζίρο σε σχέση με τα 76 εκατ. ευρώ του 2022 και με την ίδια κερδοφορία. Σημαντική παράμετρο της αξιολόγησης των οικονομικών αποτελεσμάτων μας αποτελεί η συνέχιση και τη χρονιά αυτή της μείωσης του δανεισμού μας.
— Κατά πόσον αυξήθηκε το κόστος παραγωγής –εάν αυξήθηκε– το 2023 και πόσο αυτό έχει επηρεάσει τα κέρδη σας, αλλά και τις τιμές των προϊόντων σας;
– Εν αντιθέσει με την προηγούμενη διετία, που οι αυξήσεις στο κόστος παραγωγής ήταν πολυπαραγοντικές και συχνές, το 2023 θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί όχι τόσο ως έτος αυξήσεων, όσο ως έτος διακυμάνσεων. Δεδομένου του μικρού περιθωρίου κέρδους που έχουν τα προϊόντα μας, η δυνατότητά μας για απορρόφηση των ανατιμήσεων των πρώτων υλών ή του κόστους παραγωγής είναι περιορισμένη. Το ίδιο ισχύει και για τις περιπτώσεις που το κόστος των ανωτέρω μειώνεται, με ανάλογη μείωση των τιμών μας στο ράφι. Υπήρξε μάλιστα περίοδος μέσα στο 2023 που μειώσαμε τις τιμές μας πάνω από 20%.
— Από την 1η Μαρτίου 2024 εφαρμόζεται μια σειρά μέτρων στο πλαίσιο της καταπολέμησης της ακρίβειας, που αφορούν σε μεγάλο βαθμό κατηγορίες στις οποίες δραστηριοποιείστε εσείς. Πώς κρίνετε αυτά τα μέτρα; Μπορούν να οδηγήσουν σε πραγματική μείωση τιμών και σε μεγαλύτερο ανταγωνισμό μεταξύ των εταιρειών; Εχουν επηρεάσει τις σχέσεις σας με τους λιανεμπόρους και, εάν ναι, πώς;
– Προφανώς είμαστε υπέρ της ελεύθερης αγοράς, εκτιμάμε όμως πως η ύπαρξη πλαισίου και ελέγχων από τα αρμόδια όργανα ευνοεί όχι μόνο τους καταναλωτές, αλλά και στο να υπάρχουν ίσοι όροι μεταξύ των προμηθευτών και εμπόρων. Με την ακρίβεια να αποτελεί το μείζον θέμα εδώ και πολλούς μήνες, αναμέναμε σχετική πρωτοβουλία από πλευράς της πολιτείας. Σε ένα βαθμό, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αυτών των μέτρων μπορεί να τα κρίνει ο κάθε καταναλωτής μόνος του στο ράφι. Θα ήθελα όμως να πιστεύω πως υπάρχει και μια παράλληλη και έμμεση επίδραση των μέτρων αυτών και σε κατηγορίες προϊόντων που δεν τα περιλαμβάνουν, καθώς θα επιβάλουν μια εκούσια απορρόφηση, όπου είναι δυνατό, των πιθανών ανατιμήσεων προκειμένου η λίστα να μη διευρυνθεί.
Η ύπαρξη πλαισίου και ελέγχων ευνοεί όχι μόνο τους καταναλωτές, αλλά και στο να υπάρχουν ίσοι όροι μεταξύ των προμηθευτών και εμπόρων.
Σε επίπεδο ανταγωνισμού, προφανώς θα είναι σε καλύτερη θέση διαχείρισης των μειώσεων όσοι έχουν τα περιθώρια σε επίπεδο ρευστότητας και κωδικολογίου σε συνδυασμό με την οικονομία κλίμακας παραγωγής, κυρίως δηλαδή οι πολυεθνικές. Μέχρι στιγμής δεν έχει επηρεάσει τις σχέσεις με τους λιανεμπόρους, ούτε πιστεύω πως θα το κάνει. Σίγουρα όμως θα αποτελέσει μια ακόμη ευκαιρία αξιολόγησης του καθενός στον κλάδο και του τρόπου που βλέπει τον εαυτό του εντός του οικοσυστήματος του λιανεμπορίου.
— Πόσο έχει επηρεάσει τζίρο αλλά και κέρδη της εταιρείας το «καλάθι του νοικοκυριού» και το πλαφόν στο περιθώριο μεικτού κέρδους; Οι νέες παρεμβάσεις τι συνέπειες εκτιμάτε ότι θα έχουν στις πωλήσεις και στα κέρδη;
– Τα αποτελέσματα του 2023 δεν καταγράφουν κάποια ιδιαίτερη μεταβολή λόγω του «καλαθιού». Οσο δε για τις νέες παρεμβάσεις, δεδομένης της εμπορικής πολιτικής που ούτως ή άλλως ακολουθούσαμε, μάλλον δεν διαφαίνεται να επηρεάζουν ιδιαίτερα τα μεγέθη μας.
— Αναφερθήκατε πριν στις πολυεθνικές και πράγματι δραστηριοποιείστε σε κατηγορίες προϊόντων όπου έχουν ισχυρή παρουσία μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Ποια είναι τα δικά σας μερίδια αγοράς και ποια θεωρείτε ότι είναι τα ανταγωνιστικά σας πλεονεκτήματα;
– Τα μερίδιά μας έχουν φτάσει πλέον στο 3,1% στα ρολά υγείας και στο 3,3% στα ρολά κουζίνας στο σύνολο της αγοράς. Μιλώντας για μερίδια, θα πρέπει να θυμίσουμε πως στις κατηγορίες αυτές τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας φτάνουν, ανά περίπτωση, μέχρι και το 80%. Εμείς, με συγκεκριμένο κωδικολόγιο, μόνο για το οργανωμένο λιανεμπόριο, σε μόλις ενάμιση χρόνο δραστηριοποίησης δεν μπορούμε παρά να είμαστε ικανοποιημένοι με τα τωρινά μερίδια και να σχεδιάζουμε για το μέλλον. Ως αμιγώς ελληνική εταιρεία και παραγωγή, το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα έχει να κάνει με τη σχέση τιμής – ποιότητας των προϊόντων μας που μας καθιστά ολοένα και πιο σταθερό σημείο αναφοράς των καταναλωτών. Επιπλέον, στερούμαστε το μέγεθος και τις «εφεδρείες» μιας πολυεθνικής, διατηρούμε όμως το αυτεξούσιο και την ευελιξία να προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες και τάσεις της αγοράς όπως αυτές διαμορφώνονται.
— Είχατε ανακοινώσει ότι σκοπεύετε να εισέλθετε στο Χ.Α., κίνηση που τελικά δεν έγινε. Εξετάζετε εκ νέου αυτό το ενδεχόμενο; Είναι στα σχέδιά σας στρατηγική συνεργασία με άλλη εταιρεία;
– Την περίπτωση εισόδου μας στο Χρηματιστήριο την είχαμε εξετάσει σε βάθος, με ό,τι συνεπάγεται αυτό σε επίπεδο προετοιμασίας της εταιρείας, των υποδομών και των δομών της. Ως επιλογή παραμένει στο τραπέζι, εντούτοις ο στρατηγικός σχεδιασμός μας για το επόμενο διάστημα δεν το προβλέπει. Το ίδιο ισχύει και όσον αφορά τη συνεργασία μας με άλλη εταιρεία.
Η πολιτεία δεν «ακούει» τις εταιρείες
Μπορεί οι ελληνικές παραγωγικές εταιρείες να «ακούν» καλύτερα τις ανάγκες των Ελλήνων καταναλωτών, όμως μάλλον δεν «ακούει» τις εταιρείες η πολιτεία. Κι αυτό διότι, παρά την αδήριτη ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου και στήριξης του εγχώριου μεταποιητικού τομέα, έτσι ώστε να αυξηθούν οι εξαγωγές αλλά και να περιορισθεί η εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές, αυτό μάλλον δεν συμβαίνει. «Εμείς οι εκπρόσωποι της made in Greece παραγωγής είμαστε σε καλύτερη θέση να αντιληφθούμε τις ανάγκες και προτεραιότητες των Ελλήνων καταναλωτών και έχουμε το “αυτεξούσιο” να ανταποκριθούμε σε αυτές, εξελίσσοντας και προσαρμόζοντας την παραγωγή μας.
Στον αντίποδα, λειτουργούμε σε μια οικονομία που δεν έχει ακόμη δώσει στον δευτερογενή τομέα τη δέουσα προσοχή, κίνητρα και στήριξη, παρά τα διδάγματα των τελευταίων ετών που ανέδειξαν την ανάγκη να έχεις στη χώρα σου τη δυνατότητα παραγωγής προϊόντων, αντί του να εξαρτάσαι εξολοκλήρου από την εισαγωγή τους», υποστηρίζει η κ. Οικονόμου, απαντώντας στο ερώτημα για το ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα του να έχει κάποιος μεταποιητική δραστηριότητα στην Ελλάδα.
Νέες προτάσεις προϊόντων, αύξηση εξαγωγών, διεύρυνση αγορών
— Τι επενδύσεις πραγματοποιήσατε το 2023 και τι προγραμματίζετε για την επόμενη τριετία; Σκοπεύετε να εισέλθετε σε νέες κατηγορίες;
– Το 2023 ξεκίνησε με την εισαγωγή στην αγορά της σειράς #goodmood, στην ανάπτυξη και προώθηση της οποίας επικεντρωθήκαμε. Στο πλαίσιο αυτό συνεχίσαμε και εντείναμε την επένδυσή μας στο R&D τμήμα μας με σκοπό την ενίσχυση της σειράς με νέους κωδικούς στο επίπεδο της κατηγορίας «household care» (φροντίδα σπιτιού). Επιπλέον, με γνώμονα την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ενεργειακή αυτάρκεια, προχωρήσαμε στην επένδυση εγκατάστασης των απαραίτητων υποδομών για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας με την παράλληλη απομείωση του ενεργειακού αποτυπώματος των εγκαταστάσεών μας. Ο σχεδιασμός μας προβλέπει την περαιτέρω ανάπτυξη των τομέων «personal hygiene» (ατομική υγιεινή),«away from home hygiene» και «household care».
Πρέπει να τονίσω ότι το 2024 είναι μια χρονιά ιδιαίτερη για την εταιρεία. Ηδη έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές αλλαγές σε επίπεδο διοικητικού μετασχηματισμού με τη διεύρυνση του διοικητικού συμβουλίου με έμπειρα στελέχη της αγοράς (όπως ο κ. Βαλαχής του ομίλου Fourlis, ο κ. Λ. Βρεττάκος των «Ελληνικών Αλυκών» και παλιότερα επικεφαλής της «ΑΒ Βασιλόπουλος», ο κ. Αρμ. Γιαννίδης της Vitex και η κ. Ευ. Γκίκα από τη ΝΙΚΑΣ), αλλά και την αναδιοργάνωση των τμημάτων και την καθετοποίηση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων. Τα επόμενα βήματα στοχεύουν σε προϊόντα με πρόσθετη αξία και στη μετουσίωση όλης της δουλειάς που έχει γίνει σε επίπεδο R&D σε επώνυμη πρότασή μας στο ράφι. Η σειρά #goodmood έχει διευρυνθεί και έχει αποκτήσει βάθος όσον αφορά τα απορρυπαντικά και το δεύτερο εξάμηνο του έτους ευελπιστούμε πως θα αποτελέσει την ευχάριστη έκπληξη για τους καταναλωτές στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Υλοποιήθηκαν επενδύσεις για την απομείωση του ενεργειακού αποτυπώματος των εγκαταστάσεων.
— Σε πόσες χώρες πραγματοποιείτε εξαγωγές και τι ποσοστό του τζίρου σας προέρχεται από τις πωλήσεις εκτός Ελλάδας;
– Προς το παρόν οι εξαγωγές μας κινούνται σε ένα 5% του τζίρου μας και αφορούν γειτονικές χώρες, αν και έχουμε πελάτη και στη μακρινή Αυστραλία. Στόχος μας είναι το ποσοστό αυτό να το αυξήσουμε και παράλληλα να διευρύνουμε τις αγορές όπου θα έχουμε παρουσία. Η επένδυση που κάνουμε αυτήν την περίοδο στα απορρυπαντικά θα βοηθήσει στον στόχο αυτόν.
— Πόσο ποσοστό του τζίρου σας προέρχεται από τα επώνυμα προϊόντα και πόσο από τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας;
– Η ολοκλήρωση του φιλόδοξου επενδυτικού μας πλάνου, ύψους 17 εκατ. ευρώ, μας έδωσε τις απαραίτητες δυνάμεις ώστε να ξεκινήσουμε να χτίζουμε το κωδικολόγιο των επώνυμων προϊόντων μας. Η σειρά Earth και εν συνεχεία η #goodmood εξελίχθηκαν στην αιχμή του δόρατος της διαδικασίας αυτής, η οποία βασίσθηκε στη μακρόχρονη και ευρεία εμπειρία μας στον κλάδο, στην ενίσχυση του R&D μας και στην εξέλιξη του εμπορικού μας τμήματος. Το μέχρι τώρα επιτυχές της προσπάθειας αυτής αποτυπώνεται στο γεγονός ότι πλέον σε επίπεδο τζίρου η αναλογία μεταξύ επώνυμων και PL κινείται στο 65%-35%.
