Ανησυχία επικρατεί στις τράπεζες της Ευρώπης καθώς έχουν μεγάλη έκθεση σε στεγαστικά δάνεια και πολλά σπίτια ενδέχεται να χάσουν σημαντικό τμήμα της αξίας τους εξαιτίας της αδυναμίας ή ακόμη και της απροθυμίας των ιδιοκτητών τους να αντιμετωπίσουν το μεγάλο κόστος της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους. Στη Γερμανία ειδικότερα το πρόβλημα είναι οξύτερο, καθώς το 60% των κατοικιών χρειάζεται ενεργειακή αναβάθμιση και η Bundesbank έχει προειδοποιήσει για τον κίνδυνο απαξίωσης των ακινήτων, που θα έχει παρενέργειες στην ευρύτερη οικονομία. Και στο μεταξύ, η Deutsche Bank υπογραμμίζει ότι μόνον μια πολύ μικρή μερίδα των πελατών που έχουν λάβει στεγαστικά δάνεια πληρούν τις προϋποθέσεις για ένα πράσινο δάνειο.
Στις αρχές του έτους η Ε.Ε. ψήφισε την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, η εφαρμογή της οποίας θα είναι σταδιακή και θα χρειαστεί περισσότερο από μία δεκαετία. Ωστόσο οι ιδιοκτήτες κατοικιών που απέχουν πολύ από τις προβλεπόμενες προδιαγραφές κινδυνεύουν να βρεθούν με ακίνητα που δεν θα μπορούν ούτε να πουληθούν ούτε να νοικιαστούν. Και σύμφωνα με την Ε.Ε. περίπου 85% των κατοικιών έχουν χτιστεί πριν από το 2000 και 75% έχουν πολύ φτωχή ενεργειακή απόδοση. «Ολες οι τράπεζες αντιμετωπίζουν την ίδια πρόκληση», τονίζει ο Τομπάιας Χορν, επικεφαλής των επενδύσεων χαρτοφυλακίου στην Deutsche Bank.
Οι τράπεζες της Ευρώπης έχουν μεγάλη έκθεση σε στεγαστικά δάνεια και πολλά σπίτια ενδέχεται να χάσουν σημαντικό τμήμα της αξίας τους.
Ομως η εμβληματική γερμανική τράπεζα έχει χαρτοφυλάκιο στεγαστικών δανείων ύψους περίπου 175 δισ. ευρώ και εκτιμά πως κάθε σπίτι χρειάζεται πάνω από 100.000 ευρώ για το σύνολο των ανακαινίσεων που απαιτεί μια πραγματική ενεργειακή αναβάθμιση. Αυτό ισοδυναμεί με 80 δισ. ευρώ για τους δανειολήπτες, μια επιβάρυνση που θεωρητικά θα πρέπει να προστεθεί στις τακτικές πληρωμές των δόσεων των στεγαστικών δανείων και επομένως θα καταστήσει ακόμη πιο δαπανηρή την εξυπηρέτηση του χρέους των στεγαστικών δανείων. Στην τελευταία ετήσια έκθεσή της, η Deutsche Bank τονίζει ότι «οι περισσότεροι πιστωτικοί κίνδυνοι από δάνεια με κριτήριο τη γεωγραφική περιοχή αφορούν την εγχώρια αγορά της Γερμανίας και σημαντική μερίδα των νοικοκυριών, δηλαδή την πλειονότητα των στεγαστικών δανείων».
Μιλώντας για το θέμα στο Bloomberg, ο Κάρστεν Μπρζέσκι, κορυφαίος οικονομολόγος της ING Germany, τόνισε πως γενικότερα στην Ευρώπη η πραγματικότητα είναι ότι «δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα για να προσαρμοστούν τα σπίτια στις περιβαλλοντικές προδιαγραφές της Ε.Ε.». Προσέθεσε μάλιστα ότι «κανείς δεν μπορεί να υποχρεώσει τους ιδιοκτήτες ακινήτων να τα ανακαινίσουν».
Σε μια προσπάθεια να διευκολύνει την κατάσταση, την Παρασκευή η Deutsche Bank παρουσίασε συμφωνία της με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για την παροχή εκπτώσεων σε πράσινα στεγαστικά δάνεια συνολικής αξίας άνω των 600 εκατ. ευρώ που έχει χορηγήσει στην εγχώρια αγορά της Γερμανίας. Από αυτά τα 150 εκατ. ευρώ θα καλύψει με εγγυήσεις η ΕΤΕπ. Ο γερμανικός τραπεζικός κολοσσός τόνισε μάλιστα ότι εξετάζει τη δυνατότητα να προσφέρει ελάφρυνση του κόστους των δανείων μέσα και από άλλες αντίστοιχες συμφωνίες και εκτιμά ότι αυτός ο χρηματοπιστωτικός ελιγμός θα παίζει στο μέλλον όλο και σημαντικότερο ρόλο στην Ευρώπη.
Το πρόβλημα βέβαια δεν αφορά μόνον τη Γερμανία, αλλά όλες τις τράπεζες της Ευρώπης, καθώς αντιμετωπίζουν μια νέα πραγματικότητα ότι τα στεγαστικά χαρτοφυλάκιά τους φέρουν κινδύνους που ήρθαν στην επιφάνεια εξαιτίας των απαιτήσεων της Ε.Ε. για ενεργειακή αναβάθμιση. Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, η κεντρική τράπεζα προειδοποίησε όσους έχουν λάβει στεγαστικά δάνεια, δυσκολεύονται να τα εξυπηρετήσουν και επιλέγουν να μην προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους, ότι ενδέχεται να δουν την αξία της περιουσίας τους να υποχωρεί.
Παράλληλα, η κεντρική τράπεζα δεν παραλείπει να προειδοποιήσει και όσους δανειολήπτες εξαντλούν κάθε οικονομική τους δυνατότητα για να καλύψουν το κόστος της ενεργειακής αναβάθμισης ότι κινδυνεύουν να βρεθούν «πιο ευάλωτοι σε τυχόν αρνητικές εξελίξεις» της οικονομίας. Εν ολίγοις, η Τράπεζα της Ολλανδίας προειδοποιεί όλους τους δανειολήπτες στεγαστικών ότι «τόσο στη μία όσο και στην άλλη περίπτωση αυξάνονται οι κίνδυνοι που συνοδεύουν τα δάνειά τους». Στην Ιταλία, το σχέδιο της περιβαλλοντικής αναβάθμισης των σπιτιών επλήγη από σκάνδαλα όταν διαπιστώθηκε πως οι φοροαπαλλαγές που παραχώρησε το κράτος στις περιπτώσεις πράσινης ανακαίνισης κατέληξαν σε μια σειρά ψευδών επενδύσεων μεγάλης κλίμακας. Εκτοτε το σχετικό σχέδιο ακυρώθηκε και αναιρέθηκαν οι φοροαπαλλαγές.
Στην εκτός Ε.Ε. Βρετανία, όμως, ο κολοσσός του ομίλου Lloyds Banking Group που έχει χαρτοφυλάκιο στεγαστικών δανείων άνω των 300 δισ. στερλινών, ποσό αντίστοιχο των 380 δισ. δολ., επισημαίνει πως η Βρετανία έχει «τα παλαιότερα και τα πιο ταλαιπωρημένα» σπίτια στην Ευρώπη. Και όμως σχεδόν οι μισοί από τους ιδιοκτήτες ακινήτων δεν πτοήθηκαν από το υψηλό κόστος που συνεπάγεται η ανακαίνιση των σπιτιών τους και προχώρησαν στις απαιτούμενες δαπάνες για την ενεργειακή τους αναβάθμιση.
