Το επενδυτικό κοινό ίσως διερωτηθεί εάν η γεωπολιτική αναταραχή –όπως η κατάκτηση νέων εδαφών στην Ουκρανία από τη Ρωσία και οι τιμωρητικοί δασμοί των ΗΠΑ στην Κίνα– επηρεάζει τις μετοχές. Βασικοί παράγοντες οι οποίοι καθορίζουν την αποτίμησή τους είναι η ταχύτητα αύξησης κερδών και ο συντελεστής προεξόφλησης, ήτοι το τι θα μπορούσε να κερδίσει ένας επενδυτής τοποθετώντας ενδεχομένως χρήματα σε μια άλλη εταιρεία του κλάδου. Ο χαμηλότερος του αναμενομένου πληθωρισμός του Απριλίου στις ΗΠΑ προσφέρει ερείσματα στην άποψη ότι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου οδεύει προς μία ομαλή προσγείωση και ότι τα επιτόκια θα αρχίσουν να μειώνονται το φθινόπωρο.
Κι ενώ μια τέτοια προοπτική δείχνει αληθοφανής, τα παγκόσμια προβλήματα επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη αποτίμηση των μετοχών. Ο κλιμακούμενος ψυχρός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας θα υποσκάψει τη μελλοντική ανάπτυξη και τα εταιρικά κέρδη. Στο μεσοδιάστημα οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη, στη Νοτιοανατολική Ασία και τη Βόρειο Αμερική αυξάνουν τις στρατιωτικές δαπάνες τους ζώντας σε έναν πιο επικίνδυνο κόσμο. Στο άμεσο μέλλον θα υπάρξει υψηλότερη φορολογία για τη χρηματοδότηση της πληθυσμιακής γήρανσης και της πράσινης μετάβασης, οπότε μέρος της θα αναλάβουν και οι επιχειρήσεις.
Σήμερα η Δύση βρίσκεται ενώπιον ενός περίπλοκου και εκρηκτικού συνδυασμού γεωπολιτικών ζητημάτων, όπου τα πιο φλέγοντα είναι το μέτωπο στην Ουκρανία και η σινοαμερικανική διαμάχη, η οποία μπορεί να χωρίσει τον κόσμο σε δύο στρατόπεδα. Η τεχνητή νοημοσύνη μετασχηματίζει πολλούς κλάδους, αλλά οι φαρμακοβιομηχανίες θα ευνοηθούν ιδιαιτέρως. Παράλληλα, το Πεκίνο και η Μόσχα σφυρηλατούν στενούς δεσμούς, ενώ στη Δύση οι αμυντικές δαπάνες διογκώνονται ραγδαία. Εάν επικρατήσει η Ρωσία της Ουκρανίας, ξαφνικά και σε συνθήκη πανικού οι χώρες –και όχι μόνον οι ευρωπαϊκές– θα αγοράζουν όπλα.
Εκ παραλλήλου, ο πόλεμος στη Γάζα διακυβεύει τις πιθανότητες του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν να επανεκλεγεί, βάσει συμπερασμάτων δημοσκόπησης από το Reuters και την εταιρεία ερευνών αγοράς Ipsos. Οπότε, εάν επανέλθει στον Λευκό Οίκο ο Ντόναλντ Τραμπ, η Δυτική συμμαχία και η παγκόσμια οικονομία θα κατακερματιστούν περισσότερο με δυσμενή αντίκτυπο στην ανάπτυξη. Πάντως, στις μετοχές βαραίνουν άλλες μεταβλητές και όχι γεωπολιτικές. Κατ’ αρχάς, ο πλανήτης θα πρέπει να πληρώσει την κλιματική αλλαγή, όπερ σημαίνει πως οι χώρες οφείλουν προώρως να απαλλαγούν από βρώμικες τεχνολογίες ή να οικοδομήσουν συστήματα θωράκισής τους έναντι των μεταβαλλόμενων καιρικών συνθηκών. Ειδάλλως, θα υποστούν τεράστια οικονομική καταστροφή, ενώ μέρος του κόστους το επωμίζονται οι εταιρείες.
Οι δε κυβερνήσεις θα ενισχύσουν τις δαπάνες τους, γεννώντας νέες πιέσεις στον προϋπολογισμό τους, ο οποίος θα επιβαρυνθεί και από τις ανάγκες του γηράσκοντος πληθυσμού σε συντάξεις και περίθαλψη. Αυτό σημαίνει πως είναι αδύνατον οι δυτικές κυβερνήσεις να δανείζονται εις το διηνεκές, εφόσον τα τεχνητώς χαμηλά επιτόκια ανήκουν στο παρελθόν. Το δημόσιο χρέος στις ανεπτυγμένες οικονομίες ως μερίδιο της εθνικής παραγωγής αυξήθηκε στο 111% πέρυσι έναντι του 71% λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση του 2007, όπως αναφέρει το ΔΝΤ.
Ενόσω οι κυβερνήσεις διογκώνουν τη φορολόγηση, είναι δύσκολο να εξαιρεθούν οι επιχειρήσεις. Στην πραγματικότητα, οι αυξήσεις έχουν κιόλας ξεκινήσει. Αξίζει να αναφερθεί ως παράδειγμα το ότι 140 χώρες έχουν συμφωνήσει να επιβληθεί ο ελάχιστος συντελεστής του 15% στα κέρδη των πολυεθνικών ομίλων, αρχής γενομένης από φέτος. Εν κατακλείδι, αναφέρεται ότι ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης υπολογίζει ότι σε ετήσια βάση η ανωτέρω φορολογία θα αποφέρει 155 έως 192 δισ. δολάρια.
