Η πολεμική μηχανή της Ρωσίας ανεβάζει στροφές, καθώς «ναυάγησε» το σχέδιο της Δύσης να περιορίσει τα έσοδα του Κρεμλίνου από το πετρέλαιο. Οι HΠΑ και οι σύμμαχοί τους στην ομάδα του G7 έθεσαν δύο στόχους το 2022, όταν ενέκριναν την επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου: να περιορίσουν την ικανότητα της Μόσχας να επωφεληθεί από τις εξαγωγές, επιτρέποντας παράλληλα στον μαύρο χρυσό να συνεχίσει να ρέει στις διεθνείς αγορές προκειμένου να αποφευχθεί ένα παγκόσμιο σοκ τιμών. Ενάμιση χρόνο μετά, μόνον ο τελευταίος στόχος φαίνεται να πέτυχε. Οι τιμές ενέργειας ήταν σχετικά σταθερές σε όλο τον κόσμο, γεγονός που βοήθησε στην εκπόνηση του σχεδίου. Ωστόσο, οι πολεμικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία εντείνονται, καθιστώντας όλο και πιο σαφές ότι οι προσπάθειες της Δύσης να συμπιέσει τα πετρελαϊκά έσοδα της Μόσχας παραπαίουν.
Διάφοροι παράγοντες επέτρεψαν στη Ρωσία να συνεχίσει να επωφελείται από τα ισχυρά πετρελαϊκά έσοδα, όπως η επιεικής επιβολή του ανώτατου ορίου τιμών. Η ανάπτυξη ενός εκτεταμένου στόλου με «σκιώδη» τάνκερ επέτρεψε επίσης στη Ρωσία να παρακάμψει σε μεγάλο βαθμό τις κυρώσεις, καθιστώντας την οικονομία της πιο ανθεκτική. Η κυβέρνηση Μπάιντεν επιμένει ότι η στρατηγική ήταν αποτελεσματική και πως το «πλαφόν» κόστισε στη Ρωσία και την ανάγκασε να ανακατευθύνει χρήματα που θα χρησιμοποιούσε στην Ουκρανία για να χρηματοδοτήσει ένα εναλλακτικό πετρελαϊκό «οικοσύστημα».
«Κάναμε πολύ ακριβό για τη Ρωσία να στείλει πετρέλαιο στην Κίνα και την Ινδία, με την επιστράτευση “σκιώδους” στόλου και την παροχή ασφάλισης», είπε πρόσφατα η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν. Η διατήρηση της ροής του πετρελαίου άλλωστε ήταν και παραμένει προτεραιότητα για την κυβέρνηση Μπάιντεν, η οποία θέλει να αποφύγει πάση θυσία την εκτίναξη των τιμών της βενζίνης που εξόργισε τους Αμερικανούς προ διετίας.
Το ανώτατο όριο απαγορεύει στις ναυτιλιακές εταιρείες και στις ασφαλιστικές εταιρείες με έδρα την ομάδα των «7» να διακινούν ρωσικό αργό, εκτός εάν η αποστολή είναι κάτω από το όριο των 60 δολαρίων ανά βαρέλι που είχε ορίσει ο συνασπισμός στο τέλος του 2022. Η τιμή του ρωσικού πετρελαίου έπεσε κάτω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων στις αρχές του 2023, αλλά μέχρι το τέλος του περασμένου έτους διαπραγματευόταν πάνω από τα 70 δολάρια το βαρέλι. Καθώς η Ρωσία δημιούργησε το δικό της «στοκ» δεξαμενοπλοίων και εναλλακτικών ασφαλίσεων, ανακατηύθυνε τις εξαγωγές της σε χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία, οι οποίες εκπροσωπούν πλέον το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεών της.
Μια έκθεση που δημοσιεύθηκε αυτόν τον μήνα από την S&P Global ανέφερε ότι το 76,6% των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου, ή τρία εκατ. βαρέλια την ημέρα, μεταφέρθηκαν τον Απρίλιο με δεξαμενόπλοια από εταιρείες που δεν εδρεύουν στο G7. Ο όγκος των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου τον περασμένο μήνα ήταν ο υψηλότερος από τον Δεκέμβριο του 2022 και τα φορολογικά έσοδα από το πετρέλαιο διπλασιάστηκαν από τον Απρίλιο του 2023.
Τον Απρίλιο το ΔΝΤ αναβάθμισε τις προοπτικές για την ανάπτυξη της Ρωσίας στο 3,2% το 2024, σημειώνοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου της εξάγεται σε τιμές πάνω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων. Oμάδα διεθνών ασφαλιστικών εταιρειών είπε τον περασμένο μήνα ότι το ανώτατο όριο τιμών εφαρμόζεται όλο και πιο δύσκολα, «καθώς περισσότερα πλοία και συναφείς υπηρεσίες κινούνται σε αυτό το παράλληλο εμπόριο».
Στις ΗΠΑ, το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε περισσότερες κυρώσεις σε ρωσικά πλοία και προειδοποίησε για τακτικές φοροδιαφυγής, όπως η διόγκωση του κόστους αποστολής για να συγκαλύψει τις τιμές του πετρελαίου που στην πραγματικότητα πωλούνται πάνω από το ανώτατο όριο.
