Τα τελευταία 20 χρόνια οι εισπράξεις της Ελλάδας από την εμπορική ναυτιλία ξεπέρασαν τα 263 δισ. ευρώ, μετριάζοντας σε μεγάλο βαθμό το εμπορικό έλλειμμα της χώρας, σημειώνει η ετήσια έκθεση (2023-2024) της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (EEE) επικαλούμενη στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Η ναυτιλία, μια αμιγώς διεθνής δραστηριότητα, είναι ένας από τους βασικότερους παραγωγικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας και με βάση τα στοιχεία της EEE η άμεση και έμμεση συνεισφορά της στην ελληνική οικονομία εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 6,5% έως 8% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. «Την ίδια ώρα οι Ελληνες πλοιοκτήτες επενδύουν σε κλάδους της εθνικής οικονομίας εκτός ναυτιλίας, όπως οι νέες τεχνολογίες, οι υπηρεσίες, τα ακίνητα και ο τουρισμός, ενώ σημαντική είναι η κοινωνική προσφορά τους διαχρονικά στην Ελλάδα τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο», σημειώνει η έκθεση.
Παράλληλα, το διεθνές εκτόπισμα της ελληνόκτητης ποντοπόρου ναυτιλίας είναι εντυπωσιακό: με περισσότερα από 5.500 πλοία, οι Ελληνίδες και οι Ελληνες εφοπλιστές ελέγχουν πάνω από το 20% της παγκόσμιας χωρητικότητας, καθιστώντας τη χώρα μας τη μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη στον κόσμο. Επιπλέον, άνω του 60% της ναυτιλίας που ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση ανήκει σε ελληνικά συμφέροντα. «Η ναυτιλία συμβάλλει τα μέγιστα στην οικονομική ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης και για την επίτευξη των κλιματικών της στόχων, ενώ αποτελεί έναν από τους πιο φιλικούς περιβαλλοντικά τρόπους μεταφοράς, με το χαμηλότερο κόστος για τους καταναλωτές», αναφέρει χαρακτηριστικά η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών.
Με περισσότερα από 5.500 πλοία, οι Ελληνες εφοπλιστές ελέγχουν πάνω από το 20% της παγκόσμιας χωρητικότητας.
Ο ελληνόκτητος στόλος αυξάνεται και ανανεώνεται διαρκώς, είναι ενεργειακά αποδοτικός και εξοπλισμένος με περιβαλλοντικά συστήματα τελευταίας τεχνολογίας. Αποτελεί ήδη τον μεγαλύτερο στόλο με ικανότητα χρήσης εναλλακτικών καυσίμων στον κόσμο. Οι Ελληνες πλοιοκτήτες είναι μια βασική κινητήριος δύναμη πίσω από αυτή την τάση, καθώς επενδύουν συνεχώς σε νέα, μεγαλύτερα και πιο αποδοτικά πλοία.
Σήμερα, τα ελληνικά πλοία υπό παραγγελία ανέρχονται σε 384, με συνολική χωρητικότητα 34 εκατ. dwt, σημειώνοντας μάλιστα σημαντική άνοδο σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Σε σχέση με το 2023 τα πλοία υπό παραγγελία είναι περισσότερα κατά 60% ως προς τον αριθμό και κατά 79% ως προς τη χωρητικότητα, ενώ σε σύγκριση με το 2021 είναι σχεδόν 4 φορές περισσότερα ως προς τον αριθμό και πάνω από 2 φορές σε όρους χωρητικότητας. Η μέση χωρητικότητα ενός ελληνόκτητου υπό ναυπήγηση πλοίου σήμερα είναι 88.748 dwt σε σύγκριση με 62.237 dwt για τον παγκόσμιο στόλο. Τα υπό παραγγελία πλοία των Ελλήνων δεν είναι όμως μόνο μεγαλύτερα, αλλά είναι επίσης εξοπλισμένα με τελευταίας τεχνολογίας περιβαλλοντικά συστήματα.
Ωστόσο, «είναι σαφές ότι βρισκόμαστε σε μια μεταβατική εποχή, που καλούμαστε να αναμετρηθούμε με νέες προκλήσεις και να τις διαχειριστούμε ως ευκαιρίες προόδου», αναφέρει στον χαιρετισμό της η πρόεδρος της Ενωσης Μελίνα Τραυλού. «Η ελληνική ναυτιλία προχωράει σ’ αυτή τη νέα εποχή, έχοντας μια πολυεπίπεδη παρακαταθήκη επιτυχιών και επιτευγμάτων σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και έτσι υποδέχθηκε έναν επικαιροποιημένο, ξεκάθαρο στόχο για την ενεργειακή της μετάβαση», υπογραμμίζει. Τα κράτη που συμμετέχουν στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO) έφτασαν σε συμφωνία για καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τη ναυτιλία κοντά στα μέσα του αιώνα. Τόσο η ελληνική όσο και η διεθνής ναυτιλιακή κοινότητα υποστηρίζουν τη στρατηγική του ΙΜΟ, που αποτελεί ένα ουσιαστικό βήμα στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Για την Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών η ανταγωνιστικότητα, η οικονομική ασφάλεια και η αυτονομία της Ε.Ε. έχουν ως προϋπόθεση μια βιώσιμη και ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο ευρωπαϊκή ναυτιλία. Ομως, «η πρόσβαση σε επαρκή και οικονομικά προσιτή ναυτιλιακή χρηματοδότηση αποτελεί προϋπόθεση γι’ αυτό», αναφέρει χαρακτηριστικά. Με δεδομένη τη μεγάλη μείωση της ναυτιλιακής χρηματοδότησης από τις εμπορικές τράπεζες στην Ε.Ε., ιδίως μετά το 2008, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί καλούνται να επιδιώξουν τη δημιουργία ενός βιώσιμου συνολικά χρηματοοικονομικού θεσμικού πλαισίου.
«Απώτερος στόχος θα πρέπει να είναι η αύξηση της χρηματοδότησης από εμπορικές τράπεζες στις ναυτιλιακές εταιρείες που στηρίζονται σ’ αυτή τη μορφή δανεισμού, καθώς και η εισαγωγή συμπληρωματικών χρηματοδοτικών εργαλείων μέσω των κεφαλαιαγορών και εναλλακτικών, κατάλληλων για τη ναυτιλία χρηματοοικονομικών μέσων», σύμφωνα με την ΕΕΕ.
Η απαλλαγή του κλάδου από τον άνθρακα συνεπάγεται υψηλό κόστος μετάβασης και αβεβαιότητα σχετικά με τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών καυσίμων. Οι υφιστάμενες εκτιμήσεις δείχνουν ότι θα απαιτούνται επιπλέον 8-28 δισ. δολάρια κάθε χρόνο για την απανθρακοποίηση των πλοίων έως το 2050. Επίσης εκτιμάται ότι περισσότερες επενδύσεις, με το ύψος τους να κυμαίνεται από 28 έως 90 δισ. δολάρια ετησίως, θα χρειαστούν για την ανάπτυξη υποδομών για καύσιμα πλήρως μηδενικών εκπομπών έως το 2050.
