Οι επενδυτές, που είχαν γυρίσει την πλάτη στην Τουρκία όσα χρόνια η γειτονική χώρα τηρούσε ανορθόδοξες και παράλογες πολιτικές υπό τις εντολές του Ταγίπ Ερντογάν, τώρα επιστρέφουν δυναμικά στους τουρκικούς τίτλους της Τουρκίας παρά τα επίμονα προβλήματα της οικονομίας της. Την εμπιστεύονται εκ νέου καθώς η Τουρκία έχει εγκαταλείψει τις πολιτικές οικονομικού και νομισματικού καιροσκοπισμού και έχει παρέλθει σχεδόν ένας χρόνος από την αλλαγή οικονομικού επιτελείου και την έναρξη μιας σειράς επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων. Και η οικονομία της βρίσκεται όλο αυτόν τον καιρό υπό την επίβλεψη του Μιχμέτ Σιμσέκ, πρώην στελέχους της Merrill Lynch.
Κατά γενική ομολογία οικονομολόγων και αναλυτών, η Τουρκία έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει καθώς παρά την επιθετική στροφή σε περιοριστική νομισματική πολιτική, παρά τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των επιτοκίων που σε περίπου 10 μήνες τα έφεραν από το 8,5% στο 50%, ο πληθωρισμός παραμένει στο 70%. Χαίνουσα πληγή της τουρκικής οικονομίας εδώ και χρόνια, ο πληθωρισμός έχει μάλιστα σημειώσει ελαφρά επιτάχυνση τον τελευταίο μήνα ενώ αναμένεται πως τα στοιχεία του Μαΐου θα κατατείνουν σε νέα επιτάχυνση.
Ωστόσο, οι περισσότεροι επενδυτές εμπιστεύονται τις εκτιμήσεις του υπουργού Οικονομικών πως οι πληθωριστικές πιέσεις θα αποκλιμακωθούν τους επόμενους μήνες και οι τιμές θα υποχωρήσουν ραγδαία στα τέλη του έτους. Σε ό,τι αφορά τους ίδιους τους Τούρκους, έχουν αρχίσει να δηλώνουν πολύ πιο αισιόδοξοι και πολλοί μετατρέπουν τις καταθέσεις τους από δολάρια σε τουρκικές λίρες, δίνοντας ώθηση στο εθνικό τους νόμισμα και βοηθώντας το να αναπληρώσει μέρος των φετινών απωλειών του.
«Εχουμε εντυπωσιαστεί από τις εισροές επενδυτικών κεφαλαίων», δηλώνει ο 57χρονος Σιμσέκ. Και η κυβέρνηση σε συνεργασία με την Τράπεζα της Τουρκίας σπεύδουν να εκμεταλλευτούν τη θετική συγκυρία για να αναπληρώσουν τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας που είχαν εξανεμιστεί καθώς τα κατασπαταλούσε η κεντρική τράπεζα αγοράζοντας τουρκικές λίρες για να στηρίξει το νόμισμα χωρίς να αυξήσει τα επιτόκια. Ετσι, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Τουρκίας έχουν αυξηθεί κατά 49 δισ. δολ. από τον Μάρτιο έως σήμερα και σύμφωνα με την Goldman Sachs, είναι η μεγαλύτερη αύξηση των διαθεσίμων που έχει καταγραφεί ποτέ.
Οι εισροές στους τουρκικούς τίτλους έχουν υπερβεί τα 25 δισ. δολ. από τα τέλη Μαρτίου και έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί σε σύγκριση με τα επίπεδα του προηγούμενου τριμήνου.
Διοχετεύοντας τα κεφάλαια στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της κεντρικής τράπεζας, η Τουρκία αποφεύγει αυτό που ο υπουργός Οικονομικών χαρακτηρίζει κίνδυνο υπερβολικής ανατίμησης της τουρκικής λίρας. Η μέριμνα αυτή του κ. Σιμσέκ ηχεί ως παράδοξο για όσους έχουν παρακολουθήσει τα τεκταινόμενα στην τουρκική οικονομία τα προηγούμενα χρόνια, όταν η τουρκική λίρα είχε πάρει μια ολισθηρή κατηφόρα. Δεν διαφαίνεται, άλλωστε, προς το παρόν κανένας τέτοιος κίνδυνος δεδομένου ότι από την αρχή του 2024 η τουρκική λίρα έχει χάσει άλλο ένα 8% της αξίας της έναντι του δολαρίου. Ο υπουργός Οικονομικών λαμβάνει, πάντως, τα μέτρα του για να αποτρέψει μια απότομη ανατίμησή της, αντανάκλαση των εισροών επενδυτικών κεφαλαίων.
Από την πλευρά τους οι ξένες τράπεζες στην Τουρκία όπως, για παράδειγμα, η ΒΝΡ Paribas συνιστούν στους επενδυτές να αγοράζουν βραχυπρόθεσμα ομόλογα του τουρκικού δημοσίου σε τουρκικές λίρες καθώς αυτά έχουν αποδόσεις γύρω στο 40%. Και ο Σιμσέκ, που δεν συμμερίζεται την απέχθεια του Τούρκου προέδρου για το λεγόμενο «καυτό χρήμα», ευελπιστεί πως είναι θέμα χρόνου να στραφούν οι επενδυτές σε πιο μακροπρόθεσμους τίτλους. «Το πρόγραμμά μας δεν βασίζεται στο καυτό επενδυτικό χρήμα και θα εκπλαγώ αν οι επενδυτές δεν πάρουν το ρίσκο των μακροπρόθεσμων τίτλων», τονίζει ο ίδιος.
Στο μεταξύ, οι εισροές στους τουρκικούς τίτλους έχουν υπερβεί τα 25 δισ. δολ. από τα τέλη Μαρτίου και έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί σε σύγκριση με τα επίπεδα του προηγούμενου τριμήνου. Παράλληλα, πάντως, οι επενδυτές παρακολουθούν προσεκτικά τις μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, ενώ τράπεζες της Wall Street όπως η Citigroup αναφέρονται στην αλλαγή κλίματος στην αγορά ως παράγοντα που έχει φέρει την Τουρκία «στα πρόθυρα μιας αναγέννησης». Πέραν του πληθωρισμού, οι επενδυτές ενδιαφέρονται για το κατά πόσον η Τουρκία περιορίζει τις δαπάνες ή τουλάχιστον θέτει τέλος στις θεαματικές αυξήσεις δαπανών που ήταν πάγια τακτική της τα τελευταία χρόνια.
Οπως επισημαίνει ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch Ratings, η δημοσιονομική πολιτική της Τουρκίας παραμένει «σαφώς αναπτυξιακή» παρά τις περικοπές κάποιων δημόσιων δαπανών που ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών στη διάρκεια του Μαΐου. Δεδομένου ότι έχουν μπροστά τους την τετραετία και δεν αντιμετωπίζουν εκλογικές αναμετρήσεις στο εγγύς μέλλον, αξιωματούχοι της Τουρκίας όπως ο Σιμσέκ έχουν τώρα τη δυνατότητα να αποθερμάνουν την τουρκική οικονομία χωρίς να πληρώσουν το τίμημα στις κάλπες.
«Είμαστε ακόμη στα πρώτα στάδια της πολιτικής μας», δηλώνει ο Σιμσέκ, αναφερόμενος στις προσπάθειες της κυβέρνησης να διευρύνει τη φορολογική βάση της χώρας και να πατάξει τη σκιώδη οικονομία της. Και προσθέτει: «Δεν ισχυρίζομαι ότι έχουμε αντιμετωπίσει όλα τα προβλήματα, αλλά έχουμε σημειώσει μια αξιοπρεπή πρόοδο».
