ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Παρά τις τεράστιες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης (Τ.Ν.) να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή οικονομία και κυρίως να εξασφαλιστεί η πολυπόθητη «στρατηγική αυτονομία» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το «μπλοκ» φαίνεται ότι έχει χάσει το τρένο σε σχέση με τους ανταγωνιστές του, τις ΗΠΑ και την Κίνα. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, που εξέτασε τις πρωτοβουλίες και προτάσεις της Κομισιόν σχετικά με την ανάπτυξη του τομέα της Τ.Ν. από το 2018 έως το 2022. Πριν από πέντε χρόνια, η Κομισιόν παρουσίασε το «συντονισμένο σχέδιο για την ανάπτυξη και χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη», ενώ λίγα χρόνια μετά το 2021 κατέθεσε δεύτερο σχέδιο, προκειμένου να καταστεί πρωτοπόρος στον ταχύτερα αναπτυσσόμενο τομέα της τεχνολογίας. Βασική επιδίωξή της ήταν να αναπτυχθεί ένα οικοσύστημα, βάσει μέτρων που θα λάμβαναν τόσο η Κομισιόν όσο και τα κράτη-μέλη, με στόχο την ενίσχυση των σχετικών επενδύσεων και την αναπροσαρμογή στο κανονιστικό περιβάλλον. Παράλληλα, υπήρξε πρωτοπόρος σε ό,τι αφορά τη διερεύνηση των κινδύνων που εγκυμονεί η Τ.Ν. και μάλιστα ενέκρινε πριν από λίγες μέρες, στις 21 Μαΐου, και επισήμως το πρώτο νομοθετικό πλαίσιο για τη χρήση της (AI Act).
Παρ’ όλα αυτά, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο στην αξιολόγηση της πενταετούς περιόδου (2018-2022) εκτιμά ότι η επεξεργασία του πλαισίου της Ε.Ε. για τον συντονισμό και τη ρύθμιση των επενδύσεών της στην Τ.Ν. δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, ενώ επικρίνει την Κομισιόν για έλλειψη συντονισμού με τα κράτη-μέλη και αποτυχία στήριξης των μικρομεσαίων και νεοφυών επιχειρήσεων του εν λόγω τομέα, παρά το γεγονός ότι ο στόχος της Ε.Ε. για τις ιδιωτικές και τις δημόσιες επενδύσεις ανερχόταν συνολικά σε 20 δισ. ευρώ για την εν λόγω περίοδο και άλλα 20 δισ. ευρώ για τη δεκαετία 2021-2027.
Ενώ η Κομισιόν έλαβε μέτρα για τη δημιουργία συνθηκών που θα ευνοούσαν θεωρητικά τη χρηματοδότηση υποδομών και την ανάπτυξη της Τ.Ν., ωστόσο τόσο τα χρηματοδοτούμενα έργα, όπως εγκαταστάσεις δοκιμών, χώροι συλλογής δεδομένων –που είναι κρίσιμοι για την Τ.Ν.–, όσο και η πλατφόρμα χρειάστηκαν χρόνο για να καταστούν λειτουργικά. «Σε γενικές γραμμές, η Κομισιόν κατάφερε να αυξήσει τις δαπάνες του προϋπολογισμού για ερευνητικά έργα (σ.σ. μέσω των προγραμμάτων Horizon 2020, Horizon Europe), δεν παρακολουθούσε όμως τη συμβολή τους στην ανάπτυξη του ενωσιακού οικοσυστήματος Τ.Ν. Οι προσπάθειες της, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι τα αποτελέσματα ερευνών μετουσιώνονταν σε καινοτομία, αποδείχθηκαν μερικώς αποτελεσματικές», διαπιστώνει η έκθεση. Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ προπορεύονται εδώ και χρόνια και η Κίνα φιλοδοξεί να βρεθεί έως το 2030 επικεφαλής της παγκόσμιας κούρσας, ενώ και οι δύο βασίζονται στις σημαντικές επενδύσεις των τεχνολογικών κολοσσών τους στην Τ.Ν.
«Για την Τ.Ν. η χρηματοδότηση είναι το “κλειδί”. Απαιτούνται κεφάλαια για υποδομές και έρευνα», επισήμανε σε συνέντευξη Τύπου ο Μίχελ Κοζλόβς, επικεφαλής του ελέγχου. Ωστόσο φάνηκε αισιόδοξος σε ό,τι αφορά το μέλλον. Ενώ παραδέχθηκε εμμέσως ότι το τρένο έχει χαθεί προσώρας για την Ε.Ε., ωστόσο είπε ότι ποτέ κανείς δεν ξέρει τι επιφυλάσσει το μέλλον και ιδίως για τη μετεξέλιξη της Τ.Ν. Υπάρχει και η περίπτωση, για παράδειγμα, της πράσινης Τ.Ν. και «για τον επόμενο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, η Ε.Ε. θα πρέπει να ενεργήσει αποφασιστικά και άμεσα», επισήμανε.
