Περισσότεροι από 2.000 εκθέτες και 40.000 επισκέπτες θα συγκεντρωθούν στο Athens Metropolitan Expo Centre από τις 3 έως τις 7 Ιουνίου για τα Ποσειδώνια 2024, καθώς η δύναμη και το μέγεθος της ελληνόκτητης ποντοπόρου ναυτιλίας, σε συνδυασμό με την παράδοση αυτής της διεθνούς έκθεσης καθιστούν την Αθήνα πρωτεύουσα της παγκόσμιας ναυτιλίας για μια εβδομάδα.
Οι Ελληνες εφοπλιστές ελέγχουν πάνω από το 20% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου, σε όρους χωρητικότητας (dwt), ενώ κατά την τελευταία δεκαετία η συνολική χωρητικότητα του ελληνικού στόλου, που αποτελείται από 5.500 πλοία, σημείωσε αύξηση 53,5%. Μάλιστα, ο ελληνόκτητος στόλος είναι ο μεγαλύτερος cross-trader στον κόσμο, διακινώντας φορτία μεταξύ τρίτων χωρών με πάνω από το 98% της χωρητικότητάς του. Ο διεθνής, cross-trading χαρακτήρας της ελληνικής ναυτιλίας, σε συνδυασμό με το μέγεθός της, την καθιστούν απαραίτητη για το παγκόσμιο εμπόριο.
Η ναυτιλία είναι ο πλέον διεθνής κλάδος και βασικός πυλώνας της ελληνικής οικονομίας. Ο άμεσος και έμμεσος αντίκτυπός της στην ελληνική οικονομία εκτιμάται μεταξύ 6,5% και 8% του ΑΕΠ. Τα τελευταία 20 χρόνια οι εισροές συναλλάγματος από τη ναυτιλία έχουν ξεπεράσει τα 263 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, η ελληνική ναυτιλία δεν αφορά μόνο την ιδιοκτησία πλοίων. Είναι ένα ολόκληρο οικοσύστημα προμηθευτών και υπηρεσιών, που καθιστούν δυνατή τη λειτουργία της. Και ένας πολύ μεγάλος αριθμός νέων αλλά και παλαιότερων εταιρειών, που έχουν μετασχηματιστεί με επιτυχία, ξεχωρίζουν διεθνώς για τις καινοτόμες λύσεις και υπηρεσίες που προσφέρουν. Επιπλέον, φέτος στα Ποσειδώνια πάνω από 85 ναυπηγεία από 26 χώρες θα παρουσιάσουν καινοτομίες στον σχεδιασμό και την παραγωγή πλοίων, ενόψει της μεγαλύτερης πρόκλησης των τελευταίων δεκαετιών. Της «πράσινης» μετάβασης.
«Τα φετινά Ποσειδώνια θα είναι τα μεγαλύτερα όλων των εποχών, καθώς η ασφάλεια και η ανθεκτικότητα της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας θα βρεθούν στο επίκεντρο κατά τη διάρκεια μιας κρίσιμης χρονιάς με γεωπολιτικές συγκρούσεις, αλλά και επιβολή περιβαλλοντικών κανονισμών», ανέφερε ο Θεόδωρος Βώκος, διευθύνων σύμβουλος των εκθέσεων Ποσειδώνια Α.Ε.
Σε συμπληγάδες πολέμων και κλιματικής αλλαγής
Οι εφοδιαστικές αλυσίδες και οι ναυτιλιακές εταιρείες είναι πολύ πιο διασυνδεδεμένες από ό,τι στο παρελθόν. Ενα απρόοπτο γεγονός μπορεί να προκαλέσει παγκόσμιο ντόμινο. Το είδαμε με τον πληθωρισμό που προκλήθηκε από τη διακοπή των ομαλών ροών του παγκόσμιου εμπορίου όταν ξέσπασε η πανδημία. Ζούμε ακόμη με τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία στο παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου.
Το είδαμε και πάλι με τους αντάρτες Χούθι στο Σουέζ, οι ενέργειες των οποίων ανάγκασαν σε αναδρομολόγηση ένα σημαντικό ποσοστό του παγκόσμιου στόλου. Και είναι πιθανό να το ξαναδούμε τώρα, με μια πιθανή κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Ο κόσμος, και μαζί του το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο, βρίσκεται πλέον σε μια μόνιμη κατάσταση διαχείρισης κρίσεων. Οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης του παρελθόντος έχουν γίνει καθημερινά περιστατικά και τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, προειδοποιούν οι πιο επιφυλακτικοί από τους οικονομολόγους του παγκόσμιου εμπορίου.
Οι παραδοσιακές θαλάσσιες διαδρομές επαναξιολογούνται και αλλάζουν, με άμεσες επιπτώσεις στην οικονομία, αυξάνοντας το κόστος μεταφοράς και τις πληθωριστικές πιέσεις, μετατοπίζοντας την παραγωγή, καθώς οι εταιρείες μεταφέρουν τα εργοστάσιά τους πιο κοντά στις αγορές που εξυπηρετούν, ενώ η αναπροσαρμογή των στόλων και των προτεραιοτήτων των ναυτιλιακών εταιρειών βρίσκεται σε εξέλιξη.
Τον ερχόμενο Αύγουστο συμπληρώνονται 110 χρόνια από τη διέλευση του πρώτου πλοίου από τη διώρυγα του Παναμά και τον Νοέμβριο συμπληρώνονται 155 χρόνια από το άνοιγμα της διώρυγας του Σουέζ. Για πάνω από 100 χρόνια το διεθνές θαλάσσιο εμπόριο «ζούσε» και αναπτυσσόταν αξιοποιώντας πλήρως αυτές τις δύο τεχνητές θαλάσσιες αρτηρίες. Οχι πια. Η έντονη ξηρασία στον Παναμά έχει περιορίσει τις διελεύσεις και η δράση των ανταρτών Χούθι έχει αποτρέψει ολόκληρους στόλους από το να πλεύσουν προς την Ερυθρά Θάλασσα.
Ο κόσμος –και μαζί του το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο– βρίσκεται πλέον σε μια μόνιμη κατάσταση διαχείρισης κρίσεων.
Παράλληλα, η κλιμάκωση των διεθνών κυρώσεων στις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ενός σημαντικού «σκιώδους στόλου» δεξαμενοπλοίων, κυρίως παλαιών πλοίων αναξιόπιστης κατάστασης, που λειτουργούν εκτός διεθνών κανονισμών και συχνά χωρίς κατάλληλη ασφάλιση. Η κατάσταση αυτή ενέχει σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, το μέγεθος του σκοτεινού στόλου κυμαίνεται μεταξύ 600 και 1.400 πλοίων, δηλαδή περίπου το ένα πέμπτο του συνολικού παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων μεταφοράς αργού πετρελαίου. Το Ιράν και η Βενεζουέλα χρησιμοποιούν επίσης αυτόν τον στόλο για να παρακάμπτουν τις κυρώσεις.
Κοιτάζοντας μπροστά, είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν περισσότερες τεχνολογικά καθοδηγούμενες επιθέσεις στη ναυτιλία και τα λιμάνια. Οι αναφορές για πλοία που αντιμετωπίζουν ηλεκτρονικές παρεμβολές και παρεμβολές στο GPS αυξάνονται, ιδίως σε κομβικά σημεία όπως τα Στενά του Ορμούζ, η Μεσόγειος και η Μαύρη Θάλασσα. Το αυτόματο σύστημα αναγνώρισης πλοίων (AIS) μπορεί κι αυτό να υποκλαπεί και είναι εκτεθειμένο σε κυβερνοεπιθέσεις. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να προετοιμαστούν για την αύξηση του κόστους της εφοδιαστικής αλυσίδας, σημειώνει ο Πίτερ Σαντ, επικεφαλής αναλυτής της Xeneta, μιας πλατφόρμας συγκριτικής αξιολόγησης και ανάλυσης αγοράς θαλασσίων και αεροπορικών εμπορευματικών μεταφορών.
Εν τω μεταξύ, οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες προετοιμάζονται για μια νέα διαταραχή που θα μπορούσε να επιφέρει η κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, μετά την ανακοίνωση του προέδρου Τζο Μπάιντεν για νέους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές. Οι δασμοί θα επιβληθούν σε ένα ευρύ φάσμα κινεζικών εισαγωγών, συμπεριλαμβανομένων ημιαγωγών, μπαταριών, ηλεκτρικών οχημάτων και ηλιακών κυττάρων.
Οι αλλαγές θα εφαρμοστούν σταδιακά και θα τεθούν σε ισχύ μεταξύ 2024 και 2026. Οι νέοι δασμοί που αποφάσισε ο πρόεδρος Μπάιντεν μπορεί να είναι μια περίπτωση επανάληψης της ιστορίας, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ ακολούθησε παρόμοιο δρόμο πριν από μερικά χρόνια. Η ανακοίνωση των δασμών έρχεται επίσης σε μια περίοδο κατά την οποία η αγορά της ποντοπόρου ναυτιλίας εμπορευματοκιβωτίων επηρεάζεται από μείζονα φαινόμενα «μαύρου κύκνου», όπως οι συγκρούσεις στην Ερυθρά Θάλασσα και η ξηρασία στη διώρυγα του Παναμά.
