Yποχώρηση για δεύτερη συνεχή χρονιά σημείωσαν οι αποταμιεύσεις του ιδιωτικού τομέα ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2023 και διαμορφώθηκαν στο 8,4% του ΑΕΠ από 10,1% τον προηγούμενο χρόνο, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδος στο τελευταίο τεύχος του ενημερωτικού σημειώματός της για την ελληνική οικονομία.
Oπως επισημαίνουν οι αναλυτές της τράπεζας στο Σημείωμα σχετικά με τις αποταμιεύσεις του μη χρηματοπιστωτικού ιδιωτικού τομέα:
1. Οι αποταμιεύσεις των επιχειρήσεων έχασαν τη δυναμική τους, αν και παρέμειναν πολύ υψηλότερα σε σύγκριση με τα επίπεδα προ πανδημίας. Το 2017-2019 ήταν 8,3% του ΑΕΠ, το 2022 ανέβηκαν στο 12,6% και το 2023 υποχώρησαν στο 10,3%. Σύμφωνα με το Σημείωμα, οι αποταμιεύσεις των επιχειρήσεων τροφοδοτήθηκαν τελευταίως, μεταξύ άλλων, από τα υψηλά κέρδη που σημείωσαν οι τομείς του τουρισμού και των κατασκευών. Επίσης, οι αποταμιεύσεις των επιχειρήσεων ενισχύθηκαν από τις επιχορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, αναφέρουν οι αναλυτές της τράπεζας.
2. Αντιθέτως, οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών επηρεάστηκαν πολύ αρνητικά από την απόσυρση των μέτρων στήριξης του κράτους έναντι της COVID-19 και της ενεργειακής κρίσης. Eτσι, οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών έμειναν σε αρνητικό έδαφος, αν και ελαφρώς υψηλότερα από τον αρνητικό μέσο όρο της περιόδου πριν από την πανδημία. Εχοντας υποχωρήσει σε αρνητικό έδαφος από το 2011, το 2017-2019 ήταν -2,4% του ΑΕΠ, στη συνέχεια το πρόσημο έγινε θετικό έως το 2021, για να επιστρέψει σε αρνητικό από το 2022. Η Ελλάδα είναι ουραγός στις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών σε όλη την Ευρώπη, με περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες διαφορά, όπως είπε πρόσφατα σε εκδήλωση της Eurobank για τις αποταμιεύσεις ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας.
Η ανάλυση της τράπεζας αναφέρει εξάλλου ότι την ίδια χρονιά το ονομαστικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 7,3%, λόγω της αύξησης του εισοδήματος των αυτοαπασχολούμενων και των υπαλλήλων, αλλά και της αύξησης της απόδοσης των ακινήτων. Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών όμως αυξήθηκε πολύ λιγότερο, κατά 2,5%, αντανακλώντας την επίδραση του αυξημένου πληθωρισμού.
Το θέμα της αποταμίευσης απασχολεί ιδιαιτέρως την Τράπεζα της Ελλάδος, με τον κ. Στουρνάρα να επανέρχεται σ’ αυτό συστηματικά το τελευταίο διάστημα. «Το λεγόμενο “κενό αποταμίευσης”, με άλλα λόγια το έλλειμμα της αποταμίευσης σε σχέση με τις επενδύσεις, αποτυπώνει τις διαρθρωτικές αδυναμίες του ελληνικού παραγωγικού υποδείγματος και την υψηλή εξάρτηση της χώρας από εξωτερική χρηματοδότηση», είπε ο κ. Στουρνάρας στην εκδήλωση της Eurobank, όπου παρουσιάστηκε μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για το θέμα.
Σύμφωνα με τη μελέτη, βάσει των μικροοικονομικών δεδομένων της Ερευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών του 2019 προκύπτει ότι:
– Η Ελλάδα έχει τη χαμηλότερη εθνική αποταμίευση ως ποσοστό του ΑΕΠ από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, καθώς και από όλες τις ανεπτυγμένες χώρες.
– Η διαφορά στα ποσοστά εθνικής αποταμίευσης μεταξύ της Ευρωζώνης και της Ελλάδας διευρύνθηκε, κάτι που οφείλεται στη μεγάλη πτώση του ποσοστού αποταμίευσης του ιδιωτικού τομέα, ενώ η αποταμίευση του δημοσίου τομέα αυξήθηκε μετά το 2010.
