Παρά το τραύμα της Φουκουσίμα, η Ιαπωνία στρέφεται ξανά στην πυρηνική ενέργεια προκειμένου να εξασφαλίσει επαρκή και σταθερή προσφορά ηλεκτρισμού εν μέσω αυξανόμενης ζήτησης. Η ενεργειακή ανασφάλεια, οι εντεινόμενοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, το γεγονός ότι το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) δεν φτάνει για όλους μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τη στροφή της Ευρώπης σε αυτό, αλλά και η ανεπαρκής παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ανάγκασαν την ιαπωνική κυβέρνηση να αναθεωρήσει τη στάση που έχει υιοθετήσει η χώρα μετά τον σεισμό και το ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα. Αποφάσισε, έτσι, να θέσει ως στόχο την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών με πυρηνική ενέργεια σε ποσοστό 22% μέχρι το 2030 και, σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, θα δώσει σύντομα στη δημοσιότητα σχετικό έγγραφο εργασίας στο οποίο παρουσιάζει τη νέα πολιτική της.
Μετά το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα το 2011, η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου αποφάσισε να διακόψει τη χρήση πυρηνικής ενέργειας και να αυξήσει τη χρήση ορυκτών καυσίμων, με τα οποία παράγει το 70% της ηλεκτρικής της ενέργειας. Και όλα αυτά σε μια συγκυρία εξαιρετικά αρνητική, καθώς είναι σε εξέλιξη η παγκόσμια προσπάθεια για σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, ενώ η ίδια η Ιαπωνία έχει στόχο να μηδενίσει τις εκπομπές καυσαερίων μέχρι το 2050. Μεσολάβησε, όμως, η εκτόξευση των τιμών του άνθρακα και του φυσικού αερίου, όπως και η διακοπή της προσφοράς το 2022 μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που έφεραν τη χώρα σε δύσκολη θέση και υπαγόρευσαν την επιστροφή στην πυρηνική ενέργεια παράλληλα με την αιολική και την ηλιακή ενέργεια. Μιλώντας στο Reuters ο Αλεξ Γουίτγορθ, αντιπρόεδρος της συμβουλευτικής Wood Mackenzie, τόνισε πως «η ενεργειακή ασφάλεια ήταν ανέκαθεν σημαντική για την Ιαπωνία αλλά είναι πολύ περισσότερο τώρα, καθώς υπάρχουν τόσοι κίνδυνοι με την ανεπάρκεια LNG, τις υψηλές τιμές και την έλλειψη προσφοράς».
Αιτία, οι αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες της χώρας εν μέσω εντεινόμενων γεωπολιτικών κινδύνων.
Οι συζητήσεις σχετικά με την ενεργειακή πολιτική της χώρας, που στην Ιαπωνία αναθεωρείται ανά τρία χρόνια, άρχισαν τον περασμένο μήνα. Πρόκειται για την πρώτη αναθεώρηση κανόνων από το 2022, οπότε άρχισε να διάκειται φιλικά προς την πυρηνική ενέργεια ο πρωθυπουργός της χώρας, Φούμιο Κισίντα. Δεν είναι ακόμη σαφές αν θα παραμείνει σταθερός ο στόχος για ένα μείγμα ενέργειας με συμμετοχή της πυρηνικής ενέργειας κατά 20% έως 22% για το 2030 ή θα αλλάξει το επόμενο έτος μεταφέροντας τον στόχο για το 2040. Είναι πάντως γεγονός ότι τόσο οι ενεργειακές εταιρείες της Ιαπωνίας όσο και οι βιομηχανίες της απευθύνουν διαρκώς εκκλήσεις για πιο εκτεταμένη χρήση της πυρηνικής ενέργειας, καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις εγκυμονούν κινδύνους για την επάρκεια στην προσφορά. Η κυβέρνηση έχει τονίσει πως ίσως χρειαστεί να αυξήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά τουλάχιστον 50% μέχρι το 2030, καθώς αυξάνεται ραγδαία η ζήτηση από τις μονάδες παραγωγής ημιαγωγών και από τα κέντρα δεδομένων.
Αναλυτές της αγοράς ενέργειας προβλέπουν, όμως, πως δεν θα είναι εύκολο για την Ιαπωνία να καλύψει με πυρηνική ενέργεια τις αυξανόμενες ανάγκες για ηλεκτρισμό. Οπως τονίζουν, η προσπάθεια θα προσκρούσει στο ρυθμιστικό πλαίσιο της χώρας, στις αντιρρήσεις της κοινής γνώμης, στο υψηλό κόστος, στους συχνούς σεισμούς που πλήττουν τη χώρα αλλά και στα μακροσκελή χρονοδιαγράμματα για την ανάπτυξη των απαιτούμενων υποδομών στη χώρα. Οπως τονίζει ο Τακέο Κικάουα, πρόεδρος του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ιαπωνίας, η χώρα δεν αναμένεται να επιτύχει τον στόχο της για την πυρηνική ενέργεια το 2030 και εκτιμάται πως θα έχει επιτύχει να καλύπτει από πυρηνική ενέργεια μόλις το 15% των αναγκών της σε ηλεκτρισμό, καθώς θα υπάρξουν έντονες αντιδράσεις από τις τοπικές κοινότητες που φοβούνται την πυρηνική ενέργεια, ενώ παράλληλα οι ρυθμιστικές αρχές δύσκολα θα χορηγούν τις απαιτούμενες άδειες για την επαναλειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων.
Ο ίδιος εκτιμά πως θα είναι δύσκολο για την Ιαπωνία να αυξήσει την παραγωγική της δυνατότητα σε πυρηνική ενέργεια ακόμη κι αν ο στόχος είναι για το 2050, καθώς στο παρελθόν η χώρα χρειάστηκε δεκαετίες για να οικοδομήσει τις πυρηνικές μονάδες της. Τις εκτιμήσεις του συμμερίζονται αναλυτές της WoodMac, που εκτιμούν πως η χώρα θα καλύψει το κενό με θερμοηλεκτρική ενέργεια.
