Σε «εργαλείο» χρηματοδότησης προγραμμάτων κοινωνικής στέγασης θα μπορούσε να μετατραπεί η ζήτηση ακινήτων από ξένους επενδυτές. Με δεδομένη την ανάγκη να αυξηθεί η προσφορά και να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη στέγη, «για λόγους κοινωνικής συνοχής», όπως επιχειρηματολογεί και η κυβέρνηση, διεκδικώντας περισσότερα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, στελέχη της αγοράς ακινήτων σημειώνουν ότι το πρόγραμμα επενδυτικής μετανάστευσης, που πρόσφατα βρέθηκε στο στόχαστρο, θα μπορούσε να αποκτήσει και μια τέτοια προέκταση.
Ηδη η Πορτογαλία προωθεί μια τέτοια πρωτοβουλία. Οπως αναφέρει σχετικό δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters, παρότι πρόσφατα η χώρα της ιβηρικής χερσονήσου έσπευσε να αποσυνδέσει τη χορήγηση άδειας διαμονής σε ξένους επενδυτές από την αγορά ακινήτου, προχωρεί σε μια νέα αναπροσαρμογή εισάγοντας την έννοια της «βίζας αλληλεγγύης».
Η άδεια αυτή θα συνδέεται με την επένδυση σε προσιτές κατοικίες που θα απευθύνονται αποκλειστικά σε Πορτογάλους αγοραστές ή ενοικιαστές. Επίσης σχεδιάζεται ακόμη μία άδεια διαμονής, η οποία θα έχει ως προϋπόθεση την κατασκευή κατοικιών για μετανάστες που βρίσκονται σε ανάγκη ή τη χρηματοδότηση οικιστικών έργων που θα ενθαρρύνουν την ενσωμάτωση. Ανάλογα με το είδος της επένδυσης, το όριο για την εξασφάλιση άδειας διαμονής θα κυμαίνεται μεταξύ 250.000 και 500.000 ευρώ, ενώ αν πρόκειται ειδικά για επενδύσεις σε έργα ενσωμάτωσης ή/και στέγασης μεταναστών, το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό επένδυσης αναμένεται να είναι ακόμη χαμηλότερο.
Σύμφωνα με τον κ. Αλέξανδρο Ρισβά, επικεφαλής του δικηγορικού γραφείου «Ρισβάς και Συνεργάτες», που δραστηριοποιείται στον τομέα της επενδυτικής μετανάστευσης, «αντί να δαιμονοποιούνται οι επενδυτές, πράγματι θα μπορούσε η ρευστότητα που διαθέτουν και προτίθενται να τοποθετήσουν σε αγορές, όπως η ελληνική, να διοχετευθεί προς την κατεύθυνση της χρηματοδότησης προγραμμάτων κοινωνικής στέγης, με αντάλλαγμα την εξασφάλιση άδειας διαμονής».
Το όριο για την εξασφάλιση άδειας διαμονής θα κυμαίνεται μεταξύ 250.000 και 500.000 ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως αναφέρει ο κ. Ρισβάς, παρατηρείται ήδη έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον για κατοικίες που να μπορούν να αποκτηθούν και να εξασφαλίσουν άδεια διαμονής, με το πρότερο καθεστώς των 250.000 ευρώ. Αυτό είναι εφικτό αξιοποιώντας τη δυνατότητα που έχει δώσει ο νέος νόμος για το πρόγραμμα «χρυσή βίζα». Βάσει αυτού, αν ο επενδυτής αποκτήσει κατοικία που έχει προέλθει από αλλαγή χρήσης, θα μπορεί να λάβει άδεια διαμονής, χωρίς να υπόκειται στο νέο καθεστώς των 800.000 ευρώ για την Αττική, τη Θεσσαλονίκη και τα μεγάλα νησιά. Θα μπορεί δηλαδή ένας ξένος επενδυτής να αγοράσει, π.χ., ένα γραφείο ή μια αποθήκη, αρκεί αυτή να αλλάξει χρήση και να γίνει κατοικία, μέχρις ότου υποβληθεί το αίτημα για λήψη άδειας.
Οπως εξηγούν στελέχη της αγοράς ακινήτων, το μέτρο αυτό έχει τύχει θετικής αποδοχής από την αγορά, καθώς θα στρέψει κάποιους επενδυτές σε πιο παραγωγικές επενδύσεις, όπως η αξιοποίηση κενών ή απαξιωμένων ακινήτων, και ταυτόχρονα δύναται να αυξήσει και το οικιστικό απόθεμα. Το πόσο γρήγορα μπορεί να αναπτυχθούν τα σχετικά ακίνητα είναι ένα ερώτημα. Ωστόσο θεωρείται βέβαιον ότι θα υπάρξει ζωηρό αγοραστικό ενδιαφέρον, εφόσον με αυτόν τον τρόπο μπορεί να εξασφαλιστεί άδεια διαμονής με μόλις 250.000 ευρώ, που είναι και το βασικό ζητούμενο για τους επενδυτές.
Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), το 2023 και υπό το βάρος των αλλαγών που έγιναν πέρυσι στο πρόγραμμα της «χρυσής βίζας», με τον διπλασιασμό του ελάχιστου ύψους επένδυσης από τις 250.000 στις 500.000 ευρώ, στο κέντρο, τα βόρεια και τα νότια προάστια, αυξήθηκαν σημαντικά οι επενδύσεις. Συγκεκριμένα εισέρρευσαν στην αγορά ακινήτων 1,48 δισ. ευρώ, αποκλειστικά από επενδυτές τρίτων χωρών. Πρόκειται για ετήσια αύξηση κατά 17,4% σε σχέση με το 2022, όταν οι αντίστοιχες επενδύσεις είχαν διαμορφωθεί σε 1,26 δισ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά, μετά την εκτόξευση των αιτήσεων το 2023, πλέον έχει δημιουργηθεί «ουρά» από αιτήσεις που βρίσκονται σε αναμονή για την έγκρισή τους. Υπολογίζεται ότι θα απαιτηθεί τουλάχιστον ένας χρόνος για να εξεταστούν όλες οι αιτήσεις που έχουν συσσωρευθεί και υπολογίζονταν σε περίπου 8.500 στο τέλος του φετινού πρώτου τριμήνου.
Μάλιστα είναι δεδομένο ότι το νούμερο αυτό θα αυξηθεί λόγω της νέας αύξησης των αγοραπωλησιών ενόψει της εφαρμογής των νέων αλλαγών στο πρόγραμμα «χρυσή βίζα», το οποίο έχει πυροδοτήσει νέο κύκλο «φρενήρους» επενδυτικής δραστηριότητας που θα διαρκέσει όλο το καλοκαίρι, δηλαδή μέχρι την έναρξη ισχύος των νέων μέτρων. Στελέχη της αγοράς τονίζουν την ανάγκη να επιταχυνθεί ο ρυθμός της εξέτασης των αιτήσεων μέσω της αξιοποίησης, π.χ., εξωτερικών συνεργατών και σε συνεργασία με το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.
