Νέες τηλεοράσεις, ανακαινίσεις σε μπάνια και κουζίνες, δείπνα σε εστιατόρια και ταξίδια. Οι καταναλωτές βγήκαν από την πανδημία με καλύτερες δουλειές, έξτρα χρήματα στους λογαριασμούς τους και μια επιθυμία να ζήσουν τη ζωή όπως δεν μπορούσαν κατά τη διάρκεια των lockdowns. Ηταν αυτό που οι αναλυτές ονόμασαν «οικονομία του YOLO», από την έκφραση «you only live once» («μια ζωή την έχουμε», όπως θα λέγαμε στα ελληνικά). Ομως τώρα η «οικονομία του YOLO» δίνει τη θέση της στην «οικονομία του yo, no».
«Ο κορωνοϊός έδειξε σε όλους μας ότι η ζωή δεν συνεχίζεται για πάντα», λέει στο CNN ο Σαμίρ Σαμάνα, αναλυτής του Wells Fargo Investment Institute.
Τώρα, πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, το πάρτι των δαπανών τελειώνει, εκτιμά το CNN.
Οι καταναλωτικές δαπάνες πέφτουν σε πιο κανονικά επίπεδα στις ΗΠΑ, ενώ ακόμη και οι υψηλότερων εισοδημάτων Αμερικανοί στρέφονται σε discount καταστήματα, όπως τα Walmart. Η αλυσίδα Target μειώνει τις τιμές της για να ξαναφέρει τους επιφυλακτικούς καταναλωτές στα καταστήματά της και τα Starbucks διαπιστώνουν ότι οι πωλήσεις δεν αυξάνονται όπως πριν. Πλέον, ένας ακριβός καφές δεν μοιάζει με ένα αναγκαίο έξοδο στο μυαλό των καταναλωτών.
Πώς εξηγούνται όλα αυτά; Ο πληθωρισμός είναι ακόμη υψηλός και οι αποταμιεύσεις στερεύουν. Στις ΗΠΑ, οι συνθήκες στην αγορά εργασίας αλλάζουν και οι εργαζόμενοι αρχίζουν να ανησυχούν μήπως χάσουν τη δουλειά τους.
Είναι όμως και θέμα ψυχολογίας. «Σε κάποιο σημείο, πρέπει να σκεφτεί κανείς πώς μοιάζει η νέα κανονικότητα», εξηγεί ο Σαμάνα. «Οι εργοδότες θέλουν τους υπαλλήλους τους στο γραφείο και σε κάποιες εταιρείες δεν υπάρχει πια η επιλογή της τηλεργασίας, με αποτέλεσμα η νοοτροπία να αλλάζει. Υπάρχει αυτή η αίσθηση της επιστροφής στην κανονικότητα».
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι καταναλωτές κόβουν όλες τις δαπάνες. Εξακολουθούν να βάζουν το χέρι στην τσέπη για εισιτήρια για τις συναυλίες της Τέιλορ Σουίφτ και για ταξίδια με το αεροπλάνο, αλλά ξοδεύουν λιγότερα σε προαιρετικά καταναλωτικά προϊόντα ή ακόμη και σε είδη πρώτης ανάγκης.
Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, εάν αναλογιστεί κανείς ότι η κατανάλωση κινεί το 70% της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη και είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ γλίτωσαν την ύφεση.
Οι αναλύσεις αυτή τη στιγμή δεν προβλέπουν κάποια αμερικανική ύφεση, όμως οι οικονομολόγοι θα παρακολουθούν στενά τα στοιχεία γύρω από την κατανάλωση το επόμενο διάστημα, με πρώτο σημαντικό σταθμό την ανακοίνωση της ανεργίας Μαΐου για τις ΗΠΑ, την Παρασκευή.
