Κλείνουν μία μία οι «τρύπες» της φοροδιαφυγής, με τα ηλεκτρονικά συστήματα να αποτρέπουν παράνομες ενέργειες από φορολογουμένους και επιχειρήσεις. Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ και του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας δείχνουν ότι τα υπέρογκα έξοδα που δήλωναν μέχρι πρότινος επαγγελματίες και επιχειρήσεις έχουν συρρικνωθεί αισθητά, ενώ παράλληλα αυξάνονται τα δηλωθέντα έσοδα.
Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα των ηλεκτρονικών βιβλίων – MyDATA, σε συνδυασμό με την υποχρεωτική διαβίβαση δεδομένων και την προσυμπλήρωση των δηλώσεων ΦΠΑ από την κεντρική υπηρεσία. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα δηλωθέντα έξοδα έχουν «πέσει» κατά 30% μεσοσταθμικά, ενώ υπάρχουν και κατηγορίες επαγγελμάτων όπου καταγράφεται μείωση των εξόδων, δηλαδή των δαπανών τους, ακόμη και 70%. Η επιμονή του σημερινού οικονομικού επιτελείου για διασύνδεση ταμειακών με POS αλλά και για το «κλείδωμα» των δηλώσεων ΦΠΑ φέρνει αποτελέσματα, περιορίζοντας τη φοροδιαφυγή αλλά και τις απώλειες ΦΠΑ.
Σημειώνεται ότι τα περυσινά στοιχεία των ελευθέρων επαγγελματιών έδειχναν τεράστια έξοδα που οδηγούσαν επί της ουσίας σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα το φορολογητέο εισόδημα. Η ίδια εικόνα καταγράφεται και στις επιχειρήσεις, όπου τα υψηλά έξοδα περιορίζουν τα φορολογητέα κέρδη. Οπως προκύπτει από τα στατιστικά της ΑΑΔΕ, ζημίες ή μηδενικά κέρδη δήλωσαν δύο στις τρεις επιχειρήσεις στην εφορία το 2023 (χρήση 2022). Συγκεκριμένα, σε σύνολο 333.588 νομικών προσώπων, 130.756 δήλωσαν ζημίες (ύψους 37 δισ. ευρώ), 78.822 μηδενικά αποτελέσματα, ενώ κέρδη παρουσίασαν 124.010 επιχειρήσεις.
Η μεγάλη αλλαγή έγινε με την απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλή σύμφωνα με την οποία τα έσοδα που υποβάλλονται στη δήλωση ΦΠΑ δεν μπορεί να είναι λιγότερα από αυτά που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA και, αντιστοίχως, τα έξοδα που υποβάλλονται στη δήλωση ΦΠΑ δεν μπορεί να είναι περισσότερα από αυτά που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
Στενεύουν τα περιθώρια φοροδιαφυγής λόγω των ηλεκτρονικών συστημάτων καταγραφής των συναλλαγών.
Ουσιαστικά η φορολογική διοίκηση έχει πλέον όλα τα δεδομένα των συναλλαγών των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων. Δεν μπορεί δηλαδή κάποιος να δηλώσει μεγαλύτερα έξοδα, καθώς το σύστημα θα σημάνει συναγερμό, ενώ ταυτόχρονα η ενέργεια αυτή δεν γίνεται αποδεκτή.
Ωστόσο, για το στάδιο προσαρμογής έχει δοθεί η δυνατότητα αναγνώρισης αποκλίσεων. Συγκεκριμένα, τα όρια ανεκτών αποκλίσεων από τον περιορισμό των κανόνων εσόδων – εξόδων καθορίζονται σε 30% τόσο στην περίπτωση δεδομένων εσόδων όσο και στην περίπτωση δεδομένων εξόδων σε σχέση με τα αντίστοιχα δεδομένα που έχουν διαβιβαστεί στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΑΑΔΕ, τον Ιανουάριο που υποβλήθηκαν οι δηλώσεις ΦΠΑ του Δεκεμβρίου (επαγγελματίες και επιχειρήσεις) το ποσοστό των εσόδων αυτών που δήλωσαν οι ίδιοι οι φορολογούμενοι σε σχέση με τα στοιχεία που είχε στη διάθεσή της ηλεκτρονικά ήταν κατά 67% ταυτόσημο, ενώ των εξόδων μόλις 30,73%. Τον Απρίλιο, με την υποβολή των δηλώσεων ΦΠΑ (από επιχειρήσεις και επαγγελματίες) τα ανωτέρω ποσοστά εκτοξεύτηκαν. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των εσόδων έφθασε στο 88% και των εξόδων στο 63,64%. Οπως φαίνεται, το σύστημα αποδίδει, και όλο και λιγότεροι υπόχρεοι «πειράζουν» τα έξοδα.
Από τον επόμενο μήνα, όμως, μπαίνει νέος περιορισμός. Συγκεκριμένα, οι αποκλίσεις στα έξοδα περιορίζονται από το 30% στο 20% και στα έσοδα στο 5%. Στόχος είναι μέχρι το τέλος του έτους οι αποκλίσεις να μηδενισθούν ή να αναγνωρίζεται ένα ποσοστό της τάξεως του 5% μόνο στα έξοδα. Ετσι, λοιπόν, από το τέλος του έτους μπαίνει τέλος και στη δυνατότητα διόρθωσης των στοιχείων από τους υπόχρεους.
Ουδείς θα μπορεί να αυξήσει τα έξοδά του, αλλά αντιθέτως θα μπορεί να αυξήσει τα έσοδά του. Συγκεκριμένα θα μπορεί μόνο να προσθέσει και άλλα έσοδα και ΦΠΑ που πρέπει να πληρώσει, αν και εφόσον έχει κόψει τιμολόγια πωλήσεων τα οποία δεν είχαν τυχόν διαβιβαστεί εντός 24 ωρών στην ΑΑΔΕ, π.χ. λόγω απώλειας σύνδεσης ή αν εκδόθηκαν χειρόγραφα λόγω κάποιας ειδικής εξαίρεσης (λόγω πολύ χαμηλού ετήσιου τζίρου κ.λπ.).
Με τον τρόπο αυτό η ΑΑΔΕ έχει διασφαλίσει τη δήλωση των πραγματικών δαπανών των επιχειρήσεων και ως εκ τούτου του αναλογούντος ΦΠΑ που πρέπει να αποδοθεί στο Δημόσιο από τις επιχειρήσεις.
Οπως αναφέρει ανώτατος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών, οι αλλαγές που έχουν συντελεσθεί και οι οποίες θα συνεχισθούν αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά την εισπραξιμότητα φόρων, ενώ ταυτόχρονα θα περιορισθεί ταχύτερα το λεγόμενο «κενό» ΦΠΑ. Είναι πιθανό στα τέλη του 2025 το κενό του ΦΠΑ να έχει πέσει στο 9%, από 15% που είναι σήμερα.
