Εντός του Αυγούστου εκτιμάται ότι θα εκδοθούν από τον ΕΦΚΑ οι πρώτες συντάξεις ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων ή και αγροτών που έχουν οφειλές έως 30.000 ευρώ. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του φορέα εξέδωσαν την απαιτούμενη διευκρινιστική εγκύκλιο και σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη «τρέχει» η εφαρμογή για τον έλεγχο των απαιτούμενων ασφαλιστικών προϋποθέσεων, ώστε όταν και οι τράπεζες είναι έτοιμες για τον έλεγχο των τραπεζικών καταθέσεων, να εκκινήσει η διαδικασία υποβολής αιτήσεων. Βάσει των εκτιμήσεων, οι εν δυνάμει συνταξιούχοι με οφειλές έως 30.000 ευρώ που πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος, είναι περίπου 50.000 και σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη του ΕΦΚΑ, οι πρώτες συντάξεις θα εκδοθούν 20 ημέρες από το πράσινο φως που θα ανάψουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Ωστόσο, όπως προκύπτει από την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, οι ενδιαφερόμενοι που θα υποβάλουν ή έχουν ήδη υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης θα πρέπει να προσέξουν, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να τεθούν εκτός διαδικασίας. Να σημειωθεί εδώ ότι ο νέος νόμος αφορά και αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος της ρύθμισης, ήτοι έως 20 Δεκεμβρίου 2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας. Βασική προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η υποβολή νέας αίτησης εκ μέρους του ασφαλισμένου.
Οσο για τις «παγίδες», οι οφειλέτες πρέπει να προσέξουν γιατί ο νόμος, για παράδειγμα, προβλέπει διορία δύο μηνών από την κοινοποίηση του ΕΦΚΑ προκειμένου κάποιος να ενταχθεί στη διαδικασία, ακόμη κι αν υπάρχουν οφειλές υψηλότερες των 30.000 ευρώ. Αναλυτικά, ο νόμος ορίζει πως η διάταξη αφορά όσους έχουν οφειλές που υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ ή τις 6.000 ευρώ για οφειλές προς τον ΟΓΑ και έως 30.000 ευρώ για επαγγελματίες και 10.000 ευρώ για αγρότες. Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ ή τις 10.000 ευρώ κατά περίπτωση, θα κοινοποιείται έγγραφο οφειλής προκειμένου ο ασφαλισμένος να καταβάλει το υπερβάλλον ποσό εντός δίμηνης προθεσμίας από την κοινοποίησή της και να υπαχθεί στις ευνοϊκές διατάξεις του νόμου.
Στην περίπτωση μάλιστα που παρέλθει άπρακτη η δίμηνη αυτή προθεσμία, ο ΕΦΚΑ θα πρέπει να προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης, λόγω οφειλών.
Οι εν δυνάμει συνταξιούχοι με οφειλές έως 30.000 ευρώ, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος, είναι περίπου 50.000.
Στην περίπτωση που τα χρέη είναι έως 30.000 ευρώ (και έως 10.000 για τους αγρότες), ο φορέας θα ξεκινάει έλεγχο, καθώς ο νόμος ορίζει ξεκάθαρα ότι ο ασφαλισμένος θα πρέπει να πληροί παράλληλα με το προκαθορισμένο ποσό της οφειλής, σωρευτικά, τις εξής προϋποθέσεις:
• Να έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του ή εφόσον έχει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 40 ετών, το 62ο έτος της ηλικίας του.
• Να έχει καταβάλει-εξοφλήσει τις εισφορές που αντιστοιχούν σε χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 20 ετών ή 6.000 ημερών ασφάλισης, ανεξάρτητα από τον πρώην φορέα που συμμετέχει στην απονομή της σύνταξης.
Παράλληλα και οι τράπεζες θα ελέγχουν τις καταθέσεις τους, καθώς δεν πρέπει να ξεπερνούν:
i) 12.000 ευρώ γενικά ή
ii) 6.000 ευρώ, εφόσον πρόκειται για οφειλέτη αποκλειστικά προς τον π. ΟΓΑ.
Για τον υπολογισμό του ύψους των τραπεζικών καταθέσεων θα λαμβάνεται υπόψη, σύμφωνα με την εγκύκλιο, το ύψος του συνολικού ποσού καταθέσεων σε όλους τους τραπεζικούς λογαριασμούς που τηρούνται στο όνομα του οφειλέτη, κατά το κλείσιμο του μήνα που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση. Δεν αρκεί όμως μόνον αυτό. Θα ελέγχεται και ο μέσος όρος του τελευταίου 12μήνου πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση.
Τα αναγκαία προσωπικά στοιχεία του αιτούντος θα διαβιβάζονται από τον ΕΦΚΑ, ηλεκτρονικά, στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Αυτά θα πρέπει να επιβεβαιώνουν ή να απορρίπτουν τη δήλωση του οφειλέτη, εντός δέκα εργάσιμων ημερών. Στην πράξη, θα γνωστοποιούν στον ΕΦΚΑ τα στοιχεία αναφορικά με τις καταθέσεις του οφειλέτη, που τηρούνται σε αυτά, καθώς και την αξία αποτίμησής τους. Για τον λόγο αυτό άλλωστε η εγκύκλιος ορίζει ότι μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης προς τον ΕΦΚΑ, ο ασφαλισμένος θα πρέπει να παρέχει τη συγκατάθεσή του στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ώστε αυτά να κοινοποιούνται στον ασφαλιστικό φορέα. Στην πράξη, θα δίνει τη συγκατάθεσή του για την άρση του τραπεζικού και του φορολογικού απορρήτου.
Στην περίπτωση που τόσο οι περιουσιακές όσο και οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις πληρούνται ο ΕΦΚΑ θα ξεκινάει τη διαδικασία καταβολής της σύνταξης. Βάσει του νόμου αλλά και των δύο εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί, το υπερβάλλον των 20.000 ευρώ ποσό για τους επαγγελματίες ή των 6.000 ευρώ για τους αγρότες, θα συμψηφίζεται με το 60% του μηνιαίου ποσού της σύνταξης που δικαιούται ο ασφαλισμένος. Το συμψηφιζόμενο ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των 333,33 ευρώ και των 100 ευρώ για τον πρώην ΟΓΑ, μέχρι τον μηδενισμό του. Η εναπομείνασα οφειλή, μετά τον μηδενισμό του υπερβάλλοντος των 20.000 ή των 6.000 ευρώ ποσό, θα παρακρατείται από τα ποσά των επόμενων συντάξεων σε ίσες μηνιαίες δόσεις που δεν μπορεί να είναι περισσότερες από 60.
