Η Ν. Αφρική έχει ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα οικονομικών ανισοτήτων στον πλανήτη, αλλά και ποσοστό ανεργίας που ξεπερνά το 30%. Η κυβέρνησή της, όμως, πιστεύει ότι έχει βρει μια λύση.
Η ιδέα ενός καθολικού βασικού εισοδήματος έχει ευρεία πολιτική στήριξη και το μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, African National Congress (ANC), δήλωσε πρόσφατα ότι δεσμεύεται να την εφαρμόσει μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Η ιδέα του καθολικού βασικού εισοδήματος, δηλαδή των τακτικών πληρωμών προς έναν πληθυσμό χωρίς όρους, μπορεί να ξεκίνησε από ονειροπόλους ιδεολόγους, αλλά πλέον γίνεται πιο mainstream, ειδικά μετά την επιτυχία των μέτρων στήριξης που εφαρμόστηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας. Επιπλέον, κερδίζει έδαφος ανάμεσα στους οραματιστές της τεχνολογίας, οι οποίοι πιστεύουν ότι ένα τέτοιο σύστημα πληρωμών μπορεί να προστατεύσει την ανθρωπότητα καθώς η τεχνητή νοημοσύνη θα υποκαθιστά όλο και περισσότερες θέσεις εργασίας.
Αρκετές χώρες έχουν πειραματιστεί με διάφορες εκδοχές του καθολικού βασικού εισοδήματος. Η Κένυα, για παράδειγμα, προσφέρει πληρωμές χωρίς όρους σε περίπου 20.000 ανθρώπους σε 200 διαφορετικές πόλεις, σημειώνει το Business Insider.
Στις ΗΠΑ, κάποιες πόλεις και πολιτείες εφαρμόζουν πιλοτικά προγράμματα εγγυημένου βασικού εισοδήματος, προσφέροντας πληρωμές χωρίς όρους, αλλά μόνο σε συγκεκριμένες ομάδες ατόμων που έχουν ανάγκη. Ενώ οι μελέτες δείχνουν ότι τα προγράμματα αυτά είναι επιτυχημένα στις ΗΠΑ, οι πολιτικές αντιδράσεις δεν λείπουν.
Στη Ν. Αφρική, ωστόσο, τα περισσότερα κόμματα τάσσονται υπέρ του καθολικού βασικού εισοδήματος. Αυτό που μένει είναι να διευθετηθούν οι λεπτομέρειες του προγράμματος.
Σύμφωνα με το ANC, μελέτη του Πανεπιστημίου του Γιοχάνεσμπουργκ έδειξε ότι η πλειοψηφία των πολιτών της χώρας στηρίζει πλήρως την υιοθέτηση του καθολικού βασικού εισοδήματος.
Το κόμμα εξετάζει επιλογές για τη χρηματοδότηση του προγράμματος, όπως νέα φορολογικά μέτρα και ένα νέο φόρο κοινωνικής ασφάλειας. Στόχος του σχεδίου δεν είναι να αντικαταστήσει τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, αλλά να τα συμπληρώσει, επισημαίνεται.
Εάν το σχέδιο του ANC προχωρήσει, η Ν. Αφρική θα γίνει η πρώτη χώρα που θα εφαρμόσει ένα καθολικό βασικό εισόδημα.
