Ενίσχυση της πιστωτικής επέκτασης και μείωση στα επιτόκια δανείων αλλά όχι ιδιαίτερα σε αυτά των καταθέσεων, αναμένεται να φέρουν για τις ελληνικές τράπεζες οι μειώσεις επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το 2024-2025, με το τελικό επιτόκιο διευκόλυνσης καταθέσεων να διαμορφώνεται στο 2,5% το επόμενο έτος, από 3,75% σήμερα, εκτιμά η NBG Securities, ενώ τα καθαρά έσοδα από τόκους του κλάδου αναμένεται να παραμείνουν ανθεκτικά.
Ειδικότερα, η χρηματιστηριακή αναμένει ότι η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια κατά περίπου 50-75 μονάδες βάσης στο υπόλοιπο του 2024, φέρνοντας στα τέλη του έτους το επιτόκιο καταθέσεων στο 3%-3,25%, με περαιτέρω μειώσεις στο 2,5% να αναμένονται το 2025.
Αυτές οι μειώσεις επιτοκίων θα επηρεάσουν γρήγορα τα επιτόκια δανείων των ελληνικών τραπεζών, εκτιμά η NBG Securities, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του χαρτοφυλακίου δανείων τους βασίζεται σε κυμαινόμενα επιτόκια τα οποία τιμολογούνται εκ νέου κάθε τρεις μήνες. Αν και τα περισσότερα νέα στεγαστικά δάνεια είναι πλέον σταθερού επιτοκίου, υπάρχει μικρός αριθμός νέων στεγαστικών δανείων στην Ελλάδα, γεγονός που καθιστά δύσκολη την αύξηση του ποσοστού του σταθερού επιτοκίου σημαντικά υψηλότερα.
Ωστόσο, το μερίδιο των προθεσμιακών καταθέσεων στο σύνολο των καταθέσεων παραμένει χαμηλό και διαμορφώνεται γύρω στο 26%. Σύμφωνα με τις προσδοκίες των τραπεζών, αναμένεται κάποια αύξηση στις προθεσμιακές καταθέσεις, ειδικά καθώς οι εταιρείες αρχίζουν να τοποθετούνται σε ένα περιβάλλον μείωσης των επιτοκίων. Ωστόσο αυτή η αύξηση δεν αναμένεται να είναι μεγάλη, καθιστώντας τις συνολικές καταθέσεις ευαίσθητες στις μεταβολές των επιτοκίων.
Ταυτόχρονα, επισημαίνει η NBG Securities, η μετακύλιση των αυξήσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ στα επιτόκια καταθέσεων στην Ελλάδα ήταν χαμηλή, δεδομένου του χαμηλού ανταγωνισμού μεταξύ των τραπεζών. Οι δείκτες δανείων προς καταθέσεις είναι από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη, παρέχοντας στις ελληνικές τράπεζες άφθονη ρευστότητα, εξαλείφοντας κατά συνέπεια την ανάγκη αύξησης των επιτοκίων για την προσέλκυση καταθέσεων. Η χαμηλή αυτή μετακύλιση σε συνδυασμό με τις αργά αυξανόμενες προθεσμιακές καταθέσεις υποδηλώνουν ότι θα υπάρξει μικρή αλλαγή στο κόστος των καταθέσεων για τις ελληνικές τράπεζες, καθιστώντας τα καθαρά επιτοκιακά τους έσοδα (ΝΙΙ) πιο ανθεκτικά. Ειδικότερα, και παρά τις μειώσεις επιτοκίων, η χρηματιστηριακή εκτιμά πως τα ΝΙΙ της Eurobank θα αυξηθούν στα 2,9% φέτος από 2,7% το 2023, της Alpha Bank στο 2,25% από 2,18% και στην Τράπεζα Πειραιώς θα κινηθούν σταθεροποιητικά στο 2,64% (από 2,63% του 2023).
Πάντως αναμένεται ενίσχυση της πιστωτικής επέκτασης, όπως σημειώνει. Αν και η αύξηση του χαρτοφυλακίου δανείων δεν πήγε όπως είχε προγραμματιστεί για τις ελληνικές τράπεζες το 2023, καθώς το περιβάλλον των υψηλών επιτοκίων οδήγησε σε αυξημένες αποπληρωμές, κυρίως από επιχειρήσεις, το πρώτο εξάμηνο του έτους, οι διοικήσεις εμφανίζονται πιο σίγουρες για την αύξηση δανείων το 2024, καθώς πιστεύουν ότι οι αποπληρωμές έχουν πλέον ομαλοποιηθεί. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της NBG Securities, η αύξηση των δανείων φέτος θα κινηθεί στο 3%-5%, ελαφρώς υψηλότερα από τις προσδοκίες της για την αύξηση του ΑΕΠ (+2,5%).
Ο εταιρικός δανεισμός θα είναι ο κύριος «μοχλός» της αύξησης, καθώς αναμένεται να ανακάμψει το 2024. Αντίθετα, ο δανεισμός στεγαστικών δανείων αναμένεται να παραμείνει στάσιμος, κυρίως λόγω των αυξήσεων των τιμών των κατοικιών πάνω από αυτές των εισοδημάτων, κάτι που οδηγεί σε έλλειψη προσιτών κατοικιών, καθώς και λόγω της γενικότερα «δυσκίνητης» διαδικασίας δανεισμού. Σημειώνεται πως σύμφωνα με επιχειρηματικά σχέδια των τραπεζών –τα οποία έχουν κοινό «θέμα» την πιστωτική επέκταση–, τα καθαρά δάνεια αναμένεται να αυξηθούν κατά 5,6% ετησίως σε μέσο όρο στα 176 δισ. ευρώ έως το 2026.
