Ο κόσμος θα πλημμυρίσει από πετρέλαιο στο τέλος της δεκαετίας, καθώς η παραγωγή αυξάνεται διαρκώς κυρίως εξαιτίας της πυρετώδους παραγωγής «μαύρου χρυσού» στις ΗΠΑ, ενώ στο ίδιο χρονικό διάστημα η ζήτηση θα αρχίσει να επιβραδύνεται. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ) με τον τίτλο «Πετρέλαιο 2024», το 2030 η παγκόσμια αγορά θα καταγράψει πρωτοφανές πλεόνασμα πετρελαίου, ανάλογο του οποίου δεν έχει καταγραφεί παρά μόνον το 2020 στη διάρκεια του πρώτου lockdown, όταν τα μέτρα κατά της μετάδοσης της πανδημίας είχαν οδηγήσει σε αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας ανά τον κόσμο.
Αναπόφευκτα οι τιμές του μαύρου χρυσού θα διαμορφώνονται σε ολοένα χαμηλότερα επίπεδα, αφαιρώντας από τον ΟΠΕΚ+ –όπως αναφέρεται τα τελευταία χρόνια ο ΟΠΕΚ, συν τη σύμμαχό του Ρωσία– τη δυνατότητα να επηρεάζει την παγκόσμια αγορά. Πιθανότατα θα μειώσει δραματικά την κερδοφορία των αμερικανικών βιομηχανιών σχιστολιθικού πετρελαίου, ενδεχομένως οδηγώντας ορισμένες από αυτές σε πτώχευση.
Ειδικότερα, η ΙΕΑ προβλέπει πως η αύξηση της ζήτησης για πετρέλαιο θα κορυφωθεί το 2029 και παρά την επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης θα αυξάνεται κατά 3,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2023. Στη συνέχεια, όμως, θα αρχίσει να υποχωρεί φθάνοντας τα 105,4 εκατ. βαρέλια την ημέρα το 2030, ενώ στο ίδιο χρονικό διάστημα θα έχει επιταχυνθεί η ανάπτυξη των ανανεώσιμων και καθαρών μορφών ενέργειας. Στις προηγμένες οικονομίες η ζήτηση αναμένεται να υποχωρήσει το 2030 στα 42,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα από τα 45,7 εκατ. στα οποία ανερχόταν το περασμένο έτος.
Aν εξαιρεθεί η πρώτη περίοδος της πανδημίας, η τελευταία φορά που είχε περιοριστεί σε τόσο χαμηλά επίπεδα η παγκόσμια ζήτηση ήταν το 1991.
Οπως τονίζει η ΙΕΑ, αν εξαιρέσουμε την πρώτη περίοδο της πανδημίας του 2020, η τελευταία φορά που είχε περιοριστεί σε τόσο χαμηλά επίπεδα η παγκόσμια ζήτηση ήταν το 1991. Στο μεταξύ, η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου θα αγγίζει τα 113,8 εκατ. βαρέλια την ημέρα, κυρίως χάρη στην παραγωγή των ΗΠΑ, ευρύτερα της αμερικανικής ηπείρου και γενικότερα χάρη στην παραγωγή χωρών εκτός του ΟΠΕΚ και της συμμαχίας του με τη Ρωσία. Εκτός των ΗΠΑ, χώρες όπως η Βραζιλία, ο Καναδάς, η Αργεντινή και η Γουιάνα αναμένεται πως θα αντιπροσωπεύουν τα τρία τέταρτα της αύξησης της παραγωγής μέχρι το 2030.
Η παραγωγή πετρελαίου στις χώρες-μέλη του ΟΠΕΚ και στη Ρωσία αναμένεται να αυξάνεται κάθε ημέρα κατά 1,4 εκατ. βαρέλια από το περασμένο έτος και μέχρι το 2030, με το σημαντικότερο μερίδιο να παράγουν η ντε φάκτο ηγετική δύναμη του ΟΠΕΚ, η Σαουδική Αραβία, αλλά και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ιράκ. Σκιαγραφώντας τη σταδιακή αποδυνάμωση του ΟΠΕΚ μαζί και με τη Ρωσία, η ΙΕΑ επισημαίνει πως το συνολικό μερίδιο αγοράς του διεθνούς καρτέλ έχει περιοριστεί στο 48,5% φέτος και είναι το μικρότερο από όταν ο ΟΠΕΚ κατέληξε σε συμφωνία με τη Ρωσία και συνήψε συμμαχία μαζί της. Σε ό,τι αφορά τη βραχυπρόθεσμη αύξηση της ζήτησης στο υπό τη στενή έννοια άμεσο μέλλον, η ΙΕΑ αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψή της και εκτιμά ότι φέτος η ζήτηση για πετρέλαιο θα αυξάνεται κατά 960.000 βαρέλια την ημέρα, ενώ η προηγούμενη πρόβλεψή της μιλούσε για αύξηση κατά 1,1 εκατ.
Η έκθεση δίνεται στη δημοσιότητα σε μια στιγμή που οι οικονομίες ανά τον κόσμο καταβάλλουν προσπάθειες να ελαχιστοποιήσουν και στο μέλλον να μηδενίσουν τη χρήση των ορυκτών καυσίμων. Οπως επισημαίνει η ΙΕΑ, το μερίδιο των ορυκτών καυσίμων στο μείγμα κάλυψης των ενεργειακών αναγκών έχει παραμείνει σε επίπεδα πάνω από το 80%, αν και εκτιμά πως το φθινόπωρο το μερίδιο αυτό θα έχει περιοριστεί στο 73% μέχρι το 2030.
