Οι κίνδυνοι από την άνοδο του λαϊκισμού στην Ευρώπη

Οι κίνδυνοι από την άνοδο του λαϊκισμού στην Ευρώπη

Προβλήματα στην ισχύ θεσμών της Ε.Ε. και διακυβέρνησης βλέπει η Moody’s

3' 24" χρόνος ανάγνωσης

Η αυξανόμενη υποστήριξη προς τα λαϊκιστικά κόμματα σε όλη την Ευρώπη, η οποία καταγράφηκε και στα αποτελέσματα των ευρωεκλογών της Κυριακής, τροφοδοτεί πολιτική πόλωση καθιστώντας πιο δύσκολο τον σχηματισμό σταθερών και αποτελεσματικών κυβερνήσεων, όπως σημειώνει ο οίκος αξιολόγησης Moody’s, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τα κόμματα αυτά υπονομεύουν την ισχύ των θεσμών και της διακυβέρνησης.

Πιο αναλυτικά, όπως επισημαίνει ο οίκος, τα εκλογικά κέρδη της λαϊκιστικής Δεξιάς αντανακλούν την πολιτική πόλωσης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Λαϊκιστικά κόμματα ηγούνται των κυβερνήσεων σε Ουγγαρία και Ιταλία και αποτελούν μέρος των κυβερνητικών συνασπισμών σε Φινλανδία, Σλοβακία, Σουηδία και Ολλανδία, ενώ η λαϊκιστική Δεξιά σημείωσε επίσης κέρδη στις ευρωεκλογές και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν αυξανόμενη υποστήριξη στη Γαλλία και στην Αυστρία ενόψει των επερχόμενων εθνικών εκλογών.

Η αυξανόμενη υποστήριξη προς τα κόμματα στα πολιτικά άκρα έχει καταστήσει όλο και πιο δύσκολο για πολλά ευρωπαϊκά κράτη να σχηματίσουν κυβερνήσεις με πλειοψηφική υποστήριξη στο Κοινοβούλιο. Αυτό, για παράδειγμα, οδήγησε τη γαλλική κυβέρνηση να βασίζεται όλο και περισσότερο σε μια ειδική συνταγματική διαδικασία για να εγκριθούν οι προϋπολογισμοί και οι βασικές μεταρρυθμίσεις χωρίς ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο. Στη Σουηδία, οι προσπάθειες αποκλεισμού της λαϊκιστικής Δεξιάς από την κυβέρνηση τη δεκαετία του 2010 παρήγαγαν μια σειρά αδύναμων κυβερνήσεων μειοψηφίας, οι οποίες συχνά δυσκολεύονταν να εγκρίνουν τον προϋπολογισμό τους στο Κοινοβούλιο. Επίσης, ένα κύμα υποστήριξης προς τους δεξιούς λαϊκιστές σε Γερμανία, Ισπανία και Πορτογαλία έχει καταστήσει πιο δύσκολο τον σχηματισμό σταθερών και αποτελεσματικών κυβερνήσεων και εκεί.

Τα περισσότερα κόμματα της λαϊκιστικής Δεξιάς επικρίνουν την Ε.Ε. και το μοντέλο της. Η αύξηση των εντάσεων με την Ε.Ε. θα ήταν πιστωτικά αρνητική.

Η πόλωση μπορεί εξίσου να οδηγηθεί και από λαϊκιστικά αριστερά κόμματα, αλλά τα εκλογικά κέρδη τους είναι πολύ πιο περιορισμένα. Ειδικότερα, όπως αναφέρει ο οίκος, τα κέρδη της λαϊκιστικής Αριστεράς ήταν σχετικά απομονωμένα σε χώρες όπως η Γαλλία, το Βέλγιο και η Ιρλανδία. Επίσης, μετά την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2019 στην Ελλάδα, η λαϊκιστική Αριστερά δεν ηγείται κάποιας κυβέρνησης στην Ευρώπη, αν και παρέχει κοινοβουλευτική υποστήριξη στην κεντροαριστερή κυβέρνηση της Ισπανίας.

Η πόλωση επίσης αποδυναμώνει τους εγχώριους θεσμούς με την πάροδο του χρόνου, ενώ μπορεί να παρακωλύσει και την αποτελεσματική λειτουργία των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. Ορισμένα λαϊκιστικά δεξιά κινήματα θεωρούν τα υπάρχοντα συστήματα ελέγχων και ισορροπιών και τις δημοκρατικές διαδικασίες εμπόδια για την προώθηση της πολιτικής ατζέντας τους. Κατά συνέπεια οι πιέσεις για την ανεξαρτησία βασικών θεσμών, όπως το δικαστικό σώμα, τα μέσα ενημέρωσης και οι αυτόνομοι ρυθμιστικοί φορείς, μπορεί να αυξηθούν υπό μια λαϊκιστική δεξιά κυβέρνηση. Η κατάταξη της Ουγγαρίας και της Πολωνίας στους Δείκτες Παγκόσμιας Διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας για το κράτος δικαίου, τον έλεγχο της διαφθοράς και άλλους βασικούς δείκτες έχει μειωθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια των περιόδων που κυριάρχησαν στην κυβέρνηση τα ακροδεξιά κόμματα.

Ωστόσο υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που δείχνουν ότι οι κυβερνήσεις της λαϊκιστικής Δεξιάς αποδυναμώνουν την οικονομική και δημοσιονομική εικόνα των χωρών, επισημαίνει ο οίκος. Για παράδειγμα, τα δημοσιονομικά ισοζύγια των λαϊκιστικών κυβερνήσεων της Ουγγαρίας και της Πολωνίας ήταν γενικά παρόμοια ή ισχυρότερα από τον μέσο όρο, ενώ το χρέος τους έχει επίσης εξελιχθεί πιο ευνοϊκά από αυτό πολλών άλλων χωρών και η μέση αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά τη διάρκεια της θητείας τους ήταν σύμφωνη με τον ιστορικό μέσο όρο.

Πάντως, όπως τονίζει η Moody’s, ορισμένες από τις πολιτικές των ακροδεξιών κυβερνήσεων, όπως στο μέτωπο της μετανάστευσης και των σχέσεων με την Ε.Ε. καθώς και στον πόλεμο στην Ουκρανία, συνεχίζουν να ενέχουν κινδύνους που υπονομεύουν τη δημοσιονομική ισχύ. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, για παράδειγμα, θα πρέπει να αυξήσουν ή τουλάχιστον να διατηρήσουν τα ποσοστά μετανάστευσης τα επόμενα χρόνια για να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες ελλείψεις εργατικού δυναμικού που προκαλούνται από τη μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας.

Η οικονομική ισχύς θα εξασθενήσει εάν η αντίθεση στη μετανάστευση περιορίσει την εισροή εργαζομένων. Επίσης, τα περισσότερα κόμματα της λαϊκιστικής Δεξιάς επικρίνουν την Ε.Ε. και το μοντέλο της. Η αύξηση των εντάσεων με την Ε.Ε. θα ήταν πιστωτικά αρνητική και μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή των εκταμιεύσεων των πόρων της Ε.Ε. Επιπλέον και η φιλορωσική στάση ορισμένων λαϊκιστικών κομμάτων θα μπορούσε να εμποδίσει την κοινή απάντηση της Ευρώπης στους γεωπολιτικούς κινδύνους.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT