Τη στασιμότητα των μισθών που παρατηρείται στα σχετικά υψηλότερα κλιμάκια, σε αντίθεση με τις αυξήσεις στον βασικό μισθό, αναδεικνύει ως σημείο προβληματισμού η Τράπεζα της Ελλάδος στην Εκθεση Νομισματικής Πολιτικής που θα παρουσιάσει την προσεχή Τετάρτη, 26 Ιουνίου, ο διοικητής της Γιάννης Στουρνάρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, επισημαίνεται ότι ενώ οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό έφτασαν σωρευτικά το 48%, συμπαρασύροντας έως έναν βαθμό και τους σχετικά χαμηλούς μισθούς, στους μισθούς πάνω από το μέσο και συγκεκριμένα πάνω από τα 1.650 ευρώ δεν έχει δοθεί καμία αύξηση τα τελευταία 10 χρόνια. Πρόκειται για εργαζομένους που είναι συνήθως επιστήμονες, στελέχη κ.λπ. για τους οποίους τίθεται πλέον θέμα, καθώς δεν βλέπουν να βελτιώνεται η θέση τους μετά το τέλος της κρίσης. Αντίθετα, δεδομένου και του πληθωρισμού, αυτή επιδεινώνεται.
Η κατανομή των μισθών άλλαξε ριζικά, επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος, επιδιώκοντας να ανοίξει ένας δημόσιος διάλογος γι’ αυτό και να αναζητηθούν ενδεχομένως λύσεις. Είναι ένα κομμάτι του εργατικού δυναμικού με το οποίο κανείς δεν έχει ασχοληθεί, καθώς το επίκεντρο είναι συστηματικά στον κατώτατο μισθό και τις συντάξεις. Αλλωστε συνδέεται και με το brain drain, δηλαδή την αναζήτηση ευκαιριών στο εξωτερικό από μορφωμένους νέους. Περίπου 250.000 παραμένουν στο εξωτερικό και προφανώς δεν θα επιστρέψουν με τις αμοιβές καθηλωμένες στα προ δεκαετίας και παλιότερα επίπεδα. Πολλοί από αυτούς, εξάλλου, έχουν εκπαιδευτεί στην Ελλάδα, μια επένδυση σημαντικού ύψους, την οποία η χώρα χάνει με τη μετοίκησή τους στο εξωτερικό.
Τα ακίνητα
Την ίδια ώρα που οι εργαζόμενοι με μισθό πάνω από 1.650 ευρώ δεν βλέπουν αυξήσεις, οι τιμές των ακινήτων έχουν σκαρφαλώσει στα ύψη. Τα ακίνητα είναι ένα ακόμη σημείο στο οποίο στέκεται η έκθεση της Τράπεζας, χτυπώντας «καμπανάκι» για το γεγονός ότι οι τιμές τους βρίσκονται πλέον σε αναντιστοιχία με τα εισοδήματα. Οι τιμές των ακινήτων έχουν αυξηθεί τουλάχιστον 50% από το 2017, ενώ σε ορισμένες περιοχές της Αθήνας η αύξηση είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Εχουμε επιστρέψει στο 2008, επισημαίνεται –σύμφωνα με πληροφορίες– στην έκθεση, ενώ οι μισθοί είναι χαμηλότεροι από το 2008 και τα επιτόκια υψηλότερα. Καθοριστικός παράγοντας για την αναθέρμανση της αγοράς και την άνοδο των τιμών υπήρξε η Golden Visa, η σκοπιμότητα διατήρησης της οποίας πλέον αμφισβητείται, δεδομένων των προβλημάτων που υπάρχουν στην εξεύρεση στέγης σε προσιτές τιμές από τους Ελληνες. Εκφράζονται ανησυχίες μάλιστα για αντιδράσεις, όπως αυτές που εκδηλώθηκαν στη Μαγιόρκα και το Αμστερνταμ, όπου σπάνε τα Airbnb γιατί δεν βρίσκουν να μείνουν οι κάτοικοι.
Η έκθεση θα αποτελέσει μια ακόμη αφορμή για τον διοικητή της να απευθύνει τα μηνύματα που θεωρεί σκόπιμα. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα μεταδίδει θετικό κλίμα για την οικονομία, ενώ ο κ. Στουρνάρας αναμένεται να επισημάνει την ανάγκη:
1. Να συνεχιστεί η δημοσιονομική προσαρμογή με στόχο 2,1% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα σε κυκλικά διορθωμένη βάση, όπως άλλωστε προβλέπει και το Πρόγραμμα Σταθερότητας της κυβέρνησης.
Εργαζόμενοι που είναι συνήθως επιστήμονες, στελέχη κ.λπ. δεν βλέπουν να βελτιώνεται η θέση τους μετά το τέλος της κρίσης.
2. Να υλοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται στο Ταμείο Ανάκαμψης και στο πρόγραμμα της κυβέρνησης. Για το Ταμείο Ανάκαμψης, μάλιστα, η έκθεση έχει ειδικό κεφάλαιο όπου θα επισημαίνονται και οι καθυστερήσεις που σημειώνονται, ιδίως στη διοχέτευση των πόρων στις επιχειρήσεις.
3. Να δημιουργηθεί 5ος πόλος στον τραπεζικό τομέα με στόχο τη βελτίωση του ανταγωνισμού, ώστε να υπάρξει μείωση των spreads, με αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων προθεσμίας και βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην αγορά ομολόγων της Ευρωζώνης, υποστηρίζει ο κ. Στουρνάρας, υπαγορεύουν την ανάγκη τήρησης των δημοσιονομικών κανόνων από όλες τις χώρες-μέλη, ακόμη και από αυτές με υψηλή πιστοληπτική διαβάθμιση.
Οι προβλέψεις
Ελαφρά αναθεώρηση προς τα πάνω της προηγούμενης εκτίμησής της για τον πληθωρισμό και προς τα κάτω για την ανάπτυξη περιέχει, εξάλλου, η Εκθεση Νομισματικής Πολιτικής.
Ετσι, προβλέπει ότι ο πληθωρισμός φέτος θα κλείσει κατά μέσον όρο στο 3% έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 2,8% και έναντι πρόβλεψης της κυβέρνησης στο πρόγραμμα Σταθερότητας για 2,3%. Η έκθεση θα περιέχει και ειδικό κεφάλαιο για τον επίμονο πληθωρισμό στα τρόφιμα. Κάτι που συνδέει εν μέρει με τις φυσικές καταστροφές, ιδίως στη Θεσσαλία. Το 2025 εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει στο 2,3% κατά μέσον όρο και στη συνέχεια, το 2026, στο 2,2%.
Για την ανάπτυξη προβλέπει ότι φέτος θα είναι 2,2%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψής της για 2,3% και πρόβλεψης της κυβέρνησης για 2,5%. Στη συνέχεια, το 2025 εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα ανέβει στο 2,5% και το 2026 στο 2,3%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών εκτιμάται ότι θα είναι φέτος 6% του ΑΕΠ, το 2025 θα υποχωρήσει στο 5,3% και το 2026 στο 5,1% του ΑΕΠ.
