Τιμές που θυμίζουν περίοδο ενεργειακής κρίσης καταγράφονται στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού με οδηγό τις αθρόες εξαγωγές στις χώρες των Βαλκανίων, όπου το μπλακ άουτ που σημειώθηκε τις προηγούμενες ημέρες δημιούργησε τεράστιο έλλειμμα ενέργειας και ευκαιρίες για υψηλή κερδοφορία σε εγχώριους ηλεκτροπαραγωγούς και traders.
Το τυχαίο αυτό γεγονός ήρθε σε μια συγκυρία υψηλής ζήτησης στην εγχώρια αγορά λόγω της αδιάλειπτης χρήσης κλιματιστικών σε χώρους εργασίας και κατοικίες, εκτοξεύοντας την τιμή της μεγαβατώρας στα 137,3 ευρώ χθες και στα 125,22 ευρώ σήμερα. Η μέση τιμή για τον Ιούνιο, τέσσερις ημέρες πριν εκπνεύσει ο μήνας, διαμορφώνεται στα 100,37 ευρώ/μεγαβατώρα από 81,08 ευρώ τον Μάιο και 60,11 ευρώ τον Απρίλιο, εξέλιξη που προμηνύει νέες αυξήσεις για τους καταναλωτές στα τιμολόγια του Ιουλίου μετά από μια μεσοσταθμική αύξηση 45% στα τρέχοντα τιμολόγια.
Από χθες η παραγωγική δυναμικότητα του ελληνικού συστήματος δουλεύει στο «φουλ» και χωρίς διακρίσεις στα καύσιμα, με τον λιγνίτη να συμμετέχει στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής με ποσοστό 9% χθες και 15% σήμερα. Σε λειτουργία βρίσκονται εκτός από τη νέα μονάδα Πτολεμαΐδα 5 ακόμη τρεις λιγνιτικές μονάδες, όλες οι μονάδες φυσικού αερίου συνεισφέροντας κατά 45% χθες και 54% σήμερα στην κάλυψη της ζήτησης, ενώ η συμμετοχή των ΑΠΕ αυξήθηκε στο 35% σήμερα από 23% χθες και των υδροηλεκτρικών υποχώρησε στο 5% σήμερα από 12% χθες. Η υψηλή συμμετοχή στο μείγμα καυσίμου φυσικού αερίου και λιγνίτη σε συνδυασμό και με τις εξαγωγές σε υψηλές τιμές λόγω του ελλείμματος ενέργειας στα Δυτικά Βαλκάνια εκτόξευσαν την τιμή της μεγαβατώρας τις βραδινές ώρες με την έξοδο των φωτοβολταϊκών από το σύστημα μέχρι και στα 320 ευρώ.
Αξιοσημείωτη ήταν μέχρι και χθες το απόγευμα η μεγάλη απόκλιση τιμών στην Ελλάδα και στις αγορές των Βαλκανίων από τις υπόλοιπες αγορές της Κεντρικής και της Δυτικής Ευρώπης. Από 125,22 έως και 137,32 ευρώ η μεγαβατώρα στην περιοχή των Βαλκανίων, όταν ο ευρωπαϊκός χάρτης εμφάνιζε τιμή κοντά στα 50 ευρώ στη Γερμανία και στα 33 στη Γαλλία και στα 97 ευρώ στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, και κάτω από τα 50 ευρώ στις σκανδιναβικές χώρες.
Η παραγωγική δυναμικότητα του ελληνικού συστήματος δουλεύει στο «φουλ».
Η εικόνα αυτή ανετράπη χθες το απόγευμα με την τιμή στην αγορά της Γερμανίας να εκτοξεύεται στα 492 ευρώ/μεγαβατώρα, σημειώνοντας ημερήσια αύξηση πάνω από 550%, και στην Αυστρία στα 236,28 ευρώ/μεγαβατώρα, σημειώνοντας ημερήσια αύξηση 212,5%. Την ίδια ώρα η τιμή της μεγαβατώρας στην αγορά της Γαλλίας υποχώρησε κατά 93,5% και διαμορφώθηκε στα ιστορικά χαμηλά των 2,96 ευρώ/μεγαβατώρα, με όλους να αναρωτιούνται τι συνέβη και παράγοντες της αγοράς να εμφανίζουν ως πιθανότερη εξήγηση μια ενδεχόμενη πλήρη διακοπή των εξαγωγών της φθηνής πυρηνικής ενέργειας της Γαλλίας, που προκάλεσε ασφυξία στη διασυνδεδεμένη και άμεσα εξαρτώμενη αγορά της Γερμανίας.
Στα καθ’ ημάς, πάντως, εκτίμηση της αγοράς είναι ότι το έλλειμμα της αγοράς των Βαλκανίων είναι ένα πρόσκαιρο φαινόμενο και ότι οι τιμές στη χονδρεμπορική αγορά τον Ιούλιο θα υποχωρήσουν κάτω από τα αναμενόμενα 100 ευρώ του Ιουνίου. Σε ό,τι αφορά τα τιμολόγια του Ιουλίου, εκτίμηση της αγοράς αλλά και του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι ότι δεν θα δούμε μεγάλες αυξήσεις κι αυτό γιατί η άνοδος της τιμής της χονδρεμπορικής του Ιουνίου, αν και όχι σε αυτά τα επίπεδα, είχε προεξοφληθεί, γι’ αυτό και είχαμε μεγάλες αυξήσεις στις τρέχουσες καταναλώσεις που έφταναν μέχρι και 70%. Δεδομένη θεωρείται μια αύξηση των πράσινων τιμολογίων της ΔΕΗ, η οποία συγκράτησε τις τιμές τον Ιούνιο στα 11,898 λεπτά/κιλοβατώρα, αναπροσαρμόζοντας προς τα πάνω τις εκπτώσεις, όπως και η Φυσικό Αέριο που επίσης συγκράτησε τις τιμές στα 12,858 λεπτά/κιλοβατώρα. Οι υπόλοιποι πάροχοι εκτιμάται ότι δεν θα διαφοροποιήσουν σημαντικά την τιμή της κιλοβατώρας τον Ιούλιο.
Οι καταναλωτές ωστόσο αναμένεται να πληρώσουν «τσουχτερούς» λογαριασμούς ρεύματος τόσο τον Ιούνιο όσο και τον Ιούλιο λόγω και των υψηλών καταναλώσεων. Στην αγορά επανέρχονται οι ανησυχίες για τη δυνατότητα αποπληρωμής των λογαριασμών από τους καταναλωτές, παράγοντας που μπορεί να προκαλέσει νέα εκτόξευση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, οι οποίες σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΡΑΑΕΥ το 2023 έφτασαν στα 2,4 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, ποσό 1,44 δισ. αντιστοιχεί σε παλαιά ανεξόφλητα και 974 εκατ. ευρώ σε τρέχοντα υφιστάμενων καταναλωτών.
Η χαμηλή τάση χρωστούσε το μεγαλύτερο μέρος των ληξιπρόθεσμων χρεών με 1,7 δισ. ευρώ και ακολουθούσαν οι εμπορικοί καταναλωτές με 178 εκατ. ευρώ και οι βιομηχανίες με 527 εκατ. ευρώ.
Η ΡΑΑΕΥ υπολογίζει ότι αν έπρεπε οι πάροχοι να καλύψουν το κόστος των οφειλών και να το αποσβέσουν, θα έπρεπε θεωρητικά να προχωρήσουν σε αυξήσεις 5 λεπτών ανά κιλοβατώρα στα τιμολόγια ρεύματος, από τις οποίες 2 λεπτά αντιστοιχούν σε οφειλές υφιστάμενων πελατών και 3 λεπτά στο παλαιότερο πελατολόγιο.
