Παρά τα, φορολογικά κυρίως, μέτρα που επέβαλε πέρυσι το φθινόπωρο η κυβέρνηση, η αύξηση της προσφοράς κατοικιών προς βραχυχρόνια μίσθωση συνεχίζει να καλπάζει. Είναι πλέον σε όρους διαθέσιμων κλινών μεγαλύτερη από αυτήν της ξενοδοχειακής αγοράς, ενώ για πρώτη φορά φέτος το καλοκαίρι αναμένεται να ξεπεράσει το όριο του ενός εκατ. κρεβατιών.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), με τον ρυθμό που αυξάνεται η προσφορά διαθέσιμων κλινών βραχυχρόνιας μίσθωσης σύντομα θα υπερβαίνουν το 1 εκατ., έναντι 888.000 κλινών που είναι διαθέσιμες στα ξενοδοχεία, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
Με βάση αυτές τις προβλέψεις, από το 2019 και συγκεκριμένα κατά την κορύφωση της τουριστικής σεζόν, δηλαδή από τον Ιούλιο έως φέτος, θα έχουν προστεθεί 300.000 κλίνες στις βραχυχρόνιες μισθώσεις έναντι μόλις 30.000 στα ξενοδοχεία. Η ποσοστιαία αύξηση της προσφοράς διαθέσιμων κλινών υπερβαίνει κατά πολύ την αύξηση της ζήτησης, όπως και των εσόδων, από ξένους ταξιδιώτες με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Οπως εξηγεί μιλώντας στην «Κ» ο επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΣΕΤΕ Αρης Ικκος, με βάση τις πληρότητες και το κόστος διανυκτέρευσης οι βραχυχρόνιες μισθώσεις εκτιμάται ότι αποτελούν πλέον ξεκάθαρα έναν τουριστικό κλάδο με ετήσιο κύκλο εργασιών τουλάχιστον 3,5 δισ. ευρώ, έναντι τζίρου 10 δισ. ευρώ των ξενοδοχείων.
Σε τουλάχιστον 3,5 δισ. εκτιμάται ότι φθάνει ο κύκλος εργασιών στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, έναντι 10 δισ. στα ξενοδοχεία.
Η ταχύτητα με την οποία έχει αναπτυχθεί τα τελευταία πέντε χρόνια η συγκεκριμένη αγορά και η καθυστέρηση με την οποία έχει αρχίσει να συμπεριλαμβάνεται στους όποιους σχεδιασμούς της πολιτείας για ενίσχυση των υποδομών και των υπηρεσιών που εξυπηρετούν τους ταξιδιώτες έχουν επιτείνει τα προβλήματα σε πολλούς προορισμούς. Οπως η ανεπάρκεια σε λιμενικές υποδομές, σε αεροδρόμια που εξακολουθούν να παραμένουν υπό τον έλεγχο του Δημοσίου, στη διαχείριση απορριμμάτων, την ύδρευση, την ηλεκτροδότηση αλλά και την αστυνόμευση.
Επιπλέον συνεχίζει να δυσχεραίνει την εξεύρεση κατοικίας τόσο σε λειτουργούς του κράτους, όπως αστυνομικούς, πυροσβέστες, γιατρούς, όσο και σε εποχικά εργαζομένους κυρίως στους καλοκαιρινούς προορισμούς. Γι’ αυτόν τον λόγο η κυβέρνηση εξετάζει νέα μέτρα από το φθινόπωρο, μεταξύ των οποίων η επιβολή ορίου στο χρονικό διάστημα που θα μπορεί ένα ακίνητο να εκμισθώνεται βραχυχρόνια –στις 60, ίσως και στις 90 ημέρες–, αλλά και ο περιορισμός του αριθμού των ακινήτων που θα μπορούν συνολικά να διατίθενται οποιαδήποτε στιγμή σε περιοχές με σημαντική έλλειψη στέγης.
Για τον δρα Αρη Ικκο είναι σαφές ότι «οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αποτελούν πλέον βασικό προϊόν του τουρισμού που πρέπει να ενταχθεί σε έναν συνολικό σχεδιασμό, μεταξύ άλλων και προς αντιμετώπιση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων που δημιουργούνται».
Το φαινόμενο των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που αποτελεί πλέον όπως γίνεται σαφές έναν ολόκληρο κλάδο της τουριστικής βιομηχανίας, αναπτύχθηκε με ραγδαίους ρυθμούς και στα πρώτα του βήματα είχε αρκετά σημαντικές θετικές επιπτώσεις. Κατ’ αρχήν αναζωογονήθηκαν το κέντρο και υποβαθμισμένες γειτονιές της Αθήνας, καθώς και άλλες περιοχές σε διάφορες πόλεις της χώρας. Ενισχύθηκε το εισόδημα των ιδιοκτητών σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης, ενώ παράλληλα κινήθηκε και ο κατασκευαστικός κλάδος.
Ωστόσο, καθώς το φαινόμενο «θέριεψε», άρχισαν να εκδηλώνονται προβλήματα αρχικά στις γειτονιές και κατόπιν σε νησιά, με βασικότερο την έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών προς μακροχρόνια μίσθωση στέγης. Κατόπιν άρχισε η ανάπτυξη εκ του μηδενός συγκροτημάτων που προορίζονται για βραχυχρόνιες μισθώσεις, η οποία ενοχοποιείται από ολοένα και περισσότερους ακόμη και για καταστροφή του τοπίου των νησιών λόγω της δυνατότητας της εκτός σχεδίου δόμησης. Αδιαμφισβήτητα έχει επιβαρύνει τις υποδομές, ενώ για τους ξενοδόχους αποτελεί αθέμιτο ανταγωνισμό στον βαθμό που δεν έχει παρόμοιες δεσμεύσεις και φορολογική αντιμετώπιση όπως τα ξενοδοχεία.
Το πρόβλημα βεβαίως δεν είναι μόνο ελληνικό. Στο εξωτερικό ήδη οδήγησε σε αυστηρότατα μέτρα. Είναι χαρακτηριστικό πως την προηγούμενη εβδομάδα ο δήμαρχος της Βαρκελώνης δήλωσε ότι μέχρι τον Νοέμβριο του 2028 η πόλη θα καταργήσει τις άδειες των διαμερισμάτων που έχουν εγκριθεί έως τώρα για βραχυχρόνια μίσθωση.
Στο ΣτΕ προσέφυγε ο Σύνδεσμος Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης
Προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κατέθεσε ο Σύνδεσμος Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (STAMA) κατά της απόφασης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, με βάση την οποία όλα τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης χαρακτηρίζονται υποκαταστήματα και ως εκ τούτου, από τη φετινή χρήση, καλούνται να πληρώσουν τέλος επιτηδεύματος 600 ευρώ, πέραν της επιβολής ΦΠΑ, του τέλους παρεπιδημούντων και του τέλους κλιματικής αλλαγής ανά διανυκτέρευση για κάθε ακίνητο.
Σύμφωνα με τον σχετικό υπολογισμό, αν π.χ. μια εταιρεία διαχειρίζεται 50 ακίνητα για λογαριασμό ιδιοκτητών, καλείται να πληρώσει φόρο 30.000 ευρώ τον χρόνο μόνο για την πληρωμή του τέλους επιτηδεύματος. Οπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή του ο STAMA, «θεωρούμε αντισυνταγματικό μέσω μιας εγκυκλίου, χωρίς νομοθέτηση (ενώ αυτή ακριβώς η νομοθέτηση υπήρξε λίγους μήνες νωρίτερα), να επιβάλλονται δυσβάστακτοι και αιφνιδιαστικοί φόροι “από το παράθυρο”. Αδυνατούμε να αντιληφθούμε πώς χαρακτηρίζεται υποκατάστημα ένα ακίνητο στο οποίο απαγορεύεται η παροχή οποιασδήποτε άλλης υπηρεσίας πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων. Με την ίδια λογική, οι Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ) του ν. 2778/1999 που επενδύουν – αποκτούν και εκμεταλλεύονται ακίνητα, αλλά και κάθε είδους εταιρείες που αποκτούν με μίσθωση ή με αγορά δικαίωμα εκμετάλλευσης ακινήτων θα πρέπει να δηλώνουν τα ακίνητα αυτά ως υποκαταστήματά τους».
Υπενθυμίζεται ότι όλες οι παραπάνω επιβαρύνσεις αφορούν αποκλειστικά και μόνο όσους ιδιοκτήτες ή επιχειρήσεις διαχειρίζονται από τρία ακίνητα και πάνω. Αντιθέτως, όσοι εξακολουθούν να έχουν έως δύο ακίνητα στην κατοχή τους δεν επηρεάζονται. Ως εκ τούτου, εφόσον η προσφυγή που κατατέθηκε δεν κατορθώσει να ακυρώσει το σχετικό άρθρο της εγκυκλίου της ΑΑΔΕ, θα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας των συγκεκριμένων εταιρειών. Μέχρι σήμερα όσες εταιρείες παρέχουν υπηρεσίες διαχείρισης καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης προχωρούσαν στην απευθείας ενοικίαση των ακινήτων από τους ιδιοκτήτες και στη συνέχεια απέδιδαν σε αυτούς ένα προσυμφωνημένο ποσοστό των πρόσθετων κερδών που προέκυπταν από την εκμετάλλευση μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Αν λοιπόν διατηρηθεί η επιβάρυνση της υποχρέωσης καταβολής τέλους επιτηδεύματος ανά ακίνητο, το ακίνητο θα παραμένει υπό τον έλεγχό του, δεν θα υπόκειται σε ΦΠΑ και η κάθε εταιρεία διαχείρισης θα εισπράττει την αμοιβή της υπό μορφήν παροχής υπηρεσιών.
