Λιγότερο από ένα χρόνο μετά τη σημαντική διεύρυνσή της, η ομάδα των BRICS, που συσπειρώνει αναδυόμενες αγορές, συμπεριλαμβανομένων της Ρωσίας και της Κίνας, τείνει να συσφίξει τις σχέσεις της με μία ακόμη οικονομία. Για την ακρίβεια, την ομάδα των BRICS προσεγγίζει η Τουρκία και το ανακοίνωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών. Η κίνησή της αντανακλά την εντεινόμενη δυσφορία της Αγκυρας για το γεγονός ότι εδώ και πολύ καιρό δεν σημειώνεται καμία πρόοδος στις συνομιλίες για την προσχώρησή της στην Ε.Ε.
«Εχουμε σχέσεις μαζί τους και είμαστε σε συνομιλίες μαζί τους», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών, Χακάν Φιντάν, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον τουρκικό τηλεοπτικό σταθμό Haberturk αργά το βράδυ της Δευτέρας. Οπως τόνισε, «οι διαπραγματεύσεις με τις χώρες-μέλη των BRICS είναι σε εξέλιξη και οδεύουν καλά», ενώ διευκρίνισε πως «αν η Ε.Ε. είχε τη βούληση να προχωρήσει μαζί μας ένα βήμα μπροστά, τότε η οπτική μας για ορισμένα θέματα ίσως να ήταν διαφορετική».
Διευκρίνισε μάλιστα πως «ναι μεν έχουμε μια στρατιωτική συμμαχία με το ΝΑΤΟ, αλλά δεν έχουμε επιτύχει την οικονομική συμμαχία γι’ αυτό και διερευνούμε άλλες δυνατότητες». Η Αγκυρα έχει επιχειρήσει να αναθερμάνει τις παγωμένες συνομιλίες με την Ε.Ε., τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της, με αντικείμενο το αίτημά της για ένταξη. Ταυτοχρόνως, όμως, προωθεί άλλες συμμαχίες που εκτιμά πως θα τη βοηθήσουν να επεκτείνει την οικονομία της Τουρκίας, μεγέθους 1 τρισ. δολ.
Η ομάδα των BRICS αποκαλείται, έτσι, από το ακρωνύμιο των αρχικών των ιδρυτικών μελών της, Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας και Νοτίου Αφρικής, της πρώτης χώρας που προσχώρησε στο μέτωπο μετά τον σχηματισμό του. Οπως υπογράμμισε ο κ. Φικάν, οι χώρες-μέλη της αναπτύσσουν ένα σύστημα δανεισμού και εμπορικών συναλλαγών μεταξύ τους που πληρώνονται στα εγχώρια νομίσματά τους, κάτι που επικροτεί η Αγκυρα. Στόχος τους, να περιορίσουν την έκθεση των χρηματοπιστωτικών τους συστημάτων στο δολάριο, με τις προσπάθειές τους να έχουν ενταθεί μετά την απόφαση της Δύσης να κατάσχει περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας.
Στις αρχές του 2024, η συσπείρωσή τους διευρύνθηκε συμπεριλαμβάνοντας το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αιθιοπία και την Αίγυπτο. Την ίδια στιγμή, πάντως, έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για την προσχώρησή τους στο μέτωπο του λεγόμενου «Παγκόσμιου Νότου» και πολλές άλλες χώρες, ενώ οι BRICS εξετάζουν ήδη τα αιτήματα πολλών. Η Τουρκία είναι εδώ και πάρα πολλά χρόνια μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας αλλά και του αμυντικού συστήματος της Ευρώπης. Δεν κατόρθωσε ωστόσο να προωθήσει τις συνομιλίες για την ένταξή της στην Ε.Ε., που παραμένουν ουσιαστικά στάσιμες από την έναρξή τους το 2005. Αιτία, σειρά εμποδίων που αντιμετωπίζει, μεταξύ των οποίων και η κυριότερη κατηγορία που της απευθύνει η Ε.Ε. για το έλλειμμα δημοκρατίας στη χώρα.
Είναι σαφές πως τα σχόλια του Φιντάν αποσκοπούσαν στο να προκαλέσουν την Ε.Ε. και να την εξωθήσουν να επισπεύσει τις συνομιλίες για την ένταξη της Τουρκίας σε μια περίοδο που η χώρα επιχειρεί να διαμορφώσει εύθραυστες ισορροπίες σε έναν κόσμο διαρκούς και εντεινόμενης πόλωσης. Παλαιότερα, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε εκφράσει το ενδιαφέρον της Τουρκίας να προσχωρήσει στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης. Πρόκειται για μέτωπο που σχημάτισαν η Ρωσία και η Κίνα ως ανταγωνιστικό της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Σχεδιάζει παράλληλα να παρευρεθεί στη σύνοδο αυτού του μετώπου, που συνέρχεται την επόμενη εβδομάδα στο Καζακστάν. Σύμφωνα με τον Φιντάν, η Τουρκία ενδέχεται να υποβάλει αίτημα για αναβάθμιση της εταιρικής σχέσης που έχει με την Ενωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας.
