Εως και 250 δισ. δολ. θα μπορούσε να αποφέρει ετησίως στα ταμεία των κυβερνήσεων μια διεθνής συμφωνία για τη φορολόγηση των 3.000 βαθύπλουτων του κόσμου, που είναι πρακτικά εφικτή και εφαρμόσιμη. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει νέα έρευνα για το ακανθώδες θέμα των διαφυγόντων φορολογικών εσόδων από τη μη φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, που αυτή τη φορά είναι προϊόν μελέτης του Γάλλου οικονομολόγου Γκαμπριέλ Ζουκμάν. Επικαλούμενος την πρόοδο που σημειώνει η διεθνής προσπάθεια για φορολόγηση των κερδών των πολυεθνικών, ο Ζουκμάν επισημαίνει πως μπορεί να επιβληθεί διεθνής φόρος στον πλούτο των βαθύπλουτων ακόμη κι αν δεν συναινέσουν όλες οι χώρες.
Οπως διαπίστωσε ο εν λόγω οικονομολόγος, αυτή τη στιγμή οι δισεκατομμυριούχοι ανά τον κόσμο καταβάλλουν κατά μέσον όρο μόνον ένα 0,3% φόρο επί του πλούτου τους, λιγότερο δηλαδή από όσο φορολογείται ένα απλός εργαζόμενος. Επιπλέον, από την έρευνα του Ζουκμάν προκύπτει πως στο διάστημα από το 1987 έως το 2024 τα περιουσιακά στοιχεία του πλουσιότερου 0,0001% αυξάνονται σταθερά κατά 7,1%, με αποτέλεσμα ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων να έχει φτάσει στο 14%, από το 3% του συνολικού παγκόσμιου πλούτου.
Ο Ζουκμάν εκπόνησε την έρευνά του για λογαριασμό της Βραζιλίας, που αυτό το διάστημα προεδρεύει του G20 και ζητούμενο είναι να βρουν οι κυβερνήσεις τρόπους για να αυξήσουν τους πενιχρούς φόρους που καταβάλλουν οι βαθύπλουτοι. Μιλώντας για το θέμα στον βρετανικό Guardian, ο Ζουκμάν υπογράμμισε πως «πριν από 10 χρόνια κανείς δεν πίστευε πως θα μπορούσαν να συμφωνήσουν 130 χώρες γύρω από έναν ελάχιστο φόρο στα κέρδη των πολυεθνικών, θα φαινόταν ουτοπία». Προτείνει μάλιστα την επιβολή διεθνούς φόρου 2% στον μεγάλο πλούτο και τονίζει πως οι κλίμακες φορολόγησης αναλόγως με το ύψος του πλούτου αποτελούν «κεντρικό πυλώνα των σύγχρονων κοινωνιών».
Από το 1987 έως το 2024 τα περιουσιακά στοιχεία του πλουσιότερου 0,0001% έχουν φτάσει στο 14%, από το 3% του συνολικού παγκόσμιου πλούτου.
Η πρότασή του έχει ήδη εγκωμιαστεί από τον Αμιτάμπ Μπέχαρ, επικεφαλής της Oxfam International, διεθνούς οργάνωσης κατά της φτώχειας και της ανισότητας, που τη χαρακτήρισε «σοβαρή και έξυπνη πρόταση και είναι προς όφελος κάθε κυβέρνησης». Κάλεσε μάλιστα τις χώρες του G20 να στηρίξουν την προσπάθεια της Βραζιλίας «για τη σύναψη της πρώτης παγκόσμιας συμφωνίας για τη φορολόγηση των βαθύπλουτων».
Ωστόσο, ο Ζουκμάν δεν κρύβει ότι μια διεθνής συμφωνία αυτού του είδους θα μπορούσε να οδηγήσει στην αντίδραση ορισμένων χωρών, που θα έσπευδαν να προσελκύσουν τον μεγάλο πλούτο προσφέροντας φοροαπαλλαγές και φορολογική ασυλία. Ως εκ τούτου τονίζει πως απαιτείται διεθνής συνεργασία και συντονισμός, ώστε να αποτραπεί «ένας ανταγωνισμός των χωρών που θα προσφέρουν τη χαμηλότερη φορολόγηση». Σε ό,τι αφορά την αποτίμηση του πλούτου των δισεκατομμυριούχων, εκτιμά ότι είναι αρκετά εύκολη, καθώς μεγάλο μέρος του βρίσκεται σε μετοχές και τίτλους.
Υποστηρίζει επιπλέον πως δεν χρειάζεται η συναίνεση όλων των χωρών, καθώς όσες χώρες συμμετάσχουν θα μπορούν να αυξήσουν τους φόρους «εξόδου», τους φόρους που επιβάλλουν σε όσους βαθύπλουτους μεταφέρουν τον πλούτο τους αλλού. Σημειωτέον ότι ανάμεσα στις χώρες που προβάλλουν αντιρρήσεις στη θέσπιση παγκόσμιου φόρου του μεγάλου πλούτου συγκαταλέγονται και οι ΗΠΑ. Ο Ζουκμάν επισημαίνει, πάντως, πως το σχέδιο προϋπολογισμού του Τζο Μπάιντεν περιλαμβάνει πρόταση για φορολόγηση των βαθύπλουτων Αμερικανών και είναι συμβατή με το δικό του σχέδιο. Η πρότασή του θα συζητηθεί στη σύνοδο του G20 που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο στο Ρίο ντε Τζανέιρο.
