Σε μια παγκόσμια αγορά που κλυδωνίζεται από τη γεωπολιτική αστάθεια και τον ανταγωνισμό μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, η Ινδία κερδίζει διαρκώς έδαφος, με τις πολυεθνικές να της δίνουν μαζικά ψήφο εμπιστοσύνης, παρά τις διαρθρωτικές δυσκαμψίες και τη γραφειοκρατία στην αγορά εργασίας. Η στροφή προς την Ινδία θα μπορούσε να κάνει την παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού πιο ανθεκτική, λένε αναλυτές, ενισχύοντας παράλληλα τον ρόλο και το βιοτικό επίπεδο της χώρας, η οποία έχασε την έκρηξη της μεταποίησης που απομάκρυνε εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια στην ανατολική Ασία – πρώτα στην Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν, μετά στην Κίνα και, πιο πρόσφατα, στην Ταϊλάνδη και στο Βιετνάμ.
Αν και περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι σε ηλικία εργασίας στην Ινδία, η χώρα έχει μόνο 430 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, σύμφωνα με το Κέντρο Παρακολούθησης της Ινδικής Οικονομίας. Και οι περισσότεροι από εκείνους που υπολογίζονται ως μισθωτοί υπομένουν μια επισφαλή ζωή ως μεροκαματιάρηδες και αγρότες. Οι αυξανόμενες εξαγωγές θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή νέων θέσεων εργασίας, ειδικά για τις γυναίκες, οι οποίες αποκλείστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την αγορά εργασίας. Η μεταποιητική ανάπτυξη της Ινδίας ωστόσο παραμένει εκκολαπτόμενη και αδύναμη. Στα σχεδόν 80 χρόνια της ανεξαρτησίας της, η χώρα ταλανίζεται από τα δεινά της γραφειοκρατίας, της προσήλωσης στην αυτάρκεια και της περιφρόνησης για το διεθνές εμπόριο.
Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι επιχείρησε να εξορθολογίσει τους κανονισμούς και να υπερασπιστεί τη βιομηχανία, η μεταποίηση ωστόσο αποτελεί μόνο το 13% της ινδικής οικονομίας, χαμηλότερο ποσοστό από ό,τι πριν από μία δεκαετία, όταν αναλάμβανε καθήκοντα. Ο αυταρχισμός του και η δαιμονοποίηση της μουσουλμανικής μειονότητας πυροδότησαν αμφιβολίες για την ηγεσία του, διακινδυνεύοντας κοινωνικές διαμάχες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν το επενδυτικό προφίλ της χώρας. Οι απογοητευτικές επιδόσεις του στις πρόσφατες εθνικές εκλογές και η απώλεια της πλειοψηφίας έφεραν μεγαλύτερη αβεβαιότητα.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, παρόλο που η Ινδία κατασκεύασε λιμάνια και αυτοκινητόδρομους η βασική της υποδομή παρέμεινε αποσπασματική, γεγονός που διακινδυνεύει τη διακίνηση πρώτων υλών και προϊόντων. Ακόμη και όσοι ασχολούνται με την ινδική μεταποίηση αναρωτιούνται για την ικανότητα της χώρας να χειριστεί ένα σαρωτικό κύμα ανάπτυξης. Οι αμερικανικές εταιρείες «βλέπουν τη δυναμική της Ινδίας, αλλά βασίζονται τόσο πολύ στην κινεζική βιομηχανία, που ακόμη και μια μέτρια αλλαγή θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες», επισημαίνει ο Κελές Σαχ, διευθύνων σύμβουλος της All Time Plastics, η οποία διαχειρίζεται ένα εργοστάσιο μαγειρικών σκευών στη Βομβάη. Η Κίνα, την ίδια ώρα, παραμένει μια χώρα που διαθέτει την τεχνογνωσία και την υποδομή για να κατασκευάσει σχεδόν τα πάντα φθηνά, σε μαζικές ποσότητες.
Σε μια έρευνα αμερικανικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, το 40% είπε ότι μετέφερε επενδύσεις σε άλλες χώρες ή σκοπεύει να το κάνει.
Η Ινδία ωστόσο, παρά τις δομικές δυσκολίες, ενισχύεται πλέον σημαντικά από τη γεωπολιτική πραγματικότητα. Σε μια έρευνα αμερικανικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, από το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο στη Σαγκάη πέρυσι, το 40% δήλωσε ότι μετέφερε επενδύσεις σε άλλες χώρες ή σκοπεύει να το κάνει, λόγω των σινοαμερικανικών εντάσεων. Η Ινδία παρουσιάζει μια μοναδική πρόταση ως χώρα 1,4 δισ. κατοίκων, μεγαλύτερη σε πληθυσμό από την Κίνα. Με άφθονες πρώτες ύλες, από βαμβάκι μέχρι σιδηρομεταλλεύματα, μπορεί να αναπτύξει τη δική της αλυσίδα εφοδιασμού. Αν κάποια χώρα μπορεί κάποια μέρα να αντιγράψει τον ρόλο της Κίνας στον κατασκευαστικό τομέα, αυτή είναι μόνο η Ινδία.
Ολα αυτά τα χαρακτηριστικά εξηγούν γιατί η Walmart, ο μεγαλύτερος λιανοπωλητής στον κόσμο, επεκτείνει επιθετικά την αναζήτηση προμηθευτών στη χώρα, με στόχο να αυξήσει τις αγορές της σε 10 δισ. δολάρια ετησίως έως το 2027, από περίπου 3 δισ. δολάρια το 2020. Και η Apple εμπιστεύεται επίσης στα ινδικά εργοστάσια την ανάπτυξη της επιχείρησης για την κατασκευή iPhone. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν παρόμοια τάση.
Η Ινδία ελπίζει ότι μια εισροή πολυεθνικών θα επεκτείνει το επενδυτικό Ελντοράντο πέρα από τον Νότο της χώρας, όπου έχουν πολλαπλασιαστεί τα εργοστάσια αυτοκινήτων και οι επιχειρήσεις τεχνολογίας. Στο επίκεντρο αυτού του οράματος βρίσκεται η πολυπληθέστερη πολιτεία της χώρας, το Ούταρ Πραντές, συνώνυμο εδώ και καιρό της αγροτικής φτώχειας, όπου σπεύδουν πλέον εκπρόσωποι λιανοπωλητών από τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη για να εξερευνήσουν πιθανές τοποθεσίες εργοστασίων.
«Είναι μια δελεαστική πιθανότητα, μια πιθανή αλλαγή του παιχνιδιού», τονίζει ο Aρβίντ Σουμπραμανιά, πρώην οικονομικός σύμβουλος της κυβέρνησης Mόντι, ανώτερος συνεργάτης σήμερα στο Peterson Institute for International Economics στην Ουάσιγκτον. «Είναι 225 εκατ. άνθρωποι, υπάρχει μεγάλο ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό και ο νεαρός πληθυσμός αυξάνεται, κατά μία έννοια δηλαδή η Ινδία μπορεί να γίνει αυτό που ήταν η Κίνα πριν από 40 χρόνια», καταλήγει.
