Η ακρίβεια, οι χαμηλοί μισθοί στον ιδιωτικό τομέα, αλλά κυρίως η αδυναμία εξεύρεσης στέγης, λόγω των υψηλών ενοικίων, που ταλανίζει τα νοικοκυριά, θα βρεθούν στο επίκεντρο της οικονομικής πολιτικής το φθινόπωρο, με την κυβέρνηση να σχεδιάζει σειρά παρεμβάσεων. Στόχος είναι να αυξηθεί η προσφορά κατοικιών και ταυτόχρονα να υποχωρήσουν οι τιμές των ενοικίων, τα οποία τα τελευταία χρόνια αυξάνονται με ραγδαία ταχύτητα. Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις θα κινηθούν σε δύο άξονες, με τον πρώτο να εστιάζεται στη φορολογία των ακινήτων σε βραχυχρόνια μίσθωση. Οι πρόσφατες αλλαγές που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2024 δεν φαίνεται να λειτούργησαν αποτρεπτικά καθώς ολοένα και περισσότερα ακίνητα περνούν από τη μακροχρόνια στη βραχυχρόνια μίσθωση.
Ο δεύτερος άξονας σχετίζεται με την προσπάθεια να ανοίξει ένα μεγάλο μέρος των κλειστών διαμερισμάτων, τα οποία υπολογίζονται σε περίπου 650.000.
Οι προτάσεις και τα σενάρια που επεξεργάζονται στην κυβέρνηση για τη φορολογία:
1. Νέα κλίμακα για τη φορολόγηση των εισοδημάτων από βραχυχρόνια μίσθωση. Ενα από τα σενάρια προβλέπει την αύξηση των υφιστάμενων συντελεστών της κλίμακας για βραχυχρόνια μίσθωση και συγκεκριμένα του πρώτου συντελεστή στα επίπεδα που φορολογούνται σήμερα οι επιχειρήσεις (22%), ενώ ένα δεύτερο σενάριο προβλέπει τη μείωση των συντελεστών για τους ιδιοκτήτες που διαθέτουν τα ακίνητα σε μακροχρόνια μίσθωση.
Σήμερα υπάρχει μία κλίμακα για όλα τα εισοδήματα από ακίνητα με συντελεστές από 15% έως 45%. Επί της ουσίας, όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες φρόντιζαν μέχρι σήμερα το καθαρό τους εισόδημα να μην ξεπερνάει τις 10.000 ευρώ ώστε να μην ξεφεύγουν από τον χαμηλό συντελεστή του 9%, έτσι και η πλειονότητα των ιδιοκτητών κυρίως στη βραχυχρόνια μίσθωση, δηλώνει ετήσια εισοδήματα από ενοίκια κάτω από 12.000 ευρώ, ώστε να μην ξεφεύγει ο συντελεστής από το 15%. Με βάση τα στατιστικά στοιχεία, τα εισοδήματα από ακίνητα ήταν αυξημένα κατά 19% το 2022 σε σύγκριση με το 2021. Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, όπως φαίνεται από τα στοιχεία, συνέβαλαν σημαντικά στην αύξηση των εισοδημάτων από μισθώματα. Συγκεκριμένα, στις Κυκλάδες η αύξηση ανέρχεται στο 36%, στην Κεφαλονιά στο 34%, στη Λευκάδα στο 30%, στη Ζάκυνθο 31%, στα Δωδεκάνησα 28%, στα Χανιά 27% και στην Αθήνα 18%. Σε όλους τους νομούς της χώρας τα εισοδήματα αυξήθηκαν, με τη μικρότερη αύξηση να εντοπίζεται στη Βοιωτία (7%) και την υψηλότερη στις Κυκλάδες.
Στο τραπέζι η αύξηση του συντελεστή στα επίπεδα που φορολογούνται οι επιχειρήσεις (22%).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, το ποσό που δηλώθηκε στην εφορία από ακίνητα ανήλθε στα 7,85 δισ. ευρώ έναντι 6,6 δισ. ευρώ το 2021. Τα εισοδήματα αυτά προέρχονται από την εκμίσθωση κατοικιών, γραφείων και αγροτεμαχίων, ενώ κατά μέσον όρο, το δηλωθέν εισόδημα περιορίζεται στις 5.000 ευρώ.
2. Eπιβολή ορίου στο χρονικό διάστημα που θα μπορεί ένα ακίνητο να εκμισθώνεται βραχυχρόνια στις 60 ή 90 ημέρες ανάλογα με την περιοχή. Στις περιοχές που καταγράφεται σημαντική έλλειψη στέγης το όριο μπορεί να είναι στις 60 ημέρες, αναφέρει κυβερνητικός παράγοντας.
3. Συνδυασμός φορολογίας και χρονικού διαστήματος μίσθωσης κατοικιών. Για όσους τα μισθώνουν περισσότερες μέρες θα αυξάνεται ο συντελεστής φορολόγησης.
Πλειστηριασμοί
Παράλληλα, αλλαγές σχεδιάζονται και στους πλειστηριασμούς με στόχο να γίνουν ανταγωνιστικοί και να αυξηθεί το τίμημα για τον οφειλέτη, αλλά και για να συμμετάσχουν εκτός των funds και των τραπεζών και φυσικά πρόσωπα. Οι άγονοι πλειστηριασμοί είναι τις περισσότερες φορές εις βάρος του οφειλέτη καθώς το τελικό τίμημα μπορεί να συρρικνωθεί σημαντικά και να μην ανταποκρίνεται στην πραγματική τιμή του ακινήτου. Επίσης, σχεδιάζονται αλλαγές που σχετίζονται με τους άγονους πλειστηριασμούς οι οποίοι οδηγούν στη μείωση του τιμήματος. Εξετάζεται δηλαδή η αλλαγή των όρων ώστε το τίμημα να μην «πέφτει» στο 65% της αρχικώς ορισθείσας τιμής. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όταν κηρύσσεται άγονος και ματαιώνεται ο πλειστηριασμός λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, εφαρμόζεται το άρθρο 966 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, και ο πλειστηριασμός γίνεται έπειτα από 40 ημέρες.
Επισημαίνεται, σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, ότι η τιμή της πρώτης προσφοράς για τους δύο πρώτους άγονους πλειστηριασμούς είναι ίδια, την τρίτη φορά που επανέρχεται ο πλειστηριασμός η τιμή πρώτης προσφοράς αντιστοιχεί στο 80% της αρχικώς ορισθείσας τιμής και την τέταρτη φορά στο 65% της αρχικώς ορισθείσας τιμής.
Το σχέδιο για να ανοίξουντα κλειστά ακίνητα
Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν ότι περίπου 650.000 ακίνητα σε όλη την Ελλάδα είναι κενά, δηλαδή δεν χρησιμοποιούνται. Από αυτά μάλιστα εκτιμάται ότι περίπου 150.000 βρίσκονται στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη. Βέβαια μεταξύ των εκατοντάδων χιλιάδων ακινήτων που φαίνονται σήμερα κενά, πολλά από αυτά είναι εγκαταλελειμμένα, ανήκουν σε πολλούς ιδιοκτήτες ή πρόκειται για δευτερεύουσες – εξοχικές κατοικίες που έχουν να ανοίξουν χρόνια.
Υπολογίζεται ότι περίπου 650.000 είναι κενά.
Στην αναζήτηση των δηλωμένων ως κενών διαμερισμάτων θα προχωρήσει η ΑΑΔΕ προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν περιπτώσεις καταστρατήγησης της νομοθεσίας. Ουσιαστικά η ΑΑΔΕ θα προχωρήσει σε διασταυρώσεις για να διαπιστώσει εάν κάποιοι ιδιοκτήτες που έχουν δηλώσει ως κενά τα διαμερίσματα, τα έχουν μισθωμένα. Στο πλαίσιο αυτό η φορολογική διοίκηση θα ζητήσει από τη ΔΕΗ και τους άλλους παρόχους στοιχεία προκειμένου να εντοπίσει εάν υπάρχει κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος. Σε όσους εντοπιστούν να έχουν ενεργά τα ακίνητά τους, θα επιβληθούν πρόστιμα, ενώ θα κληθούν για εξηγήσεις πληρώνοντας ταυτόχρονα και φόρους για αδήλωτο εισόδημα. Θα επανεξεταστεί η πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ, σύμφωνα με την οποία όσοι ιδιοκτήτες κλειστών ακινήτων τα διαθέσουν προς μακροχρόνια μίσθωση 3 ετών, να απαλλαγούν για το ίδιο χρονικό διάστημα από τον αναλογούντα φόρο που αντιστοιχεί στα μισθώματα, ενώ ανάλογη αντιμετώπιση να έχουν και ακίνητα που μένουν ανενεργά από την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων, στην περίπτωση που εκμισθωθούν για μία τριετία.
