Περιορίζεται διαρκώς η χρήση του σταθερού τηλεφώνου

Του Δημήτρη Δελεβέγκου

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 ήταν στοιχείο προόδου να υπάρχει τηλέφωνο στο σπίτι και δείγμα υπανάπτυξης να μην υπάρχει. Μάλιστα απαιτούνταν αρκετά χρόνια μέχρι ένα νοικοκυριό –κατά βάση εύπορο– να αποκτήσει σταθερό τηλέφωνο και γι’ αυτό τα περίπτερα είχαν μετατραπεί σε άτυπα τηλεφωνικά κέντρα. Η έλευση όμως του κινητού άρχισε σταδιακά να εκτοπίζει από τα μέσα του 2000 την κυριαρχία του σταθερού τηλεφώνου, γεγονός που έχει αντίκτυπο στα έσοδα των τηλεπικοινωνιακών παρόχων. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), τα έσοδα και η κίνηση στις σταθερές επικοινωνίες υποχωρούν συνεχώς τα τελευταία χρόνια.

Το 2023, βάσει των τελευταίων διαθέσιμων στοιχείων της ανεξάρτητης αρχής, τα συνολικά έσοδα από την παροχή σταθερής τηλεφωνίας και Ιντερνετ υποχώρησαν κατά 28,2 εκατ. ευρώ, σε 1,38 δισ. ευρώ από 1,41 δισ. το 2022. Σε σχέση με το 2015 μειώθηκαν κατά περίπου 2,5%, με τη διείσδυση των –συνολικά περίπου 5 εκατ.– γραμμών σταθερής τηλεφωνίας να είναι περίπου 45%-46%. Τη μείωση της χρήσης του σταθερού, που διατίθεται ως τμήμα συνδυαστικού «πακέτου» τηλεφωνίας και Ιντερνετ (double play) και συνδρομητικής τηλεόρασης (triple play), επιβεβαιώνει και η διάρκεια των τηλεφωνικών κλήσεων, που υποχωρεί συνεχώς. Πέρυσι για πρώτη φορά, η συνολική διάρκεια κλήσεων βρέθηκε κοντά στο «ψυχολογικό όριο» των 10 δισ. λεπτών. Διαμορφώθηκε δηλαδή σε 10,2 δισ. ή 170 εκατ. ώρες, έχοντας υποχωρήσει κατά περίπου 10% συγκριτικά με το 2022. Εάν συγκριθεί με το 2015, η διάρκεια των κλήσεων προς σταθερά πέρυσι υποχώρησε κατά περίπου 42%. Επίσης, η διάρκεια των αστικών και υπεραστικών κλήσεων διαμορφώθηκε το 2023 σε 7,8 δισ. λεπτά ή 130,2 εκατ. ώρες, έχοντας μειωθεί κατά 11,3% σε ετήσια βάση σύγκρισης.

Το 2023 η διάρκεια των κλήσεων έφθασε σε 170 εκατ. ώρες και σε σύγκριση με το 2015 είναι μειωμένη κατά 42%.

Οι καταναλωτές στρέφονται ολοένα και περισσότερο όχι μόνο στις κλήσεις μέσω κινητού, αλλά και στην επικοινωνία μέσω των εφαρμογών που επιτρέπουν εκτός από την ανταλλαγή μηνυμάτων και την πραγματοποίηση (διαδικτυακών) κλήσεων χωρίς επιπρόσθετο κόστος. Ως εκ τούτου, παρότι το 2023 οι κλήσεις φωνής μέσω κινητού υποχώρησαν κατά 5,6%, σε 36,8 δισ. λεπτά, η κατανάλωση δεδομένων (data) ενισχύθηκε κατά 73%, σε 1,5 τρισ. data.

Η διαχρονική υποχώρηση της χρήσης του δικτύου σταθερής τηλεφωνίας και Ιντερνετ έχει στρέψει συστηματικά τους παρόχους στην παροχή συνδυαστικών υπηρεσιών σταθερής και κινητής (Fixed Mobile Convergence). Ως αποτέλεσμα, παγκοσμίως, η αξία της συγκεκριμένης αγοράς, όπου διατίθενται συνδυαστικά σταθερές και κινητές επικοινωνίες, αναμένεται να ενισχυθεί κατά 12,57%, σε περίπου 5 τρισ. ευρώ έως το 2029. Την ίδια στιγμή, με την κάλυψη των δικτύων πέμπτης γενιάς (5G) να διευρύνεται συνεχώς, κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος η υποκατάσταση του δικτύου σταθερής από 5G.

Αυτή τη στιγμή, η Cosmote διαθέτει εμπορικά αυτόνομα (standalone) δίκτυα 5G, που επιτρέπουν υψηλότερες ταχύτητες (download και upload), μηδενική απόκριση (latency) και βελτιωμένη κάλυψη σε κλειστούς χώρους. Τις επενδύσεις για την ανάπτυξη οπτικής ίνας εντατικοποιούν και οι υπόλοιποι πάροχοι, η Nova και η Vodafone, η Inalan αλλά και η θυγατρική της ΔΕΗ, ΔΕΗ FiberGrid.

Κοινόχρηστες συσκευές, οι κόκκινες με κέρμα και «πάρε το μηδέν»

Της Τασούλας Επτακοίλη

Αν και ο δυτικός κόσμος είχε αρχίσει να χρησιμοποιεί την εφεύρεση του Αμερικανού Γκράχαμ Μπελ ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, το πρώτο τηλεφωνικό κέντρο ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1908. Τότε, σύμφωνα με τον νόμο 3277, συστάθηκε και το σώμα των τηλεφωνητριών. Τα πρώτα χρόνια οι αριθμοί ήταν διψήφιοι και στη συνέχεια τριψήφιοι· ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε το 85. Λογικό αν σκεφθεί κανείς ότι οι συσκευές δεν ξεπερνούσαν τις 200 σε όλη την Αττική και ήταν συνώνυμες του πλούτου και της εξουσίας. Το 1920 η εικόνα είχε αλλάξει αισθητά: υπήρχαν 5.267 χειροκίνητα τηλέφωνα πλέον σε όλη τη χώρα, και το 1930, όταν δημιουργήθηκε η Ανώνυμος Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία (ΑΕΤΕ), ο αριθμός των σταθερών τηλεφώνων αισίως είχε φθάσει τις 15.000.

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ανέκοψε την ανάπτυξη: η λήξη του βρήκε τα τηλεφωνικά και τηλεγραφικά δίκτυα ρημαγμένα, με τεράστιες ζημιές. Φτου κι απ’ την αρχή, δηλαδή. Το 1949, 63.000 ήταν οι συνδρομητές του νεοπαγούς ΟΤΕ –εκπρόσωποι της αστικής τάξης, πολιτικοί, επιχειρηματίες, διάσημοι καλλιτέχνες– και το 1953 κυκλοφόρησε ο πρώτος τηλεφωνικός κατάλογος Αθηνών, Πειραιώς και περιχώρων. Για τη μεγάλη πλειονότητα των πολιτών, βέβαια, το τηλέφωνο παρέμενε άπιαστο όνειρο, σύμβολο κοινωνικής ανόδου και καταξίωσης. Το έβλεπαν στις ταινίες, το λαχταρούσαν, αλλά δεν είχαν άλλη επιλογή από το να χρησιμοποιούν τις κοινόχρηστες συσκευές σε θαλάμους, περίπτερα, παντοπωλεία, καφενεία, καταστήματα ψιλικών. Και μπορεί στις μεγάλες πόλεις, τις επόμενες δεκαετίες, η κατοχή οικιακών τηλεφώνων να γενικεύθηκε –με καμάρι οι νοικοκυρές τα τοποθετούσαν πάνω στα χειροποίητα κεντητά σεμεδάκια–, όμως στην ύπαιθρο τα κοινόχρηστα παρέμεναν ο κανόνας. Στο χωριό μας, στη Σάμο, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980 μία και μοναδική συσκευή υπήρχε στο μπακάλικο-καφενείο του κυρ Βασίλη. Οι ενδιαφερόμενοι περίμεναν τη σειρά τους για να τηλεφωνήσουν στην άκρη του πάγκου, δίπλα στους πελτέδες και στα ρύζια. Κι αν η επικοινωνία είχε πρόβλημα, η λύση ήταν γνωστή: «Πάρε το μηδέν»! Αντε να το εξηγήσεις τώρα αυτό στην Gen Z…