Σαν ανεμοστρόβιλος που πλήττει όλο τον κόσμο, οι οικονομικές ανησυχίες πυροδοτούν πολιτική αναταραχή και βία σε φτωχές και πλούσιες χώρες. Στην Κένυα που λυγίζει υπό το βάρος του χρέους, οι διαδηλώσεις για μια προτεινόμενη αύξηση φόρου την περασμένη εβδομάδα είχαν ως αποτέλεσμα δεκάδες θανάτους. Την ίδια στιγμή στη Βολιβία, όπου οι κάτοικοι κάνουν ουρές για το φυσικό αέριο, ένας στρατηγός ηγήθηκε μιας αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος, λέγοντας ότι ο πρόεδρος «φτωχοποιεί τη χώρα». Και στη Γαλλία, μετά από μήνες αγροτικών κινητοποιήσεων, η Ακροδεξιά κέρδισε τον πρώτο γύρο των εκλογών, με το εθνικιστικό και αντιμεταναστευτικό κόμμα της Λεπέν να βρίσκεται στο κατώφλι της εξουσίας. Οι αιτίες, το πλαίσιο και οι συνθήκες διαφέρουν, μία κοινή συνισταμένη ωστόσο είναι σαφής: η αύξηση της ανισότητας, η μειωμένη αγοραστική δύναμη και η αυξανόμενη ανησυχία ότι η επόμενη γενιά θα ζήσει χειρότερα από αυτήν.
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι πολίτες σε πολλές χώρες που αντιμετωπίζουν μια ζοφερή οικονομική προοπτική έχουν χάσει την πίστη τους στην ικανότητα των κυβερνήσεών τους να αντεπεξέλθουν. Και αντεπιτίθενται. Η αντίδραση στοχεύει συχνά τη φιλελεύθερη δημοκρατία και τον δημοκρατικό καπιταλισμό, με τα λαϊκιστικά κινήματα να ξεπηδούν τόσο στα αριστερά όσο και στα δεξιά.
Τους τελευταίους μήνες, οικονομικοί φόβοι έχουν πυροδοτήσει διαδηλώσεις –ενίοτε βίαιες– σε χώρες με σταθερές οικονομίες, όπως η Πολωνία και το Βέλγιο, αλλά και σε εκείνες που παλεύουν με το ανεξέλεγκτο χρέος, όπως η Αργεντινή και η Σρι Λάνκα. Ακόμη και στις ΗΠΑ, όπου η οικονομία έχει αποδειχθεί ανθεκτική, οι οικονομικές ανησυχίες βρίσκονται εν μέρει πίσω από την πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος υιοθετεί συχνά αυταρχική ρητορική.
Οικονομολόγοι και αναλυτές λένε ότι μια αλυσίδα γεγονότων που ξεκίνησε από την πανδημία δημιούργησε οξεία οικονομική κρίση, θέτοντας τις βάσεις για τις σημερινές αναταραχές. Αργότερα, καθώς η ζωή επέστρεψε στους κανονικούς ρυθμούς, τα εργοστάσια και οι λιανοπωλητές δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στη μειωμένη ζήτηση, ενισχύοντας τις τιμές. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία προκάλεσε νέους κλυδωνισμούς.
Οι κεντρικές τράπεζες προσπάθησαν να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό αυξάνοντας τα επιτόκια, τα οποία με τη σειρά τους συμπίεσαν ακόμη περισσότερο τις επιχειρήσεις και τις οικογένειες. Οι τιμές παραμένουν υψηλές και σε ορισμένα μέρη το κόστος του ψωμιού, των αυγών και της θέρμανσης είναι ακόμη και τέσσερις φορές υψηλότερο από ό,τι πριν από μερικά χρόνια. Ως συνήθως, οι φτωχότερες και πιο ευάλωτες χώρες επλήγησαν πιο δυνατά.
