Στη ριζική αναδιάρθρωση του Υπερταμείου προχωρεί το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με το νομοσχέδιο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Μεταξύ των τομών που επιχειρεί, ξεχωρίζει η εφαρμογή «μοντέλου ΔΕΗ» για τις ΔΕΚΟ που είναι θυγατρικές του Υπερταμείου. Παράλληλα δρομολογούνται η απορρόφηση από το Υπερταμείο του ΤΧΣ και του ΤΑΙΠΕΔ και η δημιουργία ενός Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου που θα προικοδοτηθεί με 300 εκατ. από το κράτος. Ο αρμόδιος υπουργός Κωστής Χατζηδάκης χαρακτηρίζει το νομοσχέδιο «σημαντική μεταρρύθμιση» και «απόδειξη της προόδου».
Το «μοντέλο ΔΕΗ» στις δημόσιες επιχειρήσεις του Υπερταμείου αφορά τα ΕΛΤΑ, τη ΔΕΘ-Helexpo, τον Οργανισμό Κεντρικών Αγορών και Αλιείας, την Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης, τη ΓΑΙΑΟΣΕ, τις Ελληνικές Αλυκές, την Εταιρεία Διώρυγας Κορίνθου και τον ΟΑΣΑ, μαζί με τις 100% θυγατρικές του ΟΣΥ και ΣΤΑΣΥ.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, στις παραπάνω ΔΕΚΟ προβλέπεται η δυνατότητα προσέλκυσης στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα με απλή διαδικασία, με βάση αποφάσεις του διευθύνοντος συμβούλου της κάθε εταιρείας. Η ισχύουσα σήμερα διαδικασία απαιτεί πολύ χρόνο, είναι εξαιρετικά γραφειοκρατική και αποτρεπτική για όποιον ενδιαφέρεται σοβαρά να διεκδικήσει μια θέση στελέχους σε κάποια από τις θυγατρικές εταιρείες του Υπερταμείου, αναγνωρίζει το ΥΠΟΙΚ.
Επιπλέον, η διάρκεια της θητείας των στελεχών (γενικών διευθυντών και διευθυντών) αυξάνεται από τρία σε τέσσερα έτη, με δυνατότητα ανανέωσης μία φορά. Παράλληλα όμως παρέχεται και ευελιξία στις αμοιβές των στελεχών των ΕΛΤΑ και των υπολοίπων φορέων εκτός γενικής κυβέρνησης, ενώ στις θυγατρικές εντός γενικής κυβέρνησης (δημόσιες συγκοινωνίες και ΓΑΙΑΟΣΕ) οι αμοιβές θα είναι σύμφωνες με το πρότυπο του ΕΦΚΑ.
Επίσης, με το σχέδιο νόμου γίνονται πιο ευέλικτες οι διαδικασίες προσλήψεων του προσωπικού αυτών των ΔΕΚΟ, με περιορισμένο αλλά ουσιαστικό ρόλο του ΑΣΕΠ: έλεγχος νομιμότητας της προκήρυξης εντός 10 ημερών και συμμετοχή μέλους του στην εξέταση ενστάσεων κατά τη διαδικασία προσλήψεων.
Στο ίδιο μήκος κύματος ενισχύεται και η ευελιξία στις προμήθειες, σύμφωνα πάντα με το ενωσιακό δίκαιο, όπως τονίζουν από το ΥΠΟΙΚ. Ο κανονισμός προμηθειών προβλέπεται να υποβάλλεται στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ), η οποία θα έχει τη δυνατότητα να εκφράσει γνώμη εντός 60 ημερών ως προς τη συμβατότητά του με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Σημαντική τομή αποτελεί επίσης η πρόβλεψη σύμφωνα με την οποία συγκροτούνται ανεξάρτητα πειθαρχικά συμβούλια χωρίς τη συμμετοχή συνδικαλιστών.
Παράλληλα δημιουργείται Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο που θα προικοδοτηθεί με 300 εκατ. ευρώ από το κράτος.
Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο
Τα 300 εκατ. που θα λάβει το επενδυτικό ταμείο προέρχονται από το αντάλλαγμα που συμφωνήθηκε με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να καταβάλει το Δημόσιο για την επιστροφή του συνόλου των μετοχών της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ που κατείχε το Υπερταμείο στο ελληνικό Δημόσιο. Η αποτίμηση των μετοχών που συμφωνήθηκε με τους θεσμούς ανέρχεται σύμφωνα με το σχέδιο νόμου στα 602 εκατ. ευρώ. Από αυτό το ποσό το 50% θα αποτελέσει το αρχικό κεφάλαιο του ταμείου για τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών επενδυτικών δραστηριοτήτων, οι οποίες θα έχουν αντίκτυπο στην κοινωνική και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, ενώ το υπόλοιπο θα διατεθεί για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους της χώρας.
Σημειώνεται ότι στις επενδυτικές δραστηριότητες του ταμείου περιλαμβάνονται έργα στην Ελλάδα ή διασυνοριακού χαρακτήρα και επιχειρήσεις που προάγουν την ελληνική οικονομία με αναπτυξιακές προοπτικές, ισχυρά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, αποτελεσματικές διοικητικές ομάδες με εξωστρεφή δραστηριότητα, ενδεικτικά σε κλάδους αιχμής με στρατηγική προτεραιότητα, όπως επενδύσεις πράσινης μετάβασης, κυκλικής οικονομίας, μπλε οικονομίας και τεχνολογικού και ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς και στρατηγικών και κρίσιμων ορυκτών πρώτων υλών, ενεργειακές επενδύσεις και στις αντίστοιχες υποδομές και δίκτυα, σε κλάδους μεταφορών και συναφών υποδομών, σε τεχνολογικούς κλάδους και σε επενδύσεις τεχνολογιών κατανεμημένου καθολικού (blockchain) και τεχνητής νοημοσύνης, και σε αναπτυξιακές και τεχνολογικές υποδομές.
Το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο θα υλοποιεί στην Ελλάδα επενδύσεις όπως οι παραπάνω, χωρίς να ανταγωνίζεται υφιστάμενα funds, θα καταρτίζει τριετές επιχειρησιακό σχέδιο, το οποίο θα εγκρίνεται από τη γενική συνέλευση του Υπερταμείου, και θα μπορεί να συμμετέχει ως συνεπενδυτής με άλλα ταμεία κυρίως με μειοψηφικές συμμετοχές ή με υβριδικά εργαλεία.
Το επενδυτικό του κεφάλαιο που θα αποεπενδύεται, θα επανεπενδύεται σύμφωνα με την επενδυτική πολιτική κατά τρόπο που δεν θα επηρεάζει τους εθνικούς λογαριασμούς, ενώ η επιλογή της διοικητικής ομάδας του θα γίνεται από το Υπερταμείο με κριτήρια όπως η επιστημονική κατάρτιση, η τεχνογνωσία και η εμπειρία. Το Υπερταμείο έχει προσλάβει ήδη την BlacRock ως σύμβουλο για τη διαμόρφωση της καταλληλότερης εταιρικής δομής και οργάνωσης του Επενδυτικού Ταμείου. Η εισήγησή της θα τεθεί προς έγκριση από το ΥΠΟΙΚ.
Το Υπερταμείο
Παράλληλα, στο Υπερταμείο περιορίζονται οι αρμοδιότητες του Εποπτικού Συμβουλίου, ενώ μετονομάζεται σε Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης και η εκπροσώπηση του Δημοσίου σε αυτό καθίσταται πλέον θεσμική (γενικός γραμματέας του ΥΠΟΙΚ και στέλεχος του ΟΔΔΗΧ, όπως και υποδιοικητής της ΤτΕ) και περιορίζεται ο ρόλος των δανειστών της χώρας. Σημειώνεται ότι η συγχώνευση του ΤΑΙΠΕΔ και του Υπερταμείου δεν επηρεάζει την αυτόνομη λειτουργία της Μονάδας Ωρίμανσης Εργων, η οποία θα εξακολουθεί να λειτουργεί υπό εντεταλμένο σύμβουλο με καθεστώς αυτονομίας. Σύμβουλος του Υπερταμείου θα αναλάβει την εσωτερική αναδιοργάνωση δομών και οργάνων μετά τη συγχώνευση. Σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη, «η αναδιάρθρωση του Υπερταμείου είναι μια σημαντική μεταρρύθμιση και ακολουθώντας το πετυχημένο παράδειγμα της ΔΕΗ οι θυγατρικές εταιρείες του, όπως είναι, για παράδειγμα, τα ΕΛΤΑ και οι δημόσιες συγκοινωνίες, θα γίνουν πιο ευέλικτες και αποτελεσματικές».
