Αρνητικοί ως προς την επιβολή επιπλέον δασμών στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα δηλώνουν στην πλειονότητά τους οι Ελληνίδες και οι Ελληνες οικονομολόγοι – μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων. Οι νέοι ευρωπαϊκοί δασμοί έχουν στόχο την αντιμετώπιση των κρατικών επιδοτήσεων που απολαμβάνουν οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες θεωρείται ότι δημιουργούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού.
Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα της δασμολόγησης ως εργαλείου πολιτικής αμφισβητείται έντονα. Πέρα από την αύξηση του κόστους για τους καταναλωτές, οι υψηλοί δασμοί θα επηρεάσουν αρνητικά τον στόχο της πράσινης μετάβασης, ενώ πιθανότατα θα οδηγήσουν σε ανταποδοτικούς δασμούς από την Κίνα σε ευρωπαϊκά προϊόντα, χωρίς να είναι αυτονόητο ότι θα ενισχύσουν, πόσο μάλλον μακροπρόθεσμα, την ανταγωνιστικότητα ή τη θέση αγοράς των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών.
Στην ερώτηση του Πάνελ για τον Ιούνιο απάντησαν 25 Ελληνίδες και Ελληνες οικονομολόγοι. Εξ αυτών, το 68% διαφωνεί με την επιβολή νέων δασμών στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, το 20% συμφωνεί, ενώ το 12% τοποθετείται μεταξύ των δύο επιλογών.
Στα σχόλιά τους, τα οποία είναι πλήρως διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, τα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων επισημαίνουν ότι οι εκτεταμένες επιδοτήσεις από την κινεζική κυβέρνηση σε εγχώριες βιομηχανίες νοθεύουν τους όρους ανταγωνισμού με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές εταιρείες και μπορεί να εμποδίσουν τα βήματά τους στον αναδυόμενο κλάδο του ηλεκτρικού οχήματος. Από την άλλη, τονίζεται η ανάγκη να εκμεταλλευτούμε τα φθηνά κινεζικά οχήματα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, αλλά και να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω οι Ευρωπαίοι καταναλωτές. Ενδιαφέρον έχει εξάλλου το επιχείρημα ότι οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες είναι κολοσσοί στον κλάδο και δεν εμπίπτουν στην κατηγορία της «βιομηχανίας-βρέφους» που χρήζει προστασίας. Τέλος, επισημάνθηκε ότι οι δασμοί, εφόσον αποφασιστούν, πρέπει να είναι ανάλογοι της κρατικής βοήθειας προς τις κινεζικές εταιρείες.
* Ο κ. Γιώργος Αρχόντας είναι μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών και υπεύθυνος του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων.
Το Ελληνικό Πάνελ Οικονομολόγων είναι μια πρωτοβουλία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, που έχει στόχο την καταγραφή και ανάδειξη των απόψεων κορυφαίων Ελληνίδων και Ελλήνων οικονομολόγων επί κρίσιμων θεμάτων οικονομικής πολιτικής. Στο Πάνελ συμμετέχουν 75 οικονομολόγοι από 59 πανεπιστήμια και φορείς, που εδράζουν σε 11 χώρες. Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τον κατάλογο των συμμετεχόντων, τις απαντήσεις τους στις μηνιαίες ερωτήσεις και τα επεξηγηματικά τους σχόλια, καθώς και απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις για το Πάνελ, στην ιστοσελίδα του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, kefim.org.
Η θέση του ΚΕΦίΜ
Της Μιράντας Ξαφά*
Η Ε.Ε. προχώρησε στην επιβολή επιπρόσθετων δασμών στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στην Κίνα, καθώς θεωρεί πως οι κρατικές επιδοτήσεις στους κατασκευαστές δημιουργούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού. Οι πρόσθετοι δασμοί κυμαίνονται μεταξύ 17,4% και 37,6%, πέρα από το 10% που ήδη ίσχυε για τα εισαγόμενα από την Κίνα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ανάλογα με τον βαθμό συνεργασίας της κάθε κινεζικής εταιρείας με την αρμόδια επιτροπή της Ε.Ε. Στους δασμούς υπόκεινται και οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες που κατασκευάζουν μοντέλα τους στην Κίνα και τα εισάγουν στην Ευρώπη.
Η στροφή στα ηλεκτρικά Ι.Χ. είναι μία από τις βασικές στρατηγικές για την απαλλαγή του τομέα των μεταφορών από εκπομπές άνθρακα έως το 2050. Εχει ήδη υπάρξει πρόοδος, καθώς το μερίδιο αγοράς των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ε.Ε. αυξήθηκε από 2% το 2029 σε 15% το 2023. Οι δασμοί στα εισαγόμενα κινεζικά ηλεκτρικά Ι.Χ. προφανώς αντίκεινται στον στόχο της πράσινης μετάβασης. Αν οι Κινέζοι φορολογούμενοι θέλουν να επιδοτούν την πράσινη μετάβαση στην Ευρώπη, γιατί να τους εμποδίσουμε; Το γνωστό επιχείρημα περί «προστασίας των θέσεων εργασίας στην Ευρώπη» δεν συμβιβάζεται με την προσπάθεια βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, που επίσης αποτελεί διακηρυγμένο στόχο της Ε.Ε. Εξάλλου οι υψηλοί δασμοί μπορεί να έχουν απρόβλεπτες συνέπειες. Για παράδειγμα, η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία ΒΥD σκοπεύει να επενδύσει 1 δισ. δολάρια σε ένα νέο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Τουρκία, που θα δώσει στην BYD άμεση πρόσβαση στην αγορά της Ε.Ε. χωρίς δασμούς, βάσει της συμφωνίας τελωνειακής ένωσης Ε.Ε. – Τουρκίας. Επίσης, είναι πολύ πιθανόν να οδηγηθούμε σε έναν φαύλο κύκλο ανταποδοτικής δασμολόγησης, όπως για παράδειγμα έχει ήδη ανακοινώσει η Κίνα ότι θα κάνει στα ευρωπαϊκά γαλακτοκομικά προϊόντα.
Οι πρόσθετοι δασμοί που επέβαλε η Ε.Ε. είναι προσωρινοί. Δεν θα πρέπει να μονιμοποιηθούν στη λήξη τους.
* Η κ. Μιράντα Ξαφά είναι πρόεδρος, διευθύνουσα σύμβουλος της E.F. Consulting και ερευνήτρια στο CIGI, καθώς και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΚΕΦίΜ.
