Με καλυμμένες σχεδόν τις μισές από τις 230 προβλεπόμενες οργανικές θέσεις καλείται η Επιτροπή Ανταγωνισμού (Ε.Α.) να δώσει τη μάχη κατά της ακρίβειας –και όχι μόνο– την ίδια ώρα που συχνά εγκαλείται από φορείς, καταναλωτές, επιχειρήσεις, βουλευτές αλλά ουκ ολίγες φορές και από τους ίδιους τους πολιτικούς της προϊστάμενους για αναποτελεσματικότητα. Τόσο η σημερινή ηγεσία της Αρχής, όσο και οι προηγούμενες είχαν ζητήσει επανειλημμένως την επαρκή στελέχωση της Ε.Α., αλλά ίσως και την πρόβλεψη για κάποια επιπλέον κίνητρα, δεδομένου ότι ο όγκος εργασίας είναι εξαιρετικά μεγάλος και δεν είναι λίγοι, κυρίως νομικοί και οικονομολόγοι – οικονομέτρες, αλλά και επιστήμονες των νέων τεχνολογιών, που επιλέγουν τον ιδιωτικό τομέα ή καλύτερες θέσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία, από τις 230 προβλεπόμενες οργανικές θέσεις καλύπτονται μόλις οι 116.
Μετά την πρόσφατη συνάντηση που είχε ο νέος υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος με την επικεφαλής της Επιτροπής Ανταγωνισμού Αϊρίν Σαρπ, ανακοινώθηκε ότι θα γίνει πρόσληψη 25 στελεχών, καθώς και ότι από κοινού με τον υπουργό Εσωτερικών και τον γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου θα εισηγηθεί ο κ. Θεοδωρικάκος την πρόσληψη άλλων 25 στελεχών. Αν και πρόκειται για θετική εξέλιξη, δεν σημαίνει ότι θα γίνει και άμεσα. Η προκήρυξη για τα πρώτα 25 στελέχη αναμένεται τον Σεπτέμβριο και θα ακολουθήσει δεύτερη λίγο αργότερα. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσιευμένη Εκθεση Πεπραγμένων της Επιτροπής Ανταγωνισμού, το 2022 το προσωπικό της Αρχής ήταν 116 υπάλληλοι (90 επίκουροι εισηγητές και 26 διοικητικό προσωπικό), από τους οποίους όμως 23 ήταν αποσπασμένοι σε άλλες υπηρεσίες και 8 μέλη ολομέλειας.
Το πρόβλημα, βεβαίως, της υποστελέχωσης της Ε.Α., μιας τόσο κρίσιμης για τη λειτουργία της αγοράς αρχής είναι στην πραγματικότητα διαχρονικό, λαμβάνοντας λίγο μεγαλύτερη ένταση τα αμέσως προηγούμενα χρόνια, καθώς υπήρξαν αρκετές αποχωρήσεις στελεχών, χωρίς όμως αυτά να αντικατασταθούν από άλλα ή τουλάχιστον επαρκώς και εγκαίρως.
Αυτός, άλλωστε, είναι ο κύριος λόγος που αρκετές από τις υποθέσεις της Ε.Α. χρόνιζαν ή που στο παρελθόν δεν ήταν επαρκώς τεκμηριωμένες με συνέπεια οι θιγόμενες εταιρείες να πετυχαίνουν μείωση των προστίμων όταν προσέφευγαν στη δικαιοσύνη, εφεσιβάλλοντας αποφάσεις της Αρχής.
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, λόγω και του τεχνολογικού εκσυγχρονισμού της Ε.Α. μειώθηκε σημαντικά ο χρόνος επίλυσης των υποθέσεων. Ετσι, αν και το 2019 ο μέσος όρος ηλικίας των υποθέσεων στην Ε.Α. ήταν 8 έτη, τον Δεκέμβριο του 2021 έπεσε σε 1,2 έτη, ενώ τον Ιούνιο του 2024 ήταν στα 2,2 έτη. Μία από τις τελευταίες μεγάλες υποθέσεις της Ε.Α., αυτής που αφορούσε στις τραπεζικές χρεώσεις, ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2019 (τότε έγινε η έφοδος των ελεγκτών της Επιτροπής) και κατέληξε σε απόφαση τέσσερα χρόνια μετά, τον Δεκέμβριο του 2023. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι καινούργιες υποθέσεις που εισήχθησαν δηλαδή μέχρι τις 21 Ιουνίου 2024 ανέρχονταν σε 7, ενώ οι έρευνες προς έναρξη είναι 63.
Υπό αυτές τις αντίξοες συνθήκες η Ε.Α. έχει σε εξέλιξη σειρά υποθέσεων –από έρευνες αυτεπάγγελτες και μη, κλαδικές έρευνες και κανονιστικές παρεμβάσεις– που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την ακρίβεια και τον τρόπο διαμόρφωσης των τιμών στην Ελλάδα. Τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η απόφαση επί της κανονιστικής παρέμβασης στην αγορά πετρελαιοειδών, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται οι χαρτογραφήσεις δύο αγορών που σχετίζονται με τη διαμόρφωση των τιμών των προϊόντων ζωικής παραγωγής. Πρόκειται για τη χαρτογράφηση της αγοράς των ζωοτροφών και των κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν παρεμβάσεις και σε άλλους συναφείς τομείς που σχετίζονται με τη διαμόρφωση της τιμής των προϊόντων από το χωράφι στο ράφι.
Ιδιαιτέρως σημαντική κρίνεται η πρόσφατη απόφαση της Ε.Α. να εξετάσει κατά προτεραιότητα και να αναθέσει σε αρμόδιο εισηγητή την αγορά δημητριακών πρωινού. Και αυτό διότι πρόκειται για αγορά με ισχυρή παρουσία πολυεθνικών εταιρειών, οι οποίες το τελευταίο διάστημα έχουν βρεθεί στο στόχαστρο. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι τα δημητριακά ήταν και μία από τις 41 κατηγορίες προϊόντων που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της μελέτης που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος για τις διαφορές των τιμών τυποποιημένων επώνυμων προϊόντων στην Ευρωζώνη. Στην Ελλάδα τα δημητριακά πωλούνται κατά 15% ακριβότερα πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Η ανάθεση της υπόθεσης σε αρμόδιο εισηγητή σημαίνει ότι υπάρχει προθεσμία 5 μηνών με δυνατότητα παράτασης άλλων δύο μηνών για να υπάρξει εισήγηση –αναμένεται δηλαδή μέχρι τις αρχές του 2025– σχετικά με το ενδεχόμενο κάθετης σύμπραξης, που συνήθως μεταφράζεται σε περιορισμούς από τους προμηθευτές προς τους λιανεμπόρους σε ό,τι αφορά την ελεύθερη άσκηση τιμολογιακής πολιτικής. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να υπάρξουν ανάλογες αποφάσεις της Ε.Α. για έρευνες και σε άλλα βασικά προϊόντα, καθώς στο πλαίσιο των ελέγχων που είχαν γίνει κυρίως το 2021 είχαν εξεταστεί επίσης οι αγορές γάλακτος, καφέ, μαρμελάδων, ροφημάτων και τυριών.
Σε εξέλιξη, τέλος, βρίσκεται σειρά υποθέσεων που σχετίζονται με νόθευση διαγωνισμών του Δημοσίου σε σχέση με προμήθεια ιατρικού εξοπλισμού, έργων στον κλάδο πληροφορικής κ.ά.
