Η παραίτηση από θέση διοίκησης νομικού προσώπου χωρίς να έχουν τηρηθεί διατυπώσεις δημοσιότητας δεν εμποδίζει το Δημόσιο να λάβει μέτρα διασφάλισης. Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι τα διασφαλιστικά μέτρα που λαμβάνει το Δημόσιο σε σοβαρές περιπτώσεις φοροδιαφυγής επιβάλλονται νόμιμα εις βάρος συγκεκριμένων προσώπων που ασκούν τη διοίκηση ενός νομικού προσώπου και ευθύνονται αλληλεγγύως με αυτό (πρόεδρος, διευθύνων σύμβουλος, διαχειριστής, εκκαθαριστής κ.λπ.), εφόσον δεν αποδεικνύεται ότι η παραίτησή τους από τις αντίστοιχες θέσεις έχει λάβει τις διατυπώσεις δημοσιότητας, ώστε να μπορεί να αντιταχθεί έναντι των τρίτων και να ισχύει και έναντι του ελληνικού Δημοσίου (ΣτΕ 117/2022). Υπενθυμίζεται ότι μετά την αναμόρφωση των σχετικών διατάξεων, αλληλέγγυα ευθύνη των διοικούντων νομικά πρόσωπα ιδρύεται αποκλειστικά για τους φόρους και τα πρόστιμα που αναφέρονται περιοριστικά στον νόμο και μόνο εφόσον συντρέχει υπαιτιότητα. Ειδικότερα, τέτοια ευθύνη προβλέπεται πια μόνο για φόρο εισοδήματος, παρακρατούμενους και επιρριπτόμενους φόρους, με κυριότερο τον ΦΠΑ, καθώς και για τον ΕΝΦΙΑ. Ετσι, δεν θεμελιώνεται αλληλέγγυα ευθύνη αναφορικά με τα τέλη χαρτοσήμου, αλλά και με τα αυτοτελή πρόστιμα του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας για διαδικαστικές παραβάσεις (Ε2173/2020, ΔΕΔ 1273/2021).
Τεχνητή διευθέτηση έκρινε η ΔΕΔ την ίδρυση κυπριακής εταιρείας για την τιμολόγηση από αυτήν εμπορικών συναλλαγών που τελούνταν μέσω ελληνικής επιχείρησης. Η ΔΕΔ διέκρινε ότι η σύσταση κυπριακής εταιρείας από δύο συγγενικά πρόσωπα, εκ των οποίων το ένα διατηρούσε ελληνική εμπορική επιχείρηση με παρόμοια δραστηριότητα, συνιστά διευθέτηση. Συγκεκριμένα, κατά τον φορολογικό έλεγχο παρατηρήθηκε μεταφορά και τιμολόγηση του πελατολογίου της ελληνικής εταιρείας στην κυπριακή, τελώντας τριγωνικές συναλλαγές, με στόχο την εκμετάλλευση του προνομιακού φορολογικού καθεστώτος της Κύπρου. Ακόμη και μετά την έξοδο του κοινού εταίρου από την κυπριακή εταιρεία, κατόπιν μεταβίβασης του μεριδίου του στο έτερο συγγενικό του πρόσωπο, διαπιστώθηκε, σε συνεργασία και με τις κυπριακές αρχές, ότι τα προμηθευόμενα προϊόντα τιμολογούνταν μεν από την κυπριακή εταιρεία, αποστέλλονταν όμως από τις αποθήκες της ελληνικής.
Ψηφίστηκε η επιβολή προσωρινής συνεισφοράς αλληλεγγύης ύψους 33% στα πλεονάζοντα κέρδη των εταιρειών διύλισης. Το εν λόγω μέτρο αποτελεί ενσωμάτωση ευρωπαϊκού κανονισμού του Συμβουλίου της Ε.Ε. σχετικά με παρέμβαση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας και θα πρέπει να καταβληθεί έως τις 28 Φεβρουαρίου 2025, ωστόσο δημοσιονομικά θα υπολογιστεί στη χρήση του 2024. Υπόχρεοι προς καταβολή της εν λόγω συνεισφοράς καθίστανται τα νομικά πρόσωπα φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας, των οποίων τα ακαθάριστα έσοδα του φορολογικού έτους 2023 προέρχονται, κατά 75% τουλάχιστον, από οικονομικές δραστηριότητες στους τομείς της εξόρυξης λιθάνθρακα και λιγνίτη, της άντλησης αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου, της παραγωγής προϊόντων οπτανθρακοποίησης (κοκοποίησης) και διύλισης πετρελαίου (Ν. 5122/2024 άρθ. 14).
Η προσωρινή συνεισφορά αλληλεγγύης έχει επείγοντα και προσωρινό χαρακτήρα και υπολογίζεται με βάση τα πλεονάζοντα κέρδη φορολογικού έτους 2023 των υπόχρεων, όπως αυτά δηλώνονται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Ο «τύπος» τον οποίο θα χρησιμοποιήσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες για να υπολογίσουν τα πλεονάζοντα κέρδη με βάση τα οποία θα επιβληθεί η εισφορά θα υπολογίζει τη θετική διαφορά μεταξύ των φορολογητέων κερδών του 2023 και του 120% του ποσού αναφοράς, το οποίο ισούται με το 1/4 του αθροίσματος των φορολογητέων κερδών ή ζημιών των φορολογικών ετών 2018 έως και 2021, και εφόσον αυτό είναι αρνητικό, θεωρείται μηδενικό. Αν η επιχείρηση συστάθηκε ή ξεκίνησε τη δραστηριότητά της μετά το φορολογικό έτος 2018, το ποσό αναφοράς προσαρμόζεται αναλόγως των χρόνων που λειτουργεί. Επιπλέον, σε περίπτωση απόσχισης ενός κλάδου από την επιχείρηση λαμβάνονται υπόψη τα κέρδη ή οι ζημίες που αφορούν τον κλάδο αυτό (ν. 5122/2024 άρθ. 14).
Οι παροχές υπηρεσιών επαχθούς αιτίας μεταξύ οντοτήτων του ίδιου ομίλου ΦΠΑ δεν υπόκεινται στον ΦΠΑ, ακόμη κι αν ο οφειλόμενος ή καταβληθείς ΦΠΑ από τον λήπτη δεν μπορεί να εκπέσει ως φόρος επί των εισροών. Το ΔΕΕ εξέδωσε απόφαση, κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος σχετικά με το εάν οι παροχές υπηρεσιών επαχθούς αιτίας μεταξύ οντοτήτων του ίδιου ομίλου ΦΠΑ υπόκεινται στον ΦΠΑ και αν πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι ο λήπτης των υπηρεσιών δεν μπορεί να εκπέσει τον οφειλόμενο ή καταβληθέντα ΦΠΑ επί των εισροών υπό τον κίνδυνο απώλειας φορολογικών εσόδων. Κατά το ΔΕΕ, κάθε κράτος-μέλος έχει την ευχέρεια να θεωρεί ως έναν υποκείμενο στον φόρο τα πρόσωπα που συνδέονται στενά χρηματοδοτικά, οικονομικά και οργανωτικά, ώστε να ανήκουν στον ίδιο όμιλο ΦΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό, ο παρέχων υπηρεσίες που ανήκει σε όμιλο ΦΠΑ δεν θεωρείται υποκείμενος στον φόρο αυτοτελώς, οπότε δεν χρειάζεται να καθοριστεί αν πληροί την προϋπόθεση της ανεξαρτησίας και επομένως η παροχή υπηρεσιών τίθεται εκτός πεδίου ΦΠΑ. Οσον αφορά τον κίνδυνο απώλειας φορολογικών εσόδων, έκρινε ότι το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ επί των εισροών παρέχεται στον όμιλο και όχι στα μέλη του (C 184/23).
