Σε τροχοπέδη που υπονομεύει την αναπτυξιακή πορεία της εγχώριας οικονομίας εξελίσσεται το πρόβλημα των συνεχώς αυξανόμενων κενών θέσεων εργασίας, με την Κεντρική Ενωση Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ) να εκτιμά πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν τουλάχιστον 260.000 κενές θέσεις εργασίας πανελλαδικά.
Το πρόβλημα εντοπίζεται κατά κύριο λόγο στις μεγάλες επιχειρήσεις, με πάνω από 25 άτομα προσωπικό, στις νησιωτικές περιφέρειες της χώρας και τη Θεσσαλία, καθώς και στους κλάδους των κατασκευών, της μεταποίησης, των καταλυμάτων και της εστίασης, ενώ υψηλό ποσοστό καταγράφεται και μεταξύ των επιχειρήσεων με εξαγωγικό χαρακτήρα. Οσο μεγαλύτερη είναι η επιχείρηση τόσο αυξάνεται το πρόβλημα, καθώς, όπως φαίνεται χαρακτηριστικά από την έρευνα της ΚΕΕΕ, σε επιχειρήσεις με προσωπικό από 51 άτομα και άνω υπάρχουν κατά μέσον όρο εννέα κενές θέσεις εργασίας. Δύο είναι οι κύριοι λόγοι μεγέθυνσης του προβλήματος: η άρνηση των ανέργων να αναλάβουν τις συγκεκριμένες ειδικότητες, προφανώς σε συνδυασμό με τις συνθήκες εργασίας και το ύψος των αμοιβών και των προσφερόμενων παροχών, καθώς και η αναντιστοιχία δεξιοτήτων που διαθέτει το εργατικό δυναμικό σε σχέση με τα προσόντα που ζητούνται από τις επιχειρήσεις.
Αναλυτικά, πανελλαδική έρευνα που διενεργήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 5.076 επιχειρήσεων από το Ινστιτούτο Ερευνών της ΚΕΕΕ σε συνεργασία με την εταιρεία Palmos Analysis, από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάιο του 2024, δείχνει ότι το 37% των επιχειρήσεων έχει κενές θέσεις εργασίας, ένα ποσοστό που αυξάνεται αλματωδώς, αγγίζοντας το 60% όταν πρόκειται για εταιρείες με περισσότερους από 25 εργαζομένους.
Ακριβέστερα, τα μεγαλύτερα προβλήματα με κενές θέσεις εργασίας αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις κατασκευές (55%). Ακολουθεί η μεταποίηση (50%) ενώ πολύ ψηλά (48%) κινείται και η εστίαση και τα καταλύματα. Αντιθέτως, τα μικρότερα προβλήματα φαίνεται να αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στις χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (16%), με τους κλάδους της εκπαίδευσης (23%) και της υγείας και κοινωνικής μέριμνας (32%) να βρίσκονται κάπου στη μέση. Εντονο βέβαια προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι σχεδόν οι μισές από τις επιχειρήσεις με εξαγωγική δραστηριότητα (48%) δηλώνουν ότι έχουν επίσης κενές θέσεις εργασίας.
Σε ποσοστό 28% οι επιχειρήσεις αναζητούν προσωπικό για να καλύψουν κενές θέσεις στις ειδικότητες παροχής υπηρεσιών και πωλητών. Ακολουθούν, με ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό της τάξης του 27%, οι ανειδίκευτοι εργάτες, οι χειρώνακτες και οι μικροεπαγγελματίες, ενώ στο 23% βρίσκονται οι ειδικευμένοι τεχνίτες και όσοι ασκούν συναφή επαγγέλματα. Η πεντάδα συμπληρώνεται με τους επαγγελματίες (επιστημονικές ειδικότητες – 17%) και υπαλλήλους γραφείου (16%).
Σχεδόν οι μισές από τις επιχειρήσεις με εξαγωγική δραστηριότητα (48%) αναζητούν εργαζομένους.
Σε επίπεδο περιφέρειας, το μεγαλύτερο πρόβλημα κενών θέσεων εργασίας εντοπίζεται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο Νότιο Αιγαίο (47%) και ακολουθούν οι Περιφέρειες της Κρήτης, του Βορείου Αιγαίου (46%) και η Θεσσαλία (43%). Στον αντίποδα, μικρότερο πρόβλημα κενών θέσεων εργασίας φαίνεται ότι καταγράφεται σε επιχειρήσεις της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας (27%), ενώ έπονται η Πελοπόννησος (28%), η Ηπειρος (30%) και η Κεντρική Μακεδονία (31%).
Στην Αττική, όπου δραστηριοποιείται και η πλειονότητα των επιχειρήσεων πανελλαδικά, το 39% εξ αυτών δήλωσε ότι έχει κενές θέσεις εργασίας, δηλαδή δύο ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον γενικό μέσο όρο.
Σε επίπεδο κύκλου εργασιών, το μεγαλύτερο πρόβλημα κενών θέσεων εργασίας (56%) αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που εμφανίζουν τζίρο από 5 έως 10 εκατ. ευρώ. Βέβαια, και οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 10 εκατ. ευρώ βρίσκονται σε δυσμενή θέση (54%), ενώ ανάλογο πρόβλημα φαίνεται ότι καλούνται να διαχειριστούν και οι μικρότερες εταιρείες με τζίρο 500.000-1.000.000 ευρώ (52%), αλλά και 1.000.000-5.000.000 ευρώ (50%). Αντίθετα, αισθητά κάτω από τον γενικό μέσο όρο βρίσκονται οι πιο μικρές επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μικρότερο των 100.000 ευρώ (25%).
Ανά μέγεθος επιχειρήσεων το πρόβλημα φαντάζει μεγαλύτερο σε όσες έχουν 51 εργαζομένους και άνω, καθώς σ’ αυτές, κατά μέσο όρο, οι κενές θέσεις φθάνουν τις εννέα. Σε ανάλογα δυσμενή θέση βρίσκονται και οι επιχειρήσεις με 26-50 εργαζομένους με έξι κενές θέσεις κατά μέσον όρο. Καθώς βέβαια όσο μικρότερο είναι το μέγεθος των επιχειρήσεων τόσο καλύτερη εμφανίζεται η κατάσταση σε πανελλαδικό επίπεδο, προκύπτουν –σύμφωνα πάντα με όσα απάντησαν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες που συμμετείχαν στην έρευνα και δήλωσαν πως έχουν πρόβλημα– δύο κενές θέσεις ανά εταιρεία.
Στην ερώτηση, τέλος, γιατί δεν μπορούν να καλυφθούν οι θέσεις αυτές, οι επιχειρηματίες απαντούν αφενός γιατί υπάρχει έλλειψη ατόμων που ενδιαφέρονται να κάνουν αυτό το είδος εργασίας (45%) και αφετέρου γιατί υπάρχει έλλειψη ατόμων με τα απαιτούμενα προσόντα – δεξιότητες, εμπειρία (36%). Αναφορικά με τις βασικότερες δεξιότητες και ικανότητες τις οποίες πρέπει να διαθέτουν οι εργαζόμενοι, οι απαντήσεις των επιχειρήσεων στην έρευνα αναδεικνύουν ως κορυφαία επιλογή τη γνώση – χρήση αγγλικών (39%) και ακολουθούν οι βασικές ψηφιακές δεξιότητες – διαδικτυακή συνεργασία – τηλεργασία (33%), οι επικοινωνιακές – κοινωνικές δεξιότητες (30%), η ικανότητα συνεργασίας σε ομάδα (24%) και η οργανωτικότητα (20%).
