Την απειλή της παύσης πληρωμών ΕΤΜΕΑΡ (τέλος υπέρ ΑΠΕ) επισείει ο κλάδος των ενεργοβόρων βιομηχανικών επιχειρήσεων ως ύστατο μέσο πίεσης προς την κυβέρνηση για την εκταμίευση ενός συνολικού ποσού άνω των 400 εκατ. ευρώ που θα έπρεπε να έχει αρχίσει να φτάνει στα ταμεία τους σταδιακά από το 2021 έως και το 2024. Πρόκειται για εγκεκριμένα ποσά στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οδηγίας περί κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας των ενεργοβόρων βιομηχανικών επιχειρήσεων, με εκπροσώπους της βιομηχανίας να εισηγούνται στον κλάδο την παύση πληρωμών ETMEAΡ, κάτι που θα αποφασιστεί μέσα στον Σεπτέμβριο.
Η υπομονή της εγχώριας ενεργειακής βιομηχανίας, έπειτα από σειρά επιστολών και ατελέσφορων επαφών με τους αρμόδιους κυβερνητικούς φορείς, φαίνεται να εξαντλείται μετά και τις ασφυκτικές πιέσεις στο κόστος λειτουργίας που ασκεί η νέα υψηλή διακύμανση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Εκπρόσωποι της βιομηχανίας μεταφέρουν στην «Κ» το οξύτατο πρόβλημα που δημιουργείται για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων μετά και τα νέα μέτρα που λαμβάνουν άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για τη στήριξη των βιομηχανιών τους. Η Ιταλία, σύμφωνα με δημοσίευμα του Montel, θα δημοπρατήσει 20 TWh σε ενεργοβόρες βιομηχανίες στην τιμή των 60 ευρώ/MWh – περίπου στο ήμισυ του τρέχοντος χονδρεμπορικού κόστους ενέργειας. Ο συνολικός όγκος ενέργειας, που αθροίζει περίπου το 7% της ζήτησης ενέργειας της χώρας, θα δημοπρατηθεί για να καλύψει μια περίοδο τριών ετών. «Δρομολογούμε ένα μέτρο που στοχεύει στη στήριξη της μετάβασης του βιομηχανικού μας τομέα προς τις ΑΠΕ», είπε ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, Τζιλμπέρτο Πικέτο Φρατίν.
«Το μέτρο θα προσφέρει στήριξη σε εταιρείες έντασης ενέργειας, οι οποίες αντιπροσωπεύουν ουσιαστικό μέρος του ιταλικού παραγωγικού ιστού, παρέχοντάς τους πρόσβαση σε χαμηλότερες τιμές», συμπλήρωσε. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας της Ιταλίας είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη λόγω της μεγάλης εξάρτησης της χώρας από το φυσικό αέριο.
Στις παραδοσιακά ακριβές αγορές της Ευρώπης εκτός από την Ιταλία είναι και η Ελλάδα, όπως και η διασυνδεδεμένη αγορά της Βουλγαρίας, η οποία αντέδρασε άμεσα στις υψηλές χονδρεμπορικές τιμές του Ιουλίου, συμπεριλαμβάνοντας στον μηχανισμό αποζημιώσεων και τις επιχειρήσεις. Το υπουργικό συμβούλιο της Βουλγαρίας αποφάσισε την περασμένη εβδομάδα να παρατείνει το «πλαφόν» στην παραγωγή ενέργειας ανά τεχνολογία έως και το τέλος του 2024, ορίζοντας την ανώτατη τιμή για την παραγωγή του Κοζλοντούι στα 150 λέβα/MWh, της λιγνιτικής παραγωγής στα 300 λέβα/MWh (συν το κόστος CO2) και της παραγωγής των ΑΠΕ στα 300 λέβα/MWh.
Οι ενεργοβόρες βιομηχανίες ζητούν να ξεκινήσει η εκταμίευση των 400 εκατ. προς τα ταμεία τους, που έχει εγκριθεί από την Ε.Ε.
Στην Ελλάδα, οι επιδοτήσεις που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τις καταναλώσεις του Αυγούστου αφορούν μόνο τα οικιακά τιμολόγια, που σημαίνει ότι οι ενεργοβόρες βιομηχανίες θα πληρώσουν τις πολύ υψηλές τιμές που διαμορφώνονται στη χονδρεμπορική αγορά, με αποτέλεσμα να διευρυνθεί περαιτέρω το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας έναντι των ανταγωνιστών τους όχι μόνο στη διεθνή αλλά και στην ευρωπαϊκή αγορά.
Εκπρόσωποι της ενεργοβόρου βιομηχανίας μιλούν για συνθήκες οικονομικής ασφυξίας και προειδοποιούν για ένα «θερμό» φθινόπωρο από άποψη αντιδράσεων, προβάλλοντας τρία ζητήματα που χρονίζουν και επιβαρύνουν σημαντικά το ενεργειακό τους κόστος.
Το πρώτο αφορά το ΕΤΜΕΑΡ. Βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, οι ενεργοβόρες βιομηχανίες είναι οι μόνες που δικαιούνται μειωμένο ΕΤΜΕΑΡ. Ωστόσο, στην Ελλάδα το μέτρο εφαρμόστηκε με τρόπο που οδήγησε στο να πληρώνουν μειωμένο ΕΤΜΕΑΡ και επιχειρήσεις που δεν δικαιούνται, με αποτέλεσμα η βιομηχανία να αναμένει την εκ των υστέρων εκκαθάριση από τον ΔΑΠΕΕΠ (διαχειριστής των ΑΠΕ) για να λάβει τα ποσά που δικαιούται. Συνολικά υπολογίζονται σε 40 εκατ. ανά έτος από το 2021 έως και το 2024.
Μέχρι στιγμής δεν έχει εκταμιευθεί από τη βιομηχανία ούτε το ποσό των 40 εκατ. για το 2021 που έχει ήδη εκκαθαριστεί, με το επιχείρημα από πλευράς του ΔΑΠΕΕΠ ότι δεν έχουν εισπραχθεί τα ποσά που θα πρέπει να επιστρέψουν όσοι ωφελήθηκαν από τη χαμηλότερη χρέωση χωρίς να τη δικαιούνται. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα απαλλάξει αυτές τις επιχειρήσεις από την επιστροφή των ποσών που αντιστοιχούν σε μειωμένο ΕΤΜΕΑΡ, ενώ το πρόβλημα παραμένει καθώς συνεχίζεται η λάθος χρέωση του ΕΤΜΕΑΡ και παράλληλα καθυστερεί η κοινοποίηση νέου μηχανισμού στην Ε.Ε., που θα έπρεπε να υποβληθεί έως τις 31/12/2023.
Το δεύτερο ζήτημα αφορά την αντιστάθμιση, δηλαδή τον μηχανισμό μέσω του οποίου οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις αποζημιώνονται για το κόστος CO2. Για το 2023 οι ενεργοβόρες βιομηχανίες θα πρέπει να αποζημιωθούν με ένα συνολικό ποσό της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ. Μέχρι και σήμερα δεν έχει αποδοθεί στις επιχειρήσεις ούτε ένα ευρώ, καθώς η διαδικασία εκταμιεύσεων μπλόκαρε αρχικά με αφορμή το ύψος του ΦΠΑ στα δελτία πληρωμών και στη συνέχεια με αφορμή την επιβολή χαρτοσήμου.
Το τρίτο ζήτημα αφορά την καθυστέρηση εφαρμογής του μηχανισμού Temporary Crisis and Transitional Framework (TCTF). Το μέτρο προβλέπει επιδότηση για επιλέξιμες ενεργοβόρες επιχειρήσεις και, παρότι θεσπίστηκε, από πέρυσι μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί η προβλεπόμενη υπουργική απόφαση για την εφαρμογή του.
