Σε 176,5 δισ. ευρώ σε 15 έτη υπολογίζεται η εξοικονόμηση χρημάτων για τους Ευρωπαίους καταναλωτές από την εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας για την προώθηση της επισκευής ηλεκτρικών συσκευών, την οδηγία 2024/1799, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 30 Ιουλίου 2024. Πλέον, τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και βεβαίως και η Ελλάδα έχουν προθεσμία μέχρι τις 31 Ιουλίου 2026 για να ενσωματώσουν την εν λόγω οδηγία στις εθνικές τους νομοθεσίες. Σύμφωνα με τη νέα οδηγία, οι κατασκευαστές ορισμένων ηλεκτρικών συσκευών υποχρεούνται να προσφέρουν εγκαίρως και σε συμφέρουσες τιμές υπηρεσίες επισκευής, αντί να προωθούν την αντικατάσταση των χαλασμένων συσκευών με νέες, με τους καταναλωτές να κερδίζουν σε αυτή την περίπτωση ένα επιπλέον έτος εγγύησης για τη συσκευή τους. Σε πρώτη φάση η κοινοτική οδηγία αφορά τις ακόλουθες συσκευές: οικιακά πλυντήρια ρούχων, οικιακά πλυντήρια-στεγνωτήρια ρούχων, οικιακά στεγνωτήρια ρούχων, οικιακά πλυντήρια πιάτων, ψυκτικές συσκευές, ηλεκτρονικές διατάξεις απεικόνισης (τηλεοράσεις, οθόνες υπολογιστών), εξοπλισμό συγκόλλησης, ηλεκτρικές σκούπες, εξυπηρετητές και προϊόντα αποθήκευσης δεδομένων, κινητά τηλέφωνα, ασύρματα τηλέφωνα, υπολογιστές, tablets και αγαθά που περιέχουν μπαταρίες ελαφρών μέσων μεταφοράς (όπως ηλεκτρικά ποδήλατα και ηλεκτρικά σκούτερ).
Τα βασικά σημεία της νέας οδηγίας είναι τα ακόλουθα:
– Κατόπιν αιτήματος του καταναλωτή, ο κατασκευαστής επισκευάζει τα αγαθά. Η επισκευή πραγματοποιείται είτε δωρεάν είτε σε λογική τιμή και μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα από τη στιγμή που ο κατασκευαστής έχει υλική κατοχή του αγαθού. Ο κατασκευαστής μπορεί να δανείζει στον καταναλωτή αγαθό αντικατάστασης δωρεάν ή έναντι λογικού αντιτίμου κατά τη διάρκεια της επισκευής. Στις περιπτώσεις όπου η επισκευή είναι αδύνατη, ο κατασκευαστής μπορεί να προσφέρει στον καταναλωτή μεταχειρισμένο αλλά επισκευασμένο προϊόν.
– Δημιουργείται ευρωπαϊκή ηλεκτρονική πλατφόρμα για επισκευές, η οποία θα επιτρέπει στους καταναλωτές να βρίσκουν επισκευαστές και, κατά περίπτωση, πωλητές ανασκευασμένων αγαθών, αγοραστές ελαττωματικών αγαθών προς ανακαίνιση ή επισκευαστικές πρωτοβουλίες τοπικών κοινοτήτων. Η ευρωπαϊκή πλατφόρμα αποτελείται από εθνικά τμήματα και περιλαμβάνει συνδέσμους προς τις εθνικές ηλεκτρονικές πλατφόρμες για επισκευές.
– Οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα παράτασης κατά ένα έτος της νόμιμης εγγύησης, εάν επιλέξουν την επισκευή ενός ελαττωματικού προϊόντος αντί της αντικατάστασής του από τον πωλητή. Η επέκταση της εγγύησης θα ισχύει για τα προϊόντα που θα αγοραστούν μετά τις 31 Ιουλίου 2026. Κατά την ενσωμάτωση της οδηγίας, τα κράτη-μέλη μπορούν να επιλέξουν την επέκταση της εγγύησης για διάστημα μεγαλύτερο του έτους.
Σύμφωνα με την έκθεση επιπτώσεων που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας υπολογίζεται ότι θα εξοικονομηθούν 18,4 εκατ. τόνοι διοξειδίου του άνθρακα σε ορίζοντα δεκαπενταετίας, 3 εκατ. τόνοι απορριμμάτων μέσα στην επόμενη δεκαπενταετία, καθώς και 1,8 εκατ. τόνοι πόρων (πρώτες ύλες κ.λπ.). Η πρόωρη απόρριψη προϊόντων που θα μπορούσαν να επισκευαστούν οδηγεί στη χρήση 10,5 εκατ. τόνων πολύτιμων πόρων ετησίως στην Ε.Ε. Τούτο περιλαμβάνει –για παράδειγμα– 0,3 εκατ. τόνους αλουμινίου, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 15% του αλουμινίου που παρήχθη στην Ε.Ε. και στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2020, 4,8 εκατ. τόνους χάλυβα και σιδήρου, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 2,7% της ευρωπαϊκής παραγωγής χάλυβα και 2 εκατ. τόνους ξύλου ή 12,63% των ξύλινων παλετών που παρήχθησαν στην Ε.Ε. το 2015.
