Συνεχίζεται και το 2024 η «μεγάλη έξοδος» της γενιάς των baby boomers, με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι φέτος θα βρεθούν εκτός αγοράς εργασίας περίπου 220.000 άτομα. Βέβαια, κάποιοι από αυτούς θα συνεχίσουν να εργάζονται, καθώς το ευνοϊκό νέο καθεστώς της απασχόλησης συνταξιούχων, ανατροφοδοτεί μεν το σύστημα με νέες εισφορές, δημιουργεί δε ένα σημαντικό κίνητρο για συνταξιοδότηση. Οσοι ασχολούνται με την κοινωνική ασφάλιση εκτιμούν ότι το κύμα μαζικής συνταξιοδότησης που ξεκίνησε το 2022 θα διαρκέσει έως το 2030, με περίπου 165.000 έως 200.000 άτομα να συνταξιοδοτούνται ετησίως. Μάλιστα, σημειώνουν πως ο μεγαλύτερος όγκος των συνταξιοδοτήσεων θα γίνει από το 2025 και μετά. Αλλωστε, με τα σενάρια για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027 και μετά να είναι συνεχώς στο τραπέζι, θεωρείται φυσικό όσοι έχουν τη δυνατότητα αποχώρησης να το κάνουν.
Σύμφωνα με τα πλέον διαθέσιμα στοιχεία, η φετινή χρονιά είναι πολύ πιθανό να «σπάσει» το ρεκόρ των προηγούμενων ετών, με τον αριθμό των αιτήσεων για συνταξιοδότηση να φτάνει ακόμη και τις 220.000. Ηδη, άλλωστε, στον προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί επιπλέον 300 εκατ. ευρώ για το 2024, προκειμένου να πληρωθούν οι επιπλέον συνταξιοδοτούμενοι. Γεγονός που προβληματίζει τόσο το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας όσο και το Εργασίας, αφού εκτιμάται ότι θα υπάρξει περαιτέρω πίεση στην προσπάθεια μείωσης των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης.
Οπως εξηγεί στην «Κ» ο εξειδικευμένος στα συνταξιοδοτικά θέματα δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, χιλιάδες ασφαλισμένοι μπορούν να ανοίξουν την πόρτα της συνταξιοδότησης βασισμένοι σε όρια ηλικίας που ήδη έχουν κατοχυρώσει. Συγκεκριμένα στο Δημόσιο υπάρχουν 3 κατηγορίες:
1. Ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία εφόσον έχουν συμπληρώσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2021 τόσο τα 35 έτη ασφάλισης ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών, τέκνων ή και στρατού, αλλά και τα 58. Ετσι μπορούν να αποχωρήσουν με όριο ηλικίας που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 και 6 μήνες, εφόσον αυτό το όριο έχει ήδη συμπληρωθεί ή συμπληρώνεται εντός του 2024.
2. Ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 36ετία, με κατοχύρωση το 2011, εφόσον έχουν συμπληρώσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2021 τόσο τα 36 έτη ασφάλισης, ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών σπουδών, τέκνων, στρατού κ.λπ., αλλά και τα 58. Ετσι μπορούν να αποχωρήσουν με όριο ηλικίας που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 και 6 μήνες εφόσον αυτό το όριο έχει ήδη συμπληρωθεί ή συμπληρώνεται εντός του 2024.
3. Ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 37ετία εφόσον έχουν συμπληρώσει 25ετία έως την 31.12.2010, πλην όμως θα πρέπει η 37ετία να έχει συμπληρωθεί ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών (μόνο στρατού ή τέκνων) έως την 31.12.2021. Ετσι ο ασφαλισμένος κατοχυρώνει το αντίστοιχο όριο ηλικίας που έχει τεθεί με τον ν. 4336/2015, δηλαδή το 61ο και 2 μήνες και μπορεί να αποχωρήσει με το εν λόγω όριο εφόσον το συμπλήρωσε ήδη ή θα το συμπληρώσει εντός του 2024.
Υπάρχει και η δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης για τις εξής ομάδες ασφαλισμένων:
4. Ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με πρόωρη – μειωμένη σύνταξη εφόσον έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης, ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών έως την 31.12.2012 και το όριο ηλικίας έως την 31.12.2022. Ετσι:
– Οι γυναίκες (μόνο) που συμπλήρωσαν 25ετία το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο έως την 31.12.2022.
– Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56 εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο έως την 31.12.2022.
Οι έξι κατηγορίες ασφαλισμένων που έχουν τη δυνα- τότητα αποχώρησης βάσει των ορίων ηλικίας τα οποία ήδη έχουν κατοχυρώσει.
– Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57 εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο έως την 31.12.2022.
Σε όλες τις περιπτώσεις που το εν λόγω όριο ηλικίας συμπληρώνεται μετά την 1.1.2023, τότε για τη λήψη πρόωρης – μειωμένης σύνταξης θα πρέπει να συμπληρωθεί το 62ο έτος της ηλικίας.
5. Για τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ, πλέον η μοναδική περίπτωση εξόδου πριν από τα γενικά όρια ηλικίας είναι η ασφάλιση στα βαρέα και ανθυγιεινά. Στο καθεστώς των ΒΑΕ η κατοχύρωση γίνεται με 7.500 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 10.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά. Ετσι η δυνατότητα εξόδου δίνεται για το 60ό τους έτος για μειωμένη σύνταξη και το 62ο για πλήρη. Η μείωση στην επιλογή της μειωμένης στα 60 είναι 51 ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη πλήρη. Οσο για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά, η δυνατότητα εξόδου δίνεται για το 62ο έτος για πλήρη σύνταξη.
Για τις γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά, η δυνατότητα εξόδου δίνεται με βάση το έτος θεμελίωσης:
– Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 με πλήρη σύνταξη.
– Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56 με πλήρη σύνταξη.
– Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57 με πλήρη σύνταξη.
– Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα από την 1.1.2013 κι έπειτα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 62 με πλήρη σύνταξη.
Στις περιπτώσεις των βαρέων χρειάζεται προσοχή από τους ασφαλισμένους, καθώς είναι απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν συμπληρωθεί 1.000 βαρέα ένσημα τα τελευταία 17 χρόνια πριν από την αίτηση για σύνταξη.
6. Τέλος, μια μεγάλη κατηγορία ασφαλισμένων με δυνατότητα εξόδου πριν από τα γενικά όρια ηλικίας είναι οι ασφαλισμένοι μισθωτοί που κατοχύρωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως γονείς ανηλίκων στο Δημόσιο, στα ταμεία των ΔΕΚΟ – τραπεζών και στο ΙΚΑ.
