Σειρά ακινήτων ιδιοκτησίας τους στο κέντρο της Αθήνας αξιοποιούν πλέον με αυξανόμενη ένταση οι τράπεζες, είτε για να στεγάσουν τα νέα τους γραφεία είτε για να «ξεκλειδώσουν» υπεραξίες που σήμερα απουσιάζουν από τα χαρτοφυλάκια των ακινήτων τους. Οι ευκαιρίες που παρουσιάζει αυτή την περίοδο η αγορά ακινήτων, η υψηλή ζήτηση για σύγχρονους χώρους γραφείων, φιλοξενίας, κατοικίας και εμπορίου, οι προοπτικές αναβάθμισης του κέντρου της Αθήνας και ασφαλώς η δυνατότητα χρηματοδότησης χαμηλού κόστους, που παρέχει το Ταμείο Ανάκαμψης, αποτελούν τους «κινητήριους μοχλούς» της εξέλιξης αυτής.
Στο πλαίσιο αυτό, ακίνητα που είχαν παρακμάσει με τα χρόνια έρχονται πλέον στο προσκήνιο, ώστε να αναβαθμιστούν και να επαναχρησιμοποιηθούν από νέους χρήστες. Οπως φαίνεται μάλιστα, η οδός Σταδίου αναμένεται να εξελιχθεί σε ένα άτυπο «Σίτι», καθώς προβλέπεται να συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό νέων χρήσεων γραφείων, με τις τράπεζες Πειραιώς, Alpha Bank και Eurobank να επιλέγουν κτίρια στον δρόμο αυτό προκειμένου να στεγάσουν τις νέες τους διοικήσεις και ασφαλώς και πολλούς εργαζομένους. Με τον τρόπο αυτό θα εμπλουτιστεί και ο χαρακτήρας του δρόμου, που στο παρελθόν ήταν κυρίως εμπορικός και πιο πρόσφατα είχε αρχίσει να συγκεντρώνει σημαντικές χρήσεις φιλοξενίας μέσω της λειτουργίας και ξενοδοχείων, όπως το πρώην Esperia Palace, που επαναλειτουργεί πλέον ως NYX Esperia Palace Hotel Athens, μετά την επένδυση που πραγματοποίησε ο όμιλος Fattal από το Ισραήλ για την ανακατασκευή του ακινήτου.
Νέα κεντρικά γραφεία
Η πιο πρόσφατη εξέλιξη αφορά τη συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ της Τράπεζας Πειραιώς και της Dimand Real Estate, με αντικείμενο την από κοινού αξιοποίηση μιας σειράς ακινήτων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και η ανάπτυξη των νέων κεντρικών γραφείων της Τράπεζας Πειραιώς. Για τον σκοπό αυτό θα χρησιμοποιηθεί το κτίριο που απέκτησε πρόσφατα η Dimand από την Εθνική Ασφαλιστική, το οποίο βρίσκεται στη συμβολή των οδών Κοραή 4 και Σταδίου. Πρόκειται μάλιστα για ένα ακίνητο με σημαντικό ιστορικό αποτύπωμα, καθώς στα υπόγειά του φιλοξενούνταν τα κρατητήρια των Γερμανών κατακτητών επί Κατοχής, ενώ στεγάζει και τον κινηματογράφο «Αστυ», όπως επίσης και μια εξαιρετική στοά. Στόχος της ανάπλασης είναι και η αξιοποίηση της στοάς, που θα αναβαθμιστεί ώστε να αποκτήσει κίνηση καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Με βάση τα σχέδια των δύο ομίλων, το συγκεκριμένο κτίριο επιφανείας 14.500 τ.μ. πρόκειται να ανακατασκευαστεί εξ ολοκλήρου και να μετατραπεί σε ένα πράσινο κτίριο γραφείων, πιστοποιημένο κατά LEED Gold. Η επένδυση αυτή υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 20 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια το ακίνητο θα αγοραστεί από την Τράπεζα Πειραιώς, προκειμένου να στεγαστούν εκεί εργαζόμενοι που σήμερα στεγάζονται σε κάποια από τα 19 άλλα κτίρια που διαθέτει στο κέντρο της Αθήνας ο τραπεζικός όμιλος. Μόνο από την κίνηση αυτή η Πειραιώς αναμένει να μειώσει τα λειτουργικά έξοδα στέγασής της κατά 50%.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αξιοποίηση ενός ακόμη ακινήτου στο κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα πέριξ της πλατείας Ομονοίας, σημερινής ιδιοκτησίας της Τράπεζας Πειραιώς. Ο λόγος για το ιστορικό πολυκατάστημα «Αφοί Λαμπρόπουλοι» στη συμβολή των οδών Αιόλου και Λυκούργου. Το ακίνητο μισθώνεται σήμερα από την αλυσίδα Notos, με την οποία θα γίνουν συζητήσεις το επόμενο διάστημα όσον αφορά το μέλλον της συνεργασίας με τους ιδιοκτήτες του ακινήτου. Στην περίπτωση του συγκεκριμένου ακινήτου, η Πειραιώς και η Dimand θα συστήσουν μια κοινή εταιρεία αξιοποίησης, στην οποία η δεύτερη θα έχει πλειοψηφικό ποσοστό. Στο κτίριο των 8.000 τ.μ. αναμένεται να γίνουν εργασίες αποκατάστασης και αναβάθμισης συνολικού ύψους 20-25 εκατ. ευρώ, ώστε να μετατραπεί σε ένα πράσινο κτίριο με όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές. Στις αρχικές σκέψεις είναι η ενσωμάτωση κι άλλων χρήσεων, πέραν εκείνης του εμπορίου, όπως κατοικία, γραφεία ή και φιλοξενία. Η τελική επιλογή θα εξαρτηθεί από το μισθωτικό ενδιαφέρον που θα εκδηλωθεί.
Η αναδιάταξη των γραφειακών αναγκών των τραπεζών έρχεται μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναδιάρθρωσης του δικτύου των καταστημάτων.
Αντιστοίχως, η Alpha Bank επέλεξε πρόσφατα ιδιόκτητο ακίνητο στη συμβολή των οδών Σταδίου και Κοραή, για τη στέγαση των δικών της κεντρικών γραφείων. Πρόκειται για ακίνητο επιφανείας 7.200 τ.μ., στο ισόγειο του οποίου στεγάζεται και κατάστημα της αλυσίδας «Κωτσόβολος». Αρχικά το συγκεκριμένο ακίνητο ήταν μέρος του Project Skyline, καθώς προοριζόταν για αξιοποίηση μέσω της εταιρείας που έχει συσταθεί για την αξιοποίηση περίπου 70 ακινήτων του ομίλου Alpha Bank. Οι υπόλοιποι μέτοχοι της εταιρείας, πλην της ίδιας της Alpha Bank, είναι το σχήμα Dimand – EBRD – Premia Properties. Μια από τις σκέψεις ήταν η αξιοποίηση του ακινήτου για την ανάπτυξη εξυπηρετούμενων διαμερισμάτων, δηλαδή κατοικιών που θα αξιοποιούνταν τουριστικά, μέσω και της παροχής υπηρεσιών φιλοξενίας. Ωστόσο, τελικά η διοίκηση της Alpha Bank προτίμησε να διατηρήσει την πλήρη ιδιοκτησία του κτιρίου, ώστε να το διαμορφώσει στα νέα της κεντρικά γραφεία.
Ιδιαίτερα σημαντικές είναι και οι κινήσεις του ομίλου Eurobank στην αγορά ακινήτων, τόσο στο σκέλος της κάλυψης ίδιων στεγαστικών αναγκών, όσο και σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις με στόχο την εκμετάλλευση. Προς το τέλος του 2023 ο όμιλος προχώρησε στην απόκτηση του εμβληματικού κτιρίου «Αθήναιον Μέλαθρον», που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Σταδίου και Κολοκοτρώνη. Πρόκειται για μια επένδυση που υπολογίζεται ότι ξεπέρασε τα 50 εκατ. ευρώ. Πωλητές ήταν η οικογένεια Μπαμουτζαλί από τη Σαουδική Αραβία, που είχε αποκτήσει το υπεραιωνόβιο κτίριο κατά τη δεκαετία του 1980. Το κτίριο αυτό πρόκειται να ανακατασκευαστεί και να αναβαθμιστεί ενεργειακά, προκειμένου να στεγαστούν σε αυτό διάφορες υπηρεσίες της τράπεζας.
Ηδη πάντως τους τελευταίους μήνες η ανώτατη διοίκηση της Eurobank στεγάζεται στο ιδιόκτητο Eurobank Headquarter, στο κτίριο της παλιάς «Φοίνιξ Ασφαλιστική», που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ομήρου και Σταδίου. Τα ακίνητο των 4.500 τ.μ. είχε αποκτηθεί από την τότε Grivalia, με την προοπτική να αναβαθμιστεί και να εκμισθωθεί. Με αφορμή τα εγκαίνια του ακινήτου, ο Σταύρος Ιωάννου, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, στις αρμοδιότητες του οποίου είναι συνολικά η διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του ομίλου, είχε τονίσει ότι «η απόφασή μας να αναδείξουμε το υπερσύγχρονο, ριζικά ανακαινισμένο κτίριο στη συμβολή των οδών Ομήρου και Σταδίου, ως κτίριο της ανώτατης διοίκησης, υπηρετεί τη θέλησή μας για αξιοποίηση ιδιόκτητων ακινήτων του χαρτοφυλακίου μας. Το νέο κτίριο συμβάλλει στην αναβάθμιση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας και την ενίσχυση του ρόλου της περιοχής ως πόλου έλξης, εντός του οποίου εκσυγχρονίζονται και αξιοποιούνται εμβληματικά κτίρια, ώστε να δημιουργηθούν νέοι, πράσινοι επαγγελματικοί χώροι που στεγάζουν επιχειρηματική δραστηριότητα για κομβικούς κλάδους της οικονομίας».
Το Χρηματιστήριο
Με τη σειρά της, η Εθνική Τράπεζα έχει επιλέξει να επενδύσει στην απόκτηση ακινήτων, πολλά εκ των οποίων ήταν και στο παρελθόν στην ιδιοκτησία της. Ενα από αυτά είναι το ιστορικό κτίριο του Χρηματιστηρίου Αθηνών, στην οδό Σοφοκλέους 10, το οποίο πωλήθηκε από τον όμιλο Παπαλέκα στην Εθνική Τράπεζα. Ο τελευταίος είχε αποκτήσει το ακίνητο στο τέλος του 2020 από την Prodea Investments. Η αξία της συναλλαγής αυτής υπολογίζεται ότι προσέγγισε τα 67 εκατ. ευρώ.
Οι επενδύσεις των τραπεζών στην ακίνητη περιουσία τους οφείλεται σε μια σειρά από λόγους, αρχής γενομένης από το ότι μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναδιάρθρωσης του δικτύου των καταστημάτων, πλέον σειρά έχει πάρει η αναδιάταξη και των γραφειακών αναγκών, ύστερα από 10-15 χρόνια ακινησίας στον τομέα αυτόν. Ενας ακόμη σημαντικός λόγος είναι ότι, με βάση τα διεθνή λογιστικά πρότυπα, προκύπτουν οφέλη σε επίπεδο ισολογισμών από την κατοχή περιουσιακών στοιχείων υψηλής αξίας, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα.
Στο πλαίσιο αυτό, μια επένδυση π.χ. σε ένα πράσινο κτίριο γραφείων, όχι μόνο βοηθάει τον ισολογισμό της τράπεζας, αλλά επιπλέον μειώνει και τα λειτουργικά έξοδα, μέσω της μετακίνησης σε ένα κτίριο χαμηλότερων λειτουργικών δαπανών. Ασφαλώς μια τέτοια μετεγκατάσταση λειτουργεί θετικά και σε ό,τι αφορά τις πολιτικές ESG. Επομένως, τα οφέλη είναι πολλαπλά, ήδη πριν καν συνυπολογιστεί το ενδεχόμενο μεταπώλησης στο μέλλον, όπου θα εγγραφούν και οι σχετικές υπεραξίες.
