Μακροπρόθεσμα, οι νέες συντάξεις θα αυξάνονται περισσότερο λόγω της αλλαγής του τρόπου υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών. Για την ώρα, βέβαια, ο νόμος Κατρούγκαλου συνεχίζει την αρνητική του επιρροή στο ύψος των αποδοχών που λαμβάνουν από τον ΕΦΚΑ όσοι βγαίνουν τώρα στη σύνταξη, με αποτέλεσμα, σε σύνολο 2.495.464 συνταξιούχων, μόλις 718.000 είναι αυτοί που λαμβάνουν μέση σύνταξη μεγαλύτερη των 1.000 ευρώ. Αλλοι 467.026 συνταξιούχοι εισπράττουν ποσά μικρότερα των 700 ευρώ, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία λαμβάνει σύνταξη έως 1.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, τον Ιούνιο του 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος «Ηλιος», η μέση σύνταξη λόγω γήρατος διαμορφώθηκε στα 816,95 ευρώ (816 ευρώ τον Μάιο), η μέση σύνταξη χηρείας – λόγω θανάτου ανήλθε στα 495,24 (494 ευρώ τον Μάιο), ενώ η μέση αναπηρική σύνταξη διαμορφώθηκε στα 538,64 ευρώ (538 ευρώ τον Μάιο). Η μέση επικουρική σύνταξη διαμορφώθηκε στα 199,94 ευρώ. Μάλιστα, για τις 27.079 νέες συντάξεις, που πληρώθηκαν για πρώτη φορά μέσα στον Ιούνιο, η συνολική δαπάνη ανήλθε σε 15,6 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί κατά μέσον όρο σε 576,6 ευρώ ανά συνταξιούχο.
Από το 2025 αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων.
Η ωρίμανση του νόμου Κατρούγκαλου και οι αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των κύριων και επικουρικών συντάξεων έχουν ως αποτέλεσμα οι νέες συντάξεις που εκδίδονται να είναι σημαντικά χαμηλότερες από αυτές που δίνονταν πριν από την ψήφιση του νόμου το 2016. Πλέον, οι ελπίδες έχουν πέσει στον νέο δείκτη «μεταβολής μισθών», που θα πρέπει να παρουσιαστεί από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) στο υπουργείο Εργασίας έως το τέλος του έτους. Αυτός ο νέος δείκτης θα αρχίσει βέβαια να βαραίνει μακροπρόθεσμα στον τρόπο που θα επηρεάζει το ύψος των νέων συντάξεων. Από την επόμενη χρονιά ο τρόπος υπολογισμού του ανταποδοτικού σκέλους των νέων συντάξεων θα γίνεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές προσαυξημένες κατ’ έτος με τη μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή για τα έτη από το 2002 έως το 2024 και με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών για τα έτη από το 2025 και μετά. Σύμφωνα, δε, με τους υπολογισμούς του υπουργείου Εργασίας, ο νέος δείκτης θα έχει ως αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα οι συντάξιμες αποδοχές να είναι υψηλότερες απ’ ό,τι εάν ίσχυε ο παλαιός δείκτης τιμών καταναλωτή. Για έναν νέο, π.χ., που θα ενταχθεί στην αγορά εργασίας για πρώτη φορά εντός του 2025, όταν θα συνταξιοδοτηθεί έπειτα από 40 έτη, οι συντάξιμες αποδοχές του θα υπολογιστούν στο σύνολό τους με τον νέο δείκτη μεταβολής μισθών. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να είναι κατά 35% υψηλότερες από αυτές που θα ίσχυαν εάν αναπροσαρμόζονταν με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή. Και αντίστοιχα, υψηλότερη θα είναι και η ανταποδοτική τους σύνταξη.
Για την ώρα πάντως, και συγκεκριμένα για τον Ιούνιο, οι νέοι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα έλαβαν σύνταξη γήρατος κατά μέσον όρο της τάξης των 749,11 ευρώ, σημαντικά χαμηλότερη από τα 1.224,45 ευρώ των νέων συντάξεων γήρατος του Δημοσίου. Στο σύνολο των συνταξιούχων, οι συντάξεις γήρατος μόλις και μετά βίας ξεπέρασαν τα 820 ευρώ μεικτά. Τα στοιχεία του συστήματος «Ηλιος» δείχνουν τα εξής:
– Μέσα σε ένα μήνα, τον Ιούνιο, οι συνταξιούχοι αυξήθηκαν κατά 1.729 άτομα, φθάνοντας τα 2.495.464.
– Συνολικά, δαπανήθηκαν περισσότερα από 2,6 δισ. ευρώ για να καταβληθούν οι συντάξεις Ιουνίου. Ειδικότερα, πληρώθηκαν 4.626.455 συντάξεις, από τις οποίες οι 2.843.427 ήταν κύριες (γήρατος, θανάτου, αναπηρίας και ανασφάλιστων υπερηλίκων), οι 1.351.139 ήταν επικουρικές, ενώ δόθηκαν και 432.189 μερίσματα.
– Η μέση σύνταξη γήρατος ήταν μόλις 816,95 ευρώ. Ακόμα και αν αθροιστούν όλες οι κύριες συντάξεις, κατά μέσον όρο καταβλήθηκαν 820,27 ευρώ. Αντίστοιχα, η μέση επικουρική δεν ξεπέρασε τα 196,85 ευρώ και τα μερίσματα τα 111,85 ευρώ.
– Συνταξιούχοι ηλικίας 61-65 ετών λαμβάνουν κατά μέσον όρο μεικτές αποδοχές από συντάξεις της τάξης των 1.120,82 ευρώ. Ακολουθούν οι συνταξιούχοι της ηλικιακής κατηγορίας 66-70 ετών με 1.086,26 ευρώ μεικτά. Υπενθυμίζεται ότι για τον υπολογισμό του μέσου εισοδήματος αθροίζονται οι συντάξεις όλων των κατηγοριών (γήρατος, θανάτου, αναπηρίας) που ενδεχομένως λαμβάνει ένας συνταξιούχος.
Σε αυτό το πλαίσιο και σύμφωνα με τη Eurostat, η Ελλάδα κατατάσσεται στις χώρες με τις χαμηλές συντάξεις, σε μια Ευρωπαϊκή Ενωση με τεράστιες ανισότητες. Να σημειωθεί βέβαια ότι οι συντάξεις γήρατος σε όλη την Ευρώπη διαφέρουν σημαντικά τόσο σε ονομαστικούς όρους όσο και σε πρότυπα αγοραστικής δύναμης. Τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία αφορούν το 2021 και αναφέρονται στη μέση ακαθάριστη μηνιαία δαπάνη για συντάξεις γήρατος ανά δικαιούχο εντός της Ε.Ε. Και δείχνουν τεράστιες διαφορές, από 2.575 ευρώ στο Λουξεμβούργο έως 226 ευρώ στη Βουλγαρία και με τον μέσο όρο της Ε.Ε. να ανέρχεται σε 1.224 ευρώ. Η χώρα μας, βάσει αυτών των στοιχείων, βρίσκεται κάπου στη μέση, με 1.035 ευρώ τον μήνα.
