H ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη της Ευρωζώνης από τις μειώσεις των επιτοκίων τα επόμενα ένα ή δύο χρόνια θα είναι ελάχιστη, εκτιμά η Capital Economics. Και αυτό γιατί η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια μόνο σταδιακά και θα τα διατηρήσει πολύ πάνω από τα προ COVID επίπεδα. Ετσι, το κόστος δανεισμού στον ιδιωτικό τομέα δεν θα μειωθεί πολύ, οι δαπάνες σε τόκους των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων θα παραμείνουν σε υψηλά πολλών ετών και οποιαδήποτε αύξηση των χορηγήσεων νέων δανείων θα είναι περιορισμένη.
Πιο αναλυτικά, όπως εξηγεί η Capital Economics, υπάρχουν πολλά κανάλια μέσω των οποίων τα επιτόκια επηρεάζουν την οικονομική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, της εμπιστοσύνης και της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Ο οίκος επικεντρώνεται στα δύο πιο σημαντικά: τον αντίκτυπο στις δαπάνες για τόκους του ιδιωτικού τομέα και τον αντίκτυπο στον νέο δανεισμό.
«Πιστεύουμε ότι και τα δύο κανάλια θα παρέχουν περιορισμένη μόνο στήριξη στην οικονομία, για τρεις βασικούς λόγους», σημειώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρωζώνη της Capital Economics, Τζακ Αλεν Ρέινολντς.
Πρώτον, όπως επισημαίνει, η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια πολιτικής της πολύ σταδιακά. Δεύτερον, τα επιτόκια πολιτικής θα παραμείνουν πολύ πάνω από τα προ COVID επίπεδά τους. Και τρίτον, σύμφωνα με την πρόβλεψή του, τα επιτόκια πολιτικής θα μειωθούν πιο αργά από ό,τι προβλέπουν οι αγορές επί του παρόντος, πράγμα που σημαίνει ότι πιστεύει πως τα επιτόκια στον ιδιωτικό τομέα θα μειωθούν ελάχιστα.
Ειδικότερα, ο οικονομολόγος εκτιμά πως μετά τη μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης τον Ιούνιο, φέρνοντας το επιτόκιο καταθέσεων στο 3,75%, η τράπεζα βρίσκεται στην αρχή ενός κύκλου σταδιακής χαλάρωσης. Οπως προβλέπει, η ΕΚΤ θα μειώσει το επιτόκιο καταθέσεων στο 3,25% μέχρι το τέλος του έτους και θα σταματήσει τον κύκλο χαλάρωσης όταν το επιτόκιο καταθέσεων φτάσει στο 2,5%, τον Σεπτέμβριο του 2025. Αυτό είναι 50 μονάδες βάσης λιγότερες μειώσεις από ό,τι αναμένει η αγορά.
Αυτό με τη σειρά του υποδηλώνει, όπως τόνιζε ο Ρέινολντς, ότι οι δαπάνες για τόκους θα παραμείνουν αρκετά υψηλές. Μπορεί το μέσο επιτόκιο των δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις να φαίνεται πως έχει κορυφωθεί, ωστόσο δεν αναμένεται να υποχωρήσει πολύ στη συνέχεια, επομένως οι δαπάνες για τόκους θα συνεχίσουν να καταναλώνουν μεγάλο μερίδιο των εισοδημάτων.
Επιπλέον, εάν τα επιτόκια των νέων δανείων υποχωρήσουν ελάχιστα, οποιαδήποτε ώθηση στον νέο δανεισμό θα είναι επίσης αρκετά μικρή. Είναι αλήθεια ότι η βελτίωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και των επιχειρήσεων θα μπορούσε να στηρίξει τη χορήγηση νέων δανείων, σημειώνει ο οικονομολόγος.
Ομως, με τα επιτόκια να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα προτιμήσουν να συνεχίσουν να αποταμιεύουν παρά να δανείζονται και να ξοδεύουν.
Εάν η οικονομία έχει πολύ χειρότερη απόδοση από ό,τι εκτιμάται επί του παρόντος –για παράδειγμα, εάν οι πρόσφατες ανησυχίες για την ανάπτυξη στις ΗΠΑ αποδειχθούν βάσιμες– η ΕΚΤ μπορεί να χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική πιο γρήγορα, κατά την Capital Economics. Αλλά σε αυτή την περίπτωση η κεντρική τράπεζα θα μειώσει τα επιτόκια για να προστατέψει την οικονομία από ένα αρνητικό σοκ. Δεν αναμένεται η χαλαρότερη νομισματική πολιτική να προκαλέσει επιτάχυνση της ανάπτυξης.
Πάντως, όπως καταλήγει ο Ρέινολντς, η νομισματική πολιτική δεν είναι το μόνο που «οδηγεί» την οικονομία και αναμένει ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα συνεχίσει να επεκτείνεται ελαφρώς λόγω της ανάκαμψης των πραγματικών εισοδημάτων και της βελτίωσης της παγκόσμιας δραστηριότητας. Αλλά αμφιβάλλει ότι η χαλαρότερη νομισματική πολιτική θα έχει μεγάλο, θετικό αντίκτυπο στον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους ή το 2025. Επιπλέον, τα επόμενα δύο χρόνια η δημοσιονομική πολιτική αναμένεται να αποτελέσει εμπόδιο στην αύξηση του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Capital Economics, η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα διαμορφωθεί στο 0,7% φέτος, στο 1,2% το 2025 και στο 1,1% το 2026.
