Μείωση κατά 0,9% σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του 2024 και 3,1% σε ετήσια βάση παρουσίασε το β΄ τρίμηνο του έτους το ενήμερο χαρτοφυλάκιο των στεγαστικών δανείων των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, αποτέλεσμα των υψηλών αποπληρωμών που ξεπέρασαν τις νέες εκταμιεύσεις δανείων. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, το ενήμερο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών μειώθηκε στα 25,5 δισ. ευρώ από 25,7 δισ. ευρώ στο τέλος του α΄ τριμήνου του 2024 και από 27,7 δισ. ευρώ το β΄ τρίμηνο του 2023. Η μείωση του χαρτοφυλακίου είναι οριζόντια για όλες τις τράπεζες, παρά την ώθηση που έδωσε το πρόγραμμα «Σπίτι μου», με το χαρτοφυλάκιο της Alpha Bank να διαμορφώνεται στα 5,75 δισ., της Eurobank στα 7,16 δισ., της Εθνικής Τράπεζας στα 6,47 δισ. και της Τράπεζας Πειραιώς στα 6,13 δισ. ευρώ.
Η απόκτηση ακινήτου μέσω δανεισμού αποτελεί μικρό μόλις μέρος των αγοραπωλησιών που καταγράφονται στη χώρα, το σύνολο των οποίων το 2023 ανήλθε στις 174.475 ακίνητα, έναντι 144.053 το 2022 (αύξηση κατά 21,1%). Το ίδιο διάστημα οι δανειακές συμβάσεις για την αγορά ή την ανέγερση κατοικίας ανήλθαν στις 14.621 και οι νέες εκταμιεύσεις στο 1 δισ. ευρώ.
Στο τέλος β΄ τριμήνου το ενήμερο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών μειώθηκε στα 25,5 δισ. ευρώ από 25,7 δισ. ευρώ στο τέλος του α΄ τριμήνου.
Με βάση στοιχεία από τις τράπεζες για το α΄ εξάμηνο του 2024 οι νέες εκταμιεύσεις ανήλθαν στα 550 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα 380 εκατ. ευρώ εκταμιεύτηκαν μέσω του προγράμματος «Σπίτι μου». Πρόκειται για αιτήσεις που είχαν εγκριθεί ήδη από το 2023, ανεβάζοντας τις συνολικές εκταμιεύσεις του α΄ εξαμήνου στα 930 εκατ. ευρώ. Χωρίς ωστόσο τις εκταμιεύσεις του προγράμματος «Σπίτι μου», τα νέα δάνεια που εκταμίευσαν οι τράπεζες το α΄ εξάμηνο είναι οριακά μειωμένα σε σχέση με το α΄ εξάμηνο του 2023, όταν οι νέες εκταμιεύσεις είχαν φτάσει τα 570 εκατ. ευρώ.
Οπως έχει γράψει η «Κ», αρμόδια στελέχη αποδίδουν τη χαμηλή ζήτηση στις προσδοκίες που έχουν δημιουργήσει οι κυβερνητικές ανακοινώσεις για επέκταση του προγράμματος «Σπίτι μου», καθώς σημαντική μερίδα των δυνητικών νέων αγοραστών αναμένει τα χαρακτηριστικά του νέου προγράμματος προκειμένου να δει εάν επωφελείται από την επιδότηση και να λάβει τις οριστικές αποφάσεις. Ο βασικότερος ανασχετικός παράγοντας είναι ωστόσο η άνοδος των τιμών των κατοικιών, που σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ αυξήθηκαν κατά 10,4% σε ετήσια βάση. Η άνοδος αυτή προστίθεται στην αύξηση κατά 13,8% που καταγράφηκε το 2023, φέρνοντας τις τιμές των κατοικιών κατά μόλις 4,1% χαμηλότερα από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί πριν από τη δημοσιονομική κρίση του 2008. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε σχέση με την κατώτατη τιμή που είχε καταγραφεί το γ΄ τρίμηνο του 2017, οι τιμές είναι αυξημένες κατά 66,4%.
Σε μια προσπάθεια να κινητοποιήσουν το ενδιαφέρον των υποψήφιων αγοραστών για την αγορά στέγης, οι τράπεζες προωθούν ειδικά προγράμματα για νέους έως 40 ετών ή μεγαλύτερες ηλικίες, με γρήγορες διαδικασίες προέγκρισης, προνομιακά επιτόκια και προσφορές σε σχέση με τα έξοδα δανείου, όπως τα έξοδα έγκρισης φακέλου ή την εφάπαξ δαπάνη του νομικού και τεχνικού ελέγχου και έξτρα ρευστότητα μέσω καταναλωτικών δανείων για την κάλυψη των αναγκών εγκατάστασης. Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων με έμφαση τα σταθερά ξεκινούν από 2,50% για διάρκεια 3 ετών και φθάνουν έως και το 4,90% για μεγάλη σταθερή διάρκεια, έως και 30 χρόνια, ενσωματώνοντας την προοπτική μείωσης των επιτοκίων. Τα σταθερά επιτόκια ανταγωνίζονται τα κυμαινόμενα επιτόκια, που παρότι ακολουθούν επίσης πτωτική πορεία λόγω υποχώρησης του euribor που διαμορφώνεται σήμερα στο 3,5%, επιβαρύνονται με μέσο περιθώριο spread κοντά στο 2%.
