Διαδικασίες fast track για την ταχύτερη διείσδυση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα δρομολογεί το ΥΠΕΝ, παράλληλα με την αυξημένη ισχύ που προβλέπει το αναθεωρημένο σχέδιο του ΕΣΕΚ, που αναμένεται να θέσει σε δημόσια διαβούλευση εντός των ημερών. Για το 2030 ο στόχος για τις μπαταρίες αποθήκευσης αυξάνεται στα 4,325 GW (από 3,1 GW στο προηγούμενο σχέδιο που είχε υποβληθεί στην Κομισιόν για παρατηρήσεις τον περασμένο Δεκέμβριο). Για τους σταθμούς αντλισιοταμίευσης αναπροσαρμόζονται ελαφρώς χαμηλότερα στα 1,745 (από 2,2 GW στην προηγούμενη έκδοση). Τις επόμενες δύο δεκαετίες ο ρυθμός ανάπτυξης συστημάτων αποθήκευσης και αντλισιοταμίευσης επιταχύνεται για να φτάσουν στα 12 GW και 17,48 GW αντιστοίχως το 2050.
Μέσα στο φθινόπωρο το ΥΠΕΝ αναμένεται να παρουσιάσει το νέο πλαίσιο για την ταχεία αδειοδότηση αυτόνομων συστημάτων (standalone) μπαταριών, καθώς και την προσθήκη μονάδων αποθήκευσης (πίσω από τον μετρητή) σε εν λειτουργία φωτοβολταϊκά πάρκα. Πρόκειται για έργα συνολικής ισχύος περί τα 2 GW τα οποία θα προχωρήσουν χωρίς κανενός είδους ενίσχυση (Capex ή λειτουργική) και με κριτήριο επιλεξιμότητας τον χρόνο ολοκλήρωσής τους. Θα προκριθούν δηλαδή τα έργα που θα τεθούν σε λειτουργία στο μικρότερο χρονικό διάστημα και αυτά τα έργα θα πάρουν κατά προτεραιότητα όρους σύνδεσης με το δίκτυο. Για τα εν λειτουργία φωτοβολταϊκά έργα που θα προσθέσουν μπαταρία πίσω από τον μετρητή, ο σχεδιασμός προβλέπει ισχύ μπαταρίας έως το ένα τρίτο της ισχύος του φωτοβολταϊκού.
Σε ό,τι αφορά τις νέες επενδύσεις σε standalone μπαταρίες, το ΥΠΕΝ προσανατολίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, στο να επιβάλει μέγιστο όριο ισχύος στα έργα που θα μπορεί να εντάξει ένας επενδυτής. Με την εισαγωγή αυτού του «πλαφόν» το ΥΠΕΝ επιδιώκει «ιδιοκτησιακή διασπορά», ώστε να διασφαλίσει ικανοποιητικό επίπεδο ανταγωνισμού κατά τη συμμετοχή των συστημάτων αποθήκευσης στην αγορά, από την οποία και θα αντλούν τα έσοδά τους. Ενα σύστημα standalone θα αντλεί έσοδα αποθηκεύοντας ενέργεια σε ώρες που η τιμή στην αγορά είναι χαμηλή και διαθέτοντάς την στο σύστημα σε ώρες αιχμής της ζήτησης που οι τιμές είναι υψηλές.
Με την ενίσχυση της αποθήκευσης, το ΥΠΕΝ θα επιδιώξει να μετριάσει το πρόβλημα των περικοπών ενέργειας σε ώρες υπερπαραγωγής των ΑΠΕ, φαινόμενο που εξελίσσεται εκθετικά και αξιολογείται από τους αρμόδιους φορείς ως μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις στην πορεία προς την ενεργειακή μετάβαση. Ο ΑΔΜΗΕ για να διατηρήσει την ευστάθεια του συστήματος και να αποτρέψει ενδεχόμενα μπλακ άουτ που μπορεί να προκαλέσει η ανισορροπία προσφοράς – ζήτησης σε περιόδους υπερπαραγωγής των ΑΠΕ, προχωράει σε περικοπές πράσινων μεγαβατωρών, παράγοντας που με τη σειρά του επηρεάζει τις αποδόσεις των επενδύσεων ΑΠΕ, αλλά και τη χρηματοδότηση νέων έργων από τις τράπεζες. Η αποθήκευση της πλεονάζουσας παραγωγής ΑΠΕ και η έγχυσή της στο σύστημα σε ώρες που η ζήτηση αυξάνεται θα μετριάσει το πρόβλημα, χωρίς να σημαίνει ότι θα το εξαλείψει όσο η διείσδυση των ΑΠΕ συνεχίζει να αυξάνεται με ρυθμό πολύ μεγαλύτερο της ζήτησης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, το διάστημα Ιανουαρίου – Mαΐου 2024 οι περικοπές πράσινης ενέργειας έφτασαν τις 430 GWh, ποσότητα σχεδόν διπλάσια από αυτή των 228 GWh που περικόπηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023. Το φθινόπωρο που η ζήτηση πέφτει, η αγορά αναμένει ακόμη περισσότερες περικοπές, καθώς τον Οκτώβριο αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία νέα φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 1,5 GW .
Οι περικοπές ενέργειας ΑΠΕ δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Είναι το βασικό εργαλείο των διαχειριστών των ηλεκτρικών συστημάτων σε όλη την Ευρώπη για τη διατήρηση της ευστάθειας. Σύμφωνα με την έκθεση «European Renewables Co-location», που δημοσίευσε η Aurora για τα συστήματα αποθήκευσης και τις ΑΠΕ, εξετάζοντας 12 ευρωπαϊκά κράτη, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα, η πλεονάζουσα ισχύς ΑΠΕ θα φτάσει τα 421 GW έως το 2030, γεγονός που αναμένεται να δημιουργήσει προβλήματα στις επενδύσεις, όπως περισσότερες περικοπές και αύξηση του κόστους εξισορρόπησης. Η Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση, συγκαταλέγεται μαζί με τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ιρλανδία στις χώρες που επηρεάζονται περισσότερο από αυτούς τους παράγοντες, δίνοντας κίνητρα για την εγκατάσταση έργων ΑΠΕ με συστήματα αποθήκευσης.
