Αγώνας δρόμου μετ’ εμποδίων ξεκινάει με την επιστροφή από τις καλοκαιρινές διακοπές, προκειμένου το Δημόσιο να εισπράξει περί τα 4,7 δισ. από τις παραχωρήσεις της Εγνατίας Οδού και της Αττικής Οδού. Πρόκειται για ποσό που αντιστοιχεί σε περισσότερο από 1% του δημόσιου χρέους της χώρας και με βάση τον προϋπολογισμό έχει προγραμματιστεί να μειώσει αντίστοιχα τις δανειακές υποχρεώσεις της.
Τα έσοδα από τις δύο παραχωρήσεις, τους διαγωνισμούς για τις οποίες έχει ολοκληρώσει εδώ και καιρό το ΤΑΙΠΕΔ, κατευθύνονται σύμφωνα με τον νόμο και τις δανειακές συμβάσεις του κράτους με τους πιστωτές του στην εξυπηρέτηση του χρέους. Ωστόσο κάθε άλλο παρά σίγουρο είναι ότι οι συναλλαγές αυτές θα καταφέρουν να ολοκληρωθούν έως τα τέλη του 2024, να γίνει δηλαδή το οικονομικό κλείσιμο που θα σημάνει και την πίστωση των τμημάτων στα ταμεία του Δημοσίου. «Θα απαιτηθούν σημαντική προσπάθεια και συντονισμός από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, Δημόσιο, ιδιώτες, κυβέρνηση και διάφορους φορείς, προκειμένου να καταστεί δυνατό αυτό το οικονομικό κλείσιμο», πληροφορείται αρμοδίως η «Κ».
Η Αττική Οδός
Τις περισσότερες πιθανότητες για επιτυχή ολοκλήρωση εντός του 2024 συγκεντρώνει η παραχώρηση της Αττικής Οδού καθώς αποτελεί μια οργανωμένη, εν λειτουργία υποδομή που θα μεταβιβαστεί από ιδιώτη σε ιδιώτη. Παρ’ όλα αυτά όμως θα πρέπει πρώτα το Δημόσιο να παραλάβει τον οδικό άξονα και κατόπιν να το μεταβιβάσει στον νέο παραχωρησιούχο.
Τα έσοδα των 4,7 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν στην αποπληρωμή δημόσιου χρέους και γίνεται προσπάθεια οι συναλλαγές να ολοκληρωθούν εντός του 2024.
Με βάση τα αποτελέσματα του διαγωνισμού που διενέργησε το ΤΑΙΠΕΔ, νέος παραχωρησιούχος του νευραλγικού οδικού άξονα της πρωτεύουσας είναι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με οικονομική προσφορά 3,27 δισ. ευρώ, η οποία δηλώνει με κάθε ευκαιρία πανέτοιμη και με εξασφαλισμένη τη χρηματοδότηση για την άμεση ολοκλήρωση της συναλλαγής. Η τρέχουσα παραχώρηση την οποία ελέγχει η κοινοπραξία Ελλάκτωρ – Αβαξ – Egis Projects εκπνέει τον Οκτώβριο και οι σημερινοί παραχωρησιούχοι θα πρέπει να μεταβιβάσουν τη λειτουργία της σε σχήμα συμφερόντων του Δημοσίου και αυτό με τη σειρά του στον νέο λειτουργό του οδικού άξονα, o οποίος πρέπει να έχει έτοιμα τα εταιρικά σχήματα (SPVs) που θα διαχειριστούν και θα εκμεταλλευτούν τον αυτοκινητόδρομο. Πάντως, το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών δεν διαθέτει τη δυνατότητα αυτή και έτσι κατά πάσα πιθανότητα θα απαιτηθεί το ίδιο το ΤΑΙΠΕΔ να λειτουργήσει ως ενδιάμεσος φορέας, παραλαμβάνοντας και παραδίδοντας τον άξονα. Εν τω μεταξύ, εκκρεμούν οι υπογραφές των σχετικών με την παραχώρηση υπουργικών αποφάσεων (αν και έχει ληφθεί σχετική απόφαση υπουργικού συμβουλίου που εξουσιοδοτεί τους υπουργούς προς τούτο), όπως και η υπογραφή της σύμβασης με τον επενδυτή και βέβαια η κύρωσή της από τη Βουλή. Εάν όλα αυτά επιτευχθούν μέχρι τον Οκτώβριο, και δεν προκύψουν απρόοπτα, τότε θεωρείται εφικτό το οικονομικό κλείσιμο να γίνει έως τις 20 Δεκεμβρίου, εξηγούν πηγές του ΤΑΙΠΕΔ και του υπουργείου Οικονομικών.
Δυσκολίες στην Εγνατία
Πολύ πιο περίπλοκες είναι οι εκκρεμότητες με την Εγνατία Οδό. Και σε αυτή την παραχώρηση στον διαγωνισμό επικράτησε η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τίμημα 1,496 δισ. ευρώ. Ο διαγωνισμός για την Εγνατία καθώς και των τριών καθέτων προς αυτήν οδικών αξόνων ολοκληρώθηκε στις 26 Αυγούστου του 2021, αλλά η σύμβαση παραχώρησης υπογράφτηκε τον περασμένο Μάρτιο και δεν έχει περάσει ακόμα προς κύρωση από τη Βουλή. Κάτι που προγραμματίζεται να γίνει μέσα στον επόμενο μήνα.
Οι εκκρεμότητες
Εκκρεμότητες που σχετίζονταν με την αύξηση των διοδίων έχουν ολοκληρωθεί. Δεν έχει ολοκληρωθεί όμως η καταγραφή της κατάστασης του οδικού άξονα και ειδικά οι πιστοποιήσεις ενός σημαντικού αριθμού γεφυρών και σηράγγων που συνιστούν υποχρέωση της σημερινής λειτουργού του οδικού άξονα, της εταιρείας Εγνατία Οδός Α.Ε. Διατυπώνονται ωστόσο σοβαρές επιφυλάξεις από όλες τις πλευρές κατά πόσον η διαδικασία αυτή μπορεί να «τρέξει» γρήγορα και, εν πάση περιπτώσει, εντός του 2024. Επιπλέον, καθώς η προσφορά για τον οδικό άξονα έγινε στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας εκτιμάται ότι η κατάσταση του δρόμου έκτοτε έχει επιδεινωθεί. Ο βαθμός και το εύρος στο οποίο αυτό έχει συμβεί εκτιμάται ότι μπορεί να γεννήσει δικαίωμα του παραχωρησιούχου για claim, δηλαδή για επιστροφή χρημάτων ή μείωση τιμήματος. Από το υπουργείο Οικονομικών εξηγούν πως αυτό δεν θα αποτελέσει πρόβλημα για την παραχώρηση καθώς οποιοδήποτε claim μπορεί κάλλιστα να γίνει και να τακτοποιηθεί μετά. Και για την Εγνατία Οδό η ΓΕΚ ΤEΡΝΑ δηλώνει έτοιμη να αναλάβει άμεσα την παραχώρηση και να καταβάλει το τίμημα.
Οι ελεύθερες διελεύσεις
Θέμα, όχι ήσσονος σημασίας, είναι και ο τερματισμός των αδειών ελεύθερων διελεύσεων της Εγνατίας που έχουν χορηγηθεί από αυτοδιοικητικούς και άλλους παράγοντες σε οδηγούς, πολίτες και χρήστες του άξονα τις προηγούμενες δεκαετίες. Πηγές του υπουργείου Οικονομικών επιβεβαιώνουν πως ο αριθμός τους ανέρχεται σε περίπου 80.000 και θα πρέπει όλες να ανακληθούν και να πάψουν να ισχύουν, κάτι το οποίο μπορεί να γίνει εύκολα, «με μία απόφαση και μία ανακοίνωση, ωστόσο όχι χωρίς κάποιο πολιτικό κόστος», σχολιάζουν κύκλοι της αγοράς.
Υπό το πρίσμα αυτών των εκκρεμοτήτων υπάρχουν πλευρές που θεωρούν πιο ρεαλιστική την προσδοκία ολοκλήρωσης των δύο παραχωρήσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025.
