Αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 440 εκατ. ευρώ από τους ελεύθερους επαγγελματίες απέδωσε το νέο σύστημα φορολόγησής τους με τα τεκμήρια, που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στις φετινές φορολογικές δηλώσεις, επιφέροντας έως έναν βαθμό μια ισορροπία σε σύγκριση με τους μισθωτούς.
Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες που καλύφθηκαν φέτος από το τεκμήριο δήλωσαν εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα και μάλιστα χαμηλότερα από το 2023. Συγκεκριμένα, δήλωσαν 3.215 ευρώ μέσο ετήσιο εισόδημα ή 268 ευρώ τον μήνα! Αυτή την κατηγορία των φορολογουμένων έπιασε η «τσιμπίδα» των τεκμηρίων, 402.183 ελεύθερους επαγγελματίες (σε σύνολο 724.465), τετραπλασιάζοντας σχεδόν το εισόδημά τους στα 12.794 ευρώ. Ετσι, κλήθηκαν να πληρώσουν μέσο φόρο 1.733 ευρώ. Αν στο ποσό αυτό προστεθεί το τέλος επιτηδεύματος, το οποίο έχει μειωθεί κατά 50% και ανέρχεται σε 325 ευρώ, η μέση φορολογική επιβάρυνση για όσους καλύφθηκαν από το τεκμήριο έφτασε τα 2.058 ευρώ. Η ίδια κατηγορία, των ελεύθερων επαγγελματιών που υπάγονται στο τεκμήριο, είχε πληρώσει το 2023, σύμφωνα με το προηγούμενο καθεστώς (κοινά ΑΦΜ) μέσο φόρο 595 ευρώ και τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ, συνολικά 1.245 ευρώ. Επομένως, η επιπλέον φορολογική επιβάρυνσή τους, με το νέο σύστημα των τεκμηρίων, αν συνυπολογισθεί και η μείωση των τεκμηρίων, ήταν κατά μέσον όρο 813 ευρώ.
Ηταν αυτή μια άδικη επιβάρυνση; Τα δεδομένα δύσκολα δικαιολογούν ένα τέτοιο συμπέρασμα. Πρώτον, έως τώρα, πριν από την εφαρμογή των νέων τεκμηρίων, όπως έχει αναφερθεί κατ’ επανάληψη, το 70% των ελεύθερων επαγγελματιών δήλωνε εισόδημα κάτω από τον κατώτατο μισθό, που ήταν τότε 10.920 ευρώ. Δεύτερον, με βάση τις φετινές δηλώσεις, δεν μπορεί να πιστέψει κανείς ότι 400.000 ελεύθεροι επαγγελματίες ζουν με 268 ευρώ τον μήνα. Τρίτον, παρά την παρέμβαση, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, εντός τεκμηρίων, αλλά και κατά μέσον όρο, εξακολουθούν να δηλώνουν λιγότερα από τους μισθωτούς, που –μην μπορώντας να κρύψουν τίποτα– είχαν μέσο δηλωθέν εισόδημα 16.470 ευρώ.
Ελάχιστες ενστάσεις
Τέταρτον, αν πράγματι κάποιοι αδικούνται μπορούν ασφαλώς να αμφισβητήσουν το τεκμήριο. Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, όμως, δεν δείχνουν να υπάρχει κάποιο κύμα αμφισβήτησης. Αντίθετα. Μόνο 4.357 φυσικά πρόσωπα ή το 1,08% των περίπου 400.000 φυσικών προσώπων που υπάγονται στο τεκμήριο δήλωσαν πρόθεση αμφισβήτησης του τεκμηρίου και από αυτούς μόνο 366 ή 0,009% υπέβαλαν αίτηση αμφισβήτησης για αντικειμενικούς λόγους, μέσω της ειδικής εφαρμογής που προβλέπεται, ενώ άλλοι 263, ή 0,006% όσων εμπίπτουν στο τεκμήριο, υπέβαλαν αίτημα διενέργειας ελέγχου.
Αξίζει να σημειωθεί, εξάλλου, ότι η εφαρμογή των κριτηρίων στους ελεύθερους επαγγελματίες θα εξοικονομήσει επιπλέον περίπου 100 εκατ. ευρώ από κοινωνικά επιδόματα, στα οποία κάποιοι δεν θα είναι πλέον δικαιούχοι.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που καλύφθηκαν φέτος από το τεκμήριο δήλωσαν εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα και μάλιστα χαμηλότερα από το 2023.
Βεβαίως, επιμέρους αδικίες μπορεί να διαπιστωθούν και ήδη φέρεται να τις εξετάζει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με στόχο να επιφέρει διορθώσεις το φθινόπωρο. Ωστόσο, τα στελέχη του διαμηνύουν ότι οι όποιες αλλαγές δεν θα θίγουν τον πυρήνα της ρύθμισης, που εκτιμούν ότι ήταν ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση για την καταπολέμηση της μεγάλης πληγής της φοροδιαφυγής στη χώρα.
Σε κάθε περίπτωση, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, δεν φέρεται διατεθειμένος να ενδώσει σε πιέσεις που επισείουν τον κίνδυνο πολιτικού κόστους, ακόμη κι από το εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος, προκειμένου να ανατρέψει μια παρέμβαση που αποτελεί γι’ αυτόν το μεγάλο στοίχημα της θητείας του, όπως έχει δηλώσει.
Συνολικά οι ελεύθεροι επαγγελματίες, εντός και εκτός τεκμηρίου, δήλωσαν κατά μέσον όρο φέτος ετήσιο εισόδημα 13.901 ευρώ, ή 1.158 ευρώ τον μήνα. Οι εμπίπτοντες στο τεκμήριο δήλωσαν αρχικά, όπως προαναφέρθηκε, 3.215 ευρώ ή 268 ευρώ τον μήνα (που μετά τον υπολογισμό του τεκμηρίου έφτασε τα 12.794 ευρώ) και όσοι δεν εμπίπτουν 15.013 ευρώ ή 1.251 ευρώ τον μήνα.
Αυτό το δηλωθέν μέσο εισόδημα εξακολουθεί να υπολείπεται, ακόμη και μετά την επιβολή του τεκμηρίου, του αντίστοιχου μέσου δηλωθέντος εισοδήματος των μισθωτών, που ήταν 16.470 ευρώ ή 1.372 ευρώ τον μήνα. Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι συνταξιούχοι, με μέσα δηλωθέντα εισοδήματα 13.333 ευρώ ή 1.111 ευρώ τον μήνα.
Ως προς τον μέσο φόρο, οι ελεύθεροι επαγγελματίες ξεπερνούν για πρώτη φορά τους μισθωτούς, πληρώνοντας 2.472 ευρώ έναντι 1.816 ευρώ των μισθωτών. Βεβαίως, αυτό οφείλεται στον υψηλό φόρο όσων ξεπερνούν το τεκμήριο. Συγκεκριμένα, ο μέσος φόρος για όσους καλύπτονται από το τεκμήριο ανέρχεται σε 1.733 ευρώ και μαζί με τα 325 ευρώ του τέλους επιτηδεύματος αθροίζεται σε 2.058 ευρώ, ενώ για όσους το υπερβαίνουν σε 3.423 ευρώ, συν 325 ευρώ τέλος επιτηδεύματος, άρα συνολικά 3.748.
Με την επικείμενη, όμως, κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, ο μέσος φόρος των ελεύθερων επαγγελματιών που καλύπτονται από το τεκμήριο θα περιοριστεί στα 1.733 ευρώ, δηλαδή θα είναι 83 ευρώ χαμηλότερος από τον μέσο φόρο του μισθωτού, με βάση τις φετινές δηλώσεις
