Η εποχή του εύκολου χρήματος τελείωσε. Αυτό ήταν το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν τα venture capitals ανά τον κόσμο, καθώς έβλεπαν πως το 2021, έτος κατά το οποίο διοχετεύτηκαν αθρόα κεφάλαια σε startups, το διαδεχόταν περίοδος έντονης αβεβαιότητας, ανόδου του πληθωρισμού, αύξησης των επιτοκίων και κατάρρευσης της τράπεζας των startups, της Silicon Valley Bank, τον Μάρτιο του 2023. «Το 2021-2022 σήκωσαν κεφάλαια αρκετοί ιδρυτές startups, ακόμη και εάν το εγχείρημά τους είχε μειωμένες προοπτικές.
Το 2023 η κατάσταση ανατράπηκε. Οι καλές εταιρείες εξακολούθησαν να προσελκύουν κεφάλαια και οι μέτριοι ζορίστηκαν. Τώρα, κάποιοι έχουν αρχίσει να ξεμένουν από κεφάλαια, ενώ όσοι είχαν σηκώσει παλαιότερα πολλά λεφτά σε υπερβολικά υψηλές αποτιμήσεις, δίχως παράλληλα να καταφέρουν να γυρίσουν στην κερδοφορία, δυσκολεύονται και διακόπτουν τη λειτουργία τους». Αυτή είναι η κατάσταση που επικρατεί τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως, όπως λέει στην «Κ» ο Νίκος Καλλιαγκόπουλος, εταίρος στο ελληνικό επενδυτικό κεφάλαιο Big Pi Ventures.
Πλέον οι νεοφυείς επιχειρήσεις βρίσκονται σε μια φάση επώδυνης προσαρμογής, κάποιες εκ των οποίων είτε έχουν ήδη βάλει λουκέτο, είτε έχουν καταρτίσει μία στρατηγική στροφής προς την κερδοφορία, αφού πλέον η «δίχως όρια» ανάπτυξη των startups έπαψε να αποτελεί κίνητρο προσέλκυσης κεφαλαίων από τους επενδυτές.
Σε περίοδο επώδυνης προσαρμογής οι νεοφυείς εταιρείες παγκοσμίως, αύξηση 60% στα «λουκέτα» στις ΗΠΑ.
Τα παραπάνω περιγράφει και δημοσίευμα των Financial Times, σύμφωνα με το οποίο τα λουκέτα που μπήκαν σε αμερικανικές νεοφυείς επιχειρήσεις τον περασμένο χρόνο σημείωσαν αύξηση 60%, παρά την επενδυτική φρενίτιδα που κυριαρχεί από πέρυσι στον κλάδο της τεχνητής νοημοσύνης.
Οι ιδρυτές αντιμετωπίζουν ένα «hangover» από την τεχνολογική έκρηξη της περιόδου 2021-2022, αφού ορισμένοι ξεμένουν από κεφάλαια, γεγονός που απειλεί εκατομμύρια θέσεις εργασίας και μπορεί να επηρεάσει ευρύτερα την αμερικανική οικονομία.
Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Carta που επικαλούνται οι FT, 254 από τους πελάτες της που έχουν αντλήσει κεφάλαια από venture capitals κατέρρευσαν κατά το πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς. Το δε ποσοστό των πτωχεύσεων σήμερα είναι υψηλότερο κατά τουλάχιστον επτά φορές από το 2019, οπότε η εταιρεία άρχισε να συγκεντρώνει τέτοια στοιχεία. «Τώρα βλέπουμε τα απόνερα των προηγούμενων τριμήνων», παρατηρεί από την πλευρά του ο κ. Καλλιαγκόπουλος.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, το 2021 αποτέλεσε χρονιά-ρεκόρ και για το εγχώριο οικοσύστημα, με τις ελληνικές και τις ελληνικών συμφερόντων startup εταιρείες να αντλούν κοντά στο 1 δισ. δολ. (μέσω δανεισμού και ΑΜΚ) από εγχώριους και διεθνείς επενδυτές, αριθμός αυξημένος κατά 110% σε σχέση με το 2020. Ωστόσο οι κλυδωνισμοί που καταγράφηκαν παγκοσμίως το 2022 δεν άφησαν ανεπηρέαστη και την ελληνική αγορά. «Αν και γίνονται επενδύσεις από ελληνικά και ξένα funds σε εγχώριες startups, ακόμη τα πράγματα εξελίσσονται με αργούς ρυθμούς. Βρισκόμαστε δηλαδή σε μια μεταβατική περίοδο», λέει στην «Κ» εταίρος γνωστού επενδυτικού κεφαλαίου.
Ο ίδιος εκτιμά πως οι επενδύσεις σε λίγο πιο ώριμες εταιρείες (Series A) γίνονται με το… «σταγονόμετρο» και ότι ο χρονικός ορίζοντας αποεπένδυσης των επενδυτών (exit) από μια εταιρεία ξεπερνάει τα 7 χρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώνει το Marathon Venture Capital, από τις αρχές του έτους οι επενδύσεις προς τις startups με έδρα ή παράρτημα στη χώρα μας ανήλθαν στα 307 εκατ. δολ. Αυτές σημειώθηκαν σε 41 γύρους χρηματοδότησης στους οποίους συμμετείχαν περίπου 30 επενδυτές. Μολονότι ο αριθμός, σύμφωνα πάντα με τα ίδια στοιχεία, είναι υψηλότερος σε σύγκριση με πέρυσι, οπότε συνολικά αντλήθηκαν 298 εκατ. δολ., οι επενδύσεις σε εταιρείες πιο ώριμων σταδίων ανάπτυξης είναι υποτονικές. Περίπου 5 από τους 41 γύρους χρηματοδότησης αφορούν εταιρείες επιπέδου series A.
Παράλληλα, όπως αναφέρουν πηγές από την πλευρά των επενδυτών, υπάρχει μεγαλύτερη δυσκολία στην εύρεση νέων και αξιόλογων εγχειρημάτων. «Τα τελευταία χρόνια υπήρχαν πολλές “εύκολες” ιδέες, πλέον όμως οι startups έχουν γίνει άθλημα για λίγους», εξηγούν.
