Λίγοι μπορεί να έχουν επισκεφθεί το Σουφλί και εν γένει την περιοχή του βόρειου Εβρου, αλλά σχεδόν όλοι γνωρίζουν για το μετάξι και τα προϊόντα από μετάξι που παράγονται εκεί. Σχεδόν σε κάθε σπίτι υπάρχει ένα ασημικό από τα Γιάννενα, ενώ όσοι έχουν επισκεφθεί τη Λέσβο και ειδικά τον Μανταμάδο και την Αγιάσο θα έχουν δει τα επίσης υπέροχα και αρκετά διαφορετικά κεραμικά.
Οσο για τη σιφνέικη ρεβυθάδα και το μαστέλο, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η γεύση τους δεν είναι αυτή που πρέπει εάν δεν μαγειρευτούν στα ειδικά πήλινα σκεύη που κατασκευάζονται στο όμορφο νησί των δυτικών Κυκλάδων.
Τα υφαντά Σουφλίου και τα κεραμικά Σίφνου προτείνονται, μεταξύ άλλων, να ενταχθούν στον νέο κανονισμό.
Τα παραπάνω προϊόντα περιλαμβάνονται στη λίστα των συνολικά 13 που σχεδιάζεται να προταθούν ως υποψήφια για να χαρακτηριστούν προϊόντα προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης (ΠΓΕ) όταν ξεκινήσει η εφαρμογή το 2025 του νέου κοινοτικού κανονισμού 2411/2023 σχετικά με την προστασία των Γεωγραφικών Ενδείξεων (Γ.Ε.) σε χειροτεχνικά και βιομηχανικά προϊόντα.
Ο κανονισμός που τέθηκε σε ισχύ τον περυσινό Νοέμβριο, με καταληκτική προθεσμία εφαρμογής την 1η Δεκεμβρίου 2025, προέκυψε από τη μη ύπαρξη μηχανισμού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη διαφύλαξη των γεωγραφικών ενδείξεων των μη γεωργικών προϊόντων.
Σήμερα μόνο 16 κράτη-μέλη έχουν θεσπίσει κάποια ειδικά εθνικά συστήματα προστασίας για τις γεωγραφικές ενδείξεις σε μη αγροτικά προϊόντα, τα οποία έχουν στην ουσία ισχύ μόνο εντός του κράτους-μέλους και όχι συνολικά στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με μελέτη για τη χαρτογράφηση του τομέα της χειροτεχνίας και της καλλιτεχνικής βιοτεχνίας, την οποία διενήργησε η εταιρεία Premium Consulting για λογαριασμό της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, τα προϊόντα που προτείνεται να ενταχθούν στο καθεστώς των προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων είναι τα ακόλουθα:
– Κόσμημα Ιωαννίνων.
– Κόσμημα Μακεδονίας (αφορά την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και τη γενική κατηγορία του «βυζαντινού κοσμήματος»).
– Αθηναϊκό κόσμημα.
– Κεραμικά Κρήτης. Μπορεί να εξεταστεί η περίπτωση περαιτέρω εξειδίκευσης σε μικρότερες γεωγραφικές περιοχές.
– Κεραμικά Σίφνου.
– Κεραμικά Ρόδου.
– Κεραμικά Λέσβου.
– Υφαντά και κεντήματα Λευκάδας.
– Υφαντά μεταξωτά Σουφλίου.
– Υφαντά Θεσσαλίας.
– Γούνα και δερμάτινα προϊόντα Καστοριάς.
– Εκκλησιαστικά ξυλόγλυπτα.
– Παραδοσιακά έπιπλα. Για τις δύο τελευταίες κατηγορίες μπορεί να εξεταστεί η περίπτωση περαιτέρω εξειδίκευσης σε μικρότερες γεωγραφικές περιοχές και ειδικά σε ό,τι αφορά τα έπιπλα η εξειδίκευση σε νησιωτικές περιοχές.
Σήμερα στον κλάδο της χειροτεχνίας – καλλιτεχνικής βιοτεχνίας υπολογίζεται ότι δραστηριοποιούνται περίπου 11.000 επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα, με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών να βρίσκεται στην Περιφέρεια Αττικής και ακολουθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Οι κλάδοι με τις περισσότερες ενεργές επιχειρήσεις είναι αυτοί της ξυλοτεχνίας, του ψευδοκοσμήματος και της αργυροχρυσοχοΐας – χρυσοχοΐας. Το 77,80% των επιχειρήσεων είναι ατομικές, με το 91,20% να απασχολούν 1-5 άτομα, ενώ η πλειονότητά τους έχει χαμηλό κύκλο εργασιών, μέχρι 30.000 ευρώ.
Αν μη τι άλλο η κατοχύρωση ορισμένων από τα προϊόντα της χειροτεχνίας ως προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης αναμένεται ότι θα τους δώσει υψηλότερη αξία, όπως συμβαίνει άλλωστε με τα τρόφιμα, και μεγαλύτερη προβολή.
Σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η καθιέρωση ενιαίου θεσμικού πλαισίου για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων σε μη αγροτικά προϊόντα μπορεί να αυξήσει συνολικά στην Ε.Ε. το ενδοκοινοτικό εμπόριο κατά 4,9% έως 6,6% (ή κατά 37,6-50 δισ. ευρώ) και να δημιουργήσει μέχρι και 338.000 νέες θέσεις εργασίας, ειδικά στην περιφέρεια.
