Με στόχο τον περιορισμό του κενού ΦΠΑ (δηλαδή των δυνητικών εσόδων που χάνει ο προϋπολογισμός λόγω φοροδιαφυγής αλλά και πολυπλοκότητας του φορολογικού συστήματος), ο ελεγκτικός μηχανισμός επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στις μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ από επιχειρήσεις και επαγγελματίες, αλλά και στις υψηλές επιστροφές.
Ηδη τα έσοδα του ΦΠΑ έχουν αυξηθεί σημαντικά, με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη να αναφέρει (ραδιόφωνο ΣΚΑΪ) ότι τα έσοδα από τον ΦΠΑ στο α΄ εξάμηνο ήταν υψηλότερα κατά 10,3% σε σύγκριση με το α΄ εξάμηνο του 2023, και έρχονται από την ανάπτυξη και από τη διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές.
Ο κ. Χατζηδάκης, αναφερόμενος στο θέμα της φοροδιαφυγής σημείωσε ότι «μας εκπλήσσουν αποφάσεις δικαστηρίων που δίνουν τη δυνατότητα να ξανανοίγουν πρατήρια που σφραγίζουμε για φοροδιαφυγή», όπως έγινε πρόσφατα για πρατήριο της Ανατολικής Αττικής.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΑΑΔΕ, θα αξιοποιηθούν τα δεδομένα που προκύπτουν από τα ηλεκτρονικά βιβλία myDATA με στόχο τον εντοπισμό και τον έλεγχο όσων είχαν μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ για το έτος 2022. Σταδιακά θα επεκταθεί και στη χρήση του 2023 και του 2024.
Οπως αναφέρουν από τη φορολογική διοίκηση, θα γίνει διασταύρωση σε όλες τις μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ, ενώ ο ελεγκτικός μηχανισμός έχει ήδη λάβει εντολή (και η διεύθυνση εσωτερικού ελέγχου) για να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν παρατυπίες από επιχειρήσεις και επαγγελματίες, αλλά και από εφοριακούς, αντίστοιχες με αυτές που αποκαλύφθηκαν στη Χαλκίδα.
Οπως επισημαίνεται και στις αποφάσεις της ΑΑΔΕ, απώτερος στόχος είναι η σταδιακή μείωση κατ’ έτος του κενού ΦΠΑ, το οποίο θα πρέπει να περιοριστεί στην τετραετία κοντά στο 5%, που είναι ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, από περίπου 10% που βρίσκεται τώρα, εξέλιξη η οποία θα οδηγήσει σε επιπλέον ετήσια έσοδα της τάξης των 2 δισ. ευρώ στο τέλος της τετραετίας (2026-2027).
Σημειώνεται ότι οι απώλειες ΦΠΑ το 2016 είχαν ξεπεράσει τα 6 δισ. ευρώ, δηλαδή πάνω από τα έσοδα δυόμισι χρόνων ΕΝΦΙΑ. Εκτοτε, με τη διείσδυση των ηλεκτρονικών πληρωμών και τα ψηφιακά «εργαλεία» εντοπισμού της μικρομεσαίας παραβατικότητας περιορίστηκαν σε περίπου έναν ΕΝΦΙΑ ή διαφορετικά σε 2,5 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο θα μπορούσε να κατευθυνθεί στην Υγεία και στην Παιδεία.
Τα έσοδα από τον ΦΠΑ στο α΄ εξάμηνο ήταν υψηλότερα κατά 10,3% σε σύγκριση με το α΄ εξάμηνο του 2023.
Από τη φορολογική διοίκηση υποστηρίζουν επίσης ότι με το οριστικό «κλείδωμα» από το 2025 των δηλώσεων ΦΠΑ στα έσοδα και στα έξοδα θα μπει οριστικό τέλος στις εικονικές δηλώσεις ΦΠΑ και στα υπέρογκα έξοδα που δηλώνονται. Οι αποκλίσεις που επιτρέπονται σήμερα σταδιακά μειώνονται και μάλιστα από τις δηλώσεις ΦΠΑ που θα υποβληθούν μέχρι τα τέλη Αυγούστου, ενώ από τον Ιανουάριο του 2025 θα λαμβάνονται υπόψη μόνο τα στοιχεία που αναρτώνται στα ηλεκτρονικά βιβλία.
Ελεγχος στις επιστροφές ΦΠΑ
Από το «κόσκινο» της εφορίας θα περάσουν χιλιάδες περιπτώσεις επιστροφών ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος. Μετά την υπόθεση διαφθοράς στη ΔΟΥ Χαλκίδας, η ΑΑΔΕ έχει αναθέσει στη διεύθυνση εσωτερικών υποθέσεων τον έλεγχο πρωτίστως των υποθέσεων της τελευταίας πενταετίας στην εν λόγω εφορία, ενώ ξεκινούν και χιλιάδες έλεγχοι σε όλες τις εφορίες της χώρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, θα γίνουν και στο κεντρικό σύστημα επιστροφών φόρων προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν «κενά», τα οποία εντόπισαν επιτήδειοι προσπερνώντας την αυτοματοποιημένη διαδικασία.
Ετσι, λοιπόν, στο στόχαστρο μπαίνουν υποθέσεις με μεγάλες επιστροφές ΦΠΑ, φόρου εισοδήματος και ειδικού φόρου κατανάλωσης που πραγματοποιήθηκαν από τις εφορίες, για να διαπιστωθεί εάν τηρήθηκαν η κείμενη νομοθεσία και οι αποφάσεις της ΑΑΔΕ, αλλά και για τον εντοπισμό τυχόν παρατυπιών στη χορήγηση φορολογικής ενημερότητας σε φορολογουμένους οι οποίοι δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις.
Με βάση τον αρχικό σχεδιασμό για το 2024 είχαν προβλεφθεί 4.000 έλεγχοι στις επιστροφές φόρου, αλλά μετά την υπόθεση της Χαλκίδας ο αριθμός των ελέγχων αναμένεται να διπλασιαστεί. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, για το τρέχον έτος αναμένεται να πραγματοποιηθούν επιστροφές φόρου ύψους 6,588 δισ. ευρώ σε φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Συγκεκριμένα για τον ΦΠΑ, όπως προβλέπει το επιχειρησιακό πρόγραμμα της ΑΑΔΕ, στόχος είναι η διεκπεραίωση των αιτημάτων επιστροφής ΦΠΑ εντός 90 ημερών σε ποσοστό τουλάχιστον 95%, η αξιολόγηση αιτημάτων επιστροφής ΦΠΑ αυτοματοποιημένα σε περιοδική βάση και η αξιοποίηση χρυσής λίστας δικαιούχων για την επίσπευση επιστροφής πιστωτικού υπολοίπου ΦΠA.
Στη χρυσή λίστα εντάσσονται οι «καθαρές» επιχειρήσεις και επαγγελματίες στους οποίους η εφορία θα πιστώνει αμέσως τις επιστροφές φόρου και ΦΠΑ. Συγκεκριμένα αφορά επιχειρήσεις που έχουν ελεγχθεί στο παρελθόν και δεν είχαν φορολογικά παραπτώματα, ενώ δεν υπάρχουν ενδείξεις για συμμετοχές σε απάτες.
