Δικαιότερο, πιο ανταποδοτικό, αλλά και αυστηρότερο ως προς τις προϋποθέσεις λήψης του, επίδομα ανεργίας προβλέπει ο σχεδιασμός του υπουργείου Εργασίας στο πλαίσιο του εκ βάθρων ανασχεδιασμού του.
Το νέο επίδομα θα είναι αυξημένο κατά τους πρώτους μήνες της ανεργίας –ενδεχομένως να φθάνει και στο 70% του εκάστοτε κατώτατου μισθού– και θα μειώνεται τους επόμενους, ενώ θα προσαυξάνεται με ένα «μπόνους ανταποδοτικότητας» ανάλογο με τον χρόνο συνεχόμενης εργασίας και το ύψος των εισφορών που έχει καταβάλει ο άνεργος κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου του. Δεν θα αφορά τους ήδη άνεργους, αλλά όσους βγουν στην ανεργία από την έναρξη του μέτρου και εφεξής, ενώ θα πληρώνεται, όπως και σχεδόν όλα τα υπόλοιπα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, μέσω προπληρωμένης κάρτας.
Εμπροσθοβαρές
Οπως ξεκαθάρισε χθες η αρμόδια υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά, στόχος των παρεμβάσεων που θα γίνουν στο σύστημα είναι η δημιουργία κινήτρων για την εύρεση εργασίας.
«Η σκέψη είναι στην αρχή της περιόδου της ανεργίας να είναι πιο υψηλό το επίδομα, να είναι εμπροσθοβαρές, και μετά να βαίνει μειούμενο για να σου δίνει ένα κίνητρο να βρεις δουλειά», σημείωσε χαρακτηριστικά η υπουργός, εξηγώντας ότι η λογική είναι ο άνεργος να παίρνει περισσότερα στην αρχή, στη δύσκολη περίοδο που ξεκινάει η ανεργία, και εν συνεχεία αυτό το ποσό να βαίνει μειούμενο, προκειμένου ακριβώς να τον ωθήσει να βρει απασχόληση.
Το εμπροσθοβαρές αυτό σκέλος του επιδόματος θα είναι σταθερό. Θα το λαμβάνει κάθε άνεργος που θα πληροί μια ελάχιστη προϋπόθεση ένταξης και θα συναρτάται με τον εκάστοτε νόμιμο κατώτατο μισθό. Ομως, κατά τους πρώτους δύσκολους μήνες της ανεργίας, ο άνεργος θα λαμβάνει μεγαλύτερο ποσό, το οποίο θα φθίνει καθώς οι μήνες περνούν, δίχως το συνολικό ετήσιο επίδομα –όπως προκύπτει με βάση το ισχύον σήμερα, σύστημα– να διαφοροποιείται.
Ενα πιθανό σενάριο θέλει τους πρώτους π.χ. τρεις μήνες ανεργίας, το επίδομα να ανέρχεται στο 70% του κατώτατου μισθού. Εάν δηλαδή δεχθούμε ότι ο κατώτατος μισθός είναι 830 ευρώ, στην αρχή της ανεργίας, ο ωφελούμενος θα δικαιούται 581 ευρώ αντί για 509 σήμερα. Για τους επόμενους μήνες, το ποσό θα μειώνεται σταδιακά, στο 50% ή και στο 40%.
Παράλληλα, κι εφόσον ο άνεργος ήταν εργαζόμενος για πολλά συνεχόμενα χρόνια, θα δικαιούται κι ένα επιπλέον ποσό, το οποίο θα εξαρτάται από τα έτη προϋπηρεσίας, τις εισφορές δηλαδή που έχει καταβάλει στο σύστημα, αλλά και το ύψος του τελευταίου μισθού του. Πρόκειται στην ουσία για ένα «μπόνους ανταποδοτικότητας», που θα καθιστά το συνολικό επίδομα δικαιότερο και ανταποδοτικότερο.
Παράδειγμα
Κάποιος με περισσότερους από 11 μήνες εργασίας, με λιγότερα όμως από 5 χρόνια, θα λαμβάνει μόνο το πρώτο, κοινό και ίδιο για όλους σκέλος του επιδόματος. Κάποιος με 5 χρόνια εργασίας που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό θα λάβει ένα επιπλέον ανταποδοτικό ποσό, που θα είναι ωστόσο μικρότερο από κάποιον άλλον που πριν από την ανεργία ήταν, π.χ., για 20 χρόνια εργαζόμενος και ο μισθός του ήταν άνω των 1.000 ευρώ.
Εφόσον δηλαδή ο άνεργος είχε εργαστεί για συνεχόμενα χρόνια, 5 ή 6 βάσει των εξεταζόμενων σεναρίων, τότε θα γίνεται αυτομάτως δικαιούχος και ενός επιπλέον ποσού. Κάποιος με 10 χρόνια και μισθό 850 ευρώ θα λάβει επιπλέον ανταποδοτικό ποσό, μικρότερο όμως από κάποιον με 20 χρόνια και μισθό 1.500 ευρώ.
Προσοχή όμως: Και οι δύο θα λαμβάνουν συνολικά επίδομα και «μπόνους ανταποδοτικότητας» που δεν θα ξεπερνά ένα συνολικό πλαφόν, που θα τεθεί, σίγουρα χαμηλότερο από τον τελευταίο μισθό του, καθώς κάτι τέτοιο θα λειτουργούσε ως ισχυρό αντικίνητρο για την εύρεση εργασίας. Βάσει των επικρατέστερων προτάσεων, κατά μέσον όρο, το επιπλέον ποσό θα είναι της τάξης των 200-300 ευρώ.
Θα προσαυξάνεται με ένα «μπόνους ανταποδοτικότητας» ανάλογο με τον χρόνο συνεχόμενης εργασίας και το ύψος των εισφορών.
Επίσης, βάσει του σχεδιασμού, ακόμη και το σταθερό σκέλος του επιδόματος θα είναι μειωμένο για όσους εργάζονται με μερική, εκ περιτροπής ή περιστασιακή απασχόληση. Νέα κριτήρια και χρονικοί περιορισμοί στην καταβολή του θα προβλεφθούν σύμφωνα με πληροφορίες και για τους εποχικά εργαζομένους.
Πιθανό θεωρείται η χρονική διάρκεια καταβολής του επιδόματος, που σήμερα είναι από 5 έως 12 μήνες, να επιμηκυνθεί και να φτάσει έως και 24 μήνες ανάλογα με τις ημέρες απασχόλησης.
Προϋπόθεση η κατάρτιση
Η καταβολή του επιδόματος θα συνδυαστεί με την υποχρέωση των ανέργων να ενταχθούν σε πρόγραμμα κατάρτισης, ώστε να αποκτήσουν την εξειδίκευση που χρειάζονται για να τοποθετηθούν σε θέση εργασίας.
Θα προβλεφθούν επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, επιπλέον πρόσθετες παροχές σε συγκεκριμένες ομάδες ανέργων, όπως δώρα Χριστουγέννων – Πάσχα, προσαυξήσεις ανά προστατευόμενο μέλος, προσαυξήσεις για μονογονεϊκές οικογένειες. Αν και το σχέδιο των αλλαγών έχει καταρτιστεί εδώ και καιρό, από τον διοικητή της ΔΥΠΑ Σπύρο Πρωτοψάλτη, με βάση και τη σχετική μελέτη του ΟΟΣΑ, στο πλαίσιο των δεσμεύσεων της χώρας μας για τη χρηματοδότηση κατά 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, στο οικονομικό επιτελείο κρατούν ως επτασφράγιστο μυστικό το συνολικό και το ανώτατο ύψος του νέου επιδόματος, όπως και το ποιος θα είναι ο απαιτούμενος χρόνος εργασίας για τη λήψη του επιδόματος και ποια η αναλογία χρόνου εργασίας και μισθού ανά μήνα χορήγησης.
Οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν εντός των επόμενων ημερών, προκειμένου να ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης, ενώ στη συνέχεια θα υπογραφεί η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση για το πιλοτικό πρόγραμμα. Εφόσον αυτό εφαρμοστεί, δοκιμαστεί και αξιολογηθεί, θα θεσμοθετηθούν οι αλλαγές για το σύνολο των νέων ανέργων.
