Κάθε μήνα από το 2009 μέχρι σήμερα κλείνει κατά μέσον όρο μία ελληνική ναυτιλιακή επιχείρηση της ποντοπόρου. Αιτία η τάση για ολοένα και μεγαλύτερες επιχειρήσεις, που αυξάνει την πίεση στις λεγόμενες και «μονοβάπορες» μικρές ναυτιλιακές, αλλά και η μετεγκατάσταση κάποιων σε άλλα ναυτιλιακά κέντρα φιλικότερα προς τις επιχειρήσεις του κλάδου, όπως το Ντουμπάι ή η Σιγκαπούρη, ακόμη και το Μονακό. Ετσι εξηγούν κύκλοι της αγοράς τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν αυτή την εβδομάδα για τον αριθμό των εν Ελλάδι ναυτιλιακών επιχειρήσεων της ποντοπόρου, που δείχνουν πως από 773 επιχειρήσεις το 2009 φτάσαμε πέρυσι στις 592. Μειώθηκε δηλαδή κατά 181 ο αριθμός τους, μέγεθος που κατά μέσον όρο αντιστοιχεί σε κάτι περισσότερο από μία επιχείρηση λιγότερη κάθε μήνα.
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από την ετήσια έκθεση της Petrofin Research, εξειδικευμένης συμβουλευτικής εταιρείας που παρακολουθεί τα μεγέθη της ελληνικής ναυτιλίας, των επιχειρήσεών της και της χρηματοδότησής της. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του οίκου, Τεντ Πετρόπουλο, η τάση προς ολοένα και μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα συνεχιστεί: «Οι οικονομίες κλίμακας εξακολουθούν να είναι καθοριστικός παράγοντας στη ναυτιλία και δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο αριθμός των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών μειώθηκε για άλλη μια φορά το 2023 σε 592, μια μικρή ανάσα από το ιστορικό χαμηλό των 588 το 2018». Οπως ήταν αναμενόμενο, το μεγαλύτερο μέρος της πτώσης αποδίδεται στους ομίλους με τους μικρότερους στόλους, αυτούς με 1-2 πλοία, καθώς όλα τα άλλα μεγέθη στόλων έδειξαν ανθεκτικότητα.
Από τις 773 επιχειρήσεις το 2009 ο αριθμός τους πέρυσι έφθασε τις 592, κάτι που σημαίνει ότι χάνεται μία εταιρεία κάθε μήνα.
Ο αριθμός των ναυτιλιακών ενδέχεται να ήταν ακόμη μικρότερος εάν δεν υπήρχε η πρακτική των τελευταίων ετών, με βάση την οποία μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες δημιουργούν ξεχωριστές «παραφυάδες εταιρείες» (spin offs), που είτε τις εισαγάγουν στο χρηματιστήριο είτε τακτοποιούν με τον τρόπο αυτό οικογενειακά και άλλα περιουσιακά θέματα. «Αυτές οι νέες εταιρείες συχνά αναπτύσσονται γρήγορα και βρίσκονται σε διαρκή μεγέθυνση του στόλου τους». Σε κάθε περίπτωση, «η περαιτέρω ενοποίηση του αριθμού των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών θα συνεχιστεί με σταθερά βήματα», εκτιμά η Petrofin. Ωστόσο, το μέσο μέγεθος μιας ελληνικής ναυτιλιακής εταιρείας αναμένεται να αυξηθεί τόσο σε αριθμό όσο και σε χωρητικότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κατηγορία ναυτιλιακών που ελέγχει τους στόλους με 16 έως 24 ποντοπόρα πλοία παρουσίασε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη το 2023 κατά 10,85%, κάτι που υποστηρίζει την υπόθεση της συγκέντρωσης στον ναυτιλιακό κλάδο προκειμένου να επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας. «Αναμένεται ότι οι παραπάνω τάσεις θα συνεχιστούν και στο μέλλον, καθιστώντας έτσι την ελληνική ναυτιλία πιο ανταγωνιστική και ισχυρότερη».
Οσον αφορά το μέγεθος των εταιρειών με βάση τον στόλο τους, ο αριθμός των ναυτιλιακών που ελέγχουν περισσότερα από 25 ποντοπόρα πλοία αυξήθηκε σε 57 από 56 το 2022 και 54 σε 2021, ανερχόμενος στα υψηλότερα ιστορικά επίπεδα. Μεγάλη ήταν και η αύξηση της χωρητικότητας αυτών των στόλων και μάλιστα μεγαλύτερη αποτυπώνουν τα πλήθη των πλοίων τους. Σε χωρητικότητα έχουν αυξηθεί κατά 7,86 εκατ. τόνους DWT το 2023.
Οσον αφορά την ηλικία των πλοίων, ο αριθμός των ναυτιλιακών εταιρειών που διαθέτουν στόλους πολύ νέους (0-9 ετών) συνεχίζει την πτωτική του τάση: το 2023 μειώθηκε σε 89, από 99 το 2022. Το γεγονός αυτό αντανακλά τον σκεπτικισμό στην αγορά για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε νεότευκτα πλοία στην τρέχουσα φάση του κύκλου και τα τρέχοντα υψηλά επίπεδα τιμών των ναυπηγείων.
