Με τον νέο Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ, ν. 5104/2024) προβλέφθηκαν νέες διατάξεις που αποσκοπούν στην ταχύτερη δυνατή περάτωση τυχόν εκκρεμότητας που προκύπτει κατά τον φορολογικό έλεγχο.
Ειδικότερα με το άρθρο 75 του νέου ΚΦΔ, το οποίο θα ισχύει από την 1η Οκτωβρίου 2024, προβλέπεται η δυνατότητα αποδοχής από τον φορολογούμενο των πράξεων του φορολογικού ελέγχου σε διάφορα στάδια της διαδικασίας και μείωση των προστίμων εφόσον ο φορολογούμενος αναγνωρίσει την κύρια οφειλή του.
Τα πρόστιμα που εμπίπτουν στη δυνατότητα μείωσης είναι αυτά που επιβάλλονται στις περιπτώσεις μη υποβολής δήλωσης (παρ. 6 άρθρου 53 ΚΦΔ) και ανέρχονται στο 50% επί του ποσού του φόρου που αναλογεί στη μη υποβληθείσα δήλωση, αλλά και επί του φόρου που προκύπτει ως αποτέλεσμα φορολογικού ελέγχου λόγω υποβολής ανακριβών δηλώσεων και το οποίο κυμαίνεται από 10% έως 50% ανάλογα με τη διαφορά φόρου που προκύπτει προς καταβολή (παρ. 1 και 2 άρθρου 54 ΚΦΔ).
Η καταβολή του ποσού της συνολικής προκύπτουσας οφειλής του φορολογουμένου μετά τη μείωση του προστίμου δύναται να πραγματοποιηθεί σε έως 12 δόσεις.
Η μείωση των προστίμων μπορεί να επιτευχθεί εφόσον ο φορολογούμενος αποδεχθεί τις πράξεις του φορολογικού ελέγχου σε ένα από τα τέσσερα στάδια της σχετικής διαδικασίας ως εξής:
A΄ στάδιο. Εάν μετά την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου ή της πρόσκλησης παροχής πληροφοριών και έως τη 10η ημέρα από την κοινοποίηση της πράξης προσωρινού διορθωτικού του φόρου υποβληθεί εκπρόθεσμη αρχική ή τροποποιητική δήλωση από την οποία προκύπτει καταβολή φόρου [παρ. 1 (δ) άρθρου 22 και παρ. 3 (γ) άρθρου 23 ΚΦΔ], το πρόστιμο που επιβάλλεται με τις νέες διατάξεις μπορεί να μειωθεί κατά ποσοστό 50%.
Β΄ στάδιο. Εάν κοινοποιηθεί η οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου από τον φορολογικό ελεγκτή και μέχρι την προθεσμία των 30 ημερών που υπάρχει το δικαίωμα υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ), η ελεγχόμενη επιχείρηση αποδεχθεί την κύρια οφειλή, τότε το πρόστιμο μειώνεται κατά ποσοστό 40%. Για την περίπτωση αυτή η σχετική διάταξη αναφέρει ότι εφόσον έχει ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή, η αποδοχή της κύριας οφειλής θεωρείται αυτοδίκαιη παραίτηση από την ασκηθείσα ενδικοφανή προσφυγή (παρ. 2 άρθρου 75 ΚΦΔ), σαν να υπάρχει προθεσμία για μείωση του προστίμου και μετά την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής. Το σημείο αυτό μάλλον θα ξεκαθαριστεί εφόσον δημοσιευθεί σχετική εγκύκλιος από την ΑΑΔΕ.
Γ΄ στάδιο. Εφόσον ο φορολογούμενος αποδεχθεί την πράξη του φορολογικού ελέγχου μετά την κοινοποίηση της απόφασης της ΔΕΔ (ή την πάροδο της προθεσμίας για τη σιωπηρή απόρριψη) και εντός της προθεσμίας των 30 ημερών για την άσκηση προσφυγής ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, το πρόστιμο μειώνεται κατά ποσοστό 30% και τελεί υπό τον όρο μη άσκησης προσφυγής στα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια.
Δ΄ στάδιο. Εφόσον ο φορολογούμενος αποδεχθεί την πράξη του φορολογικού ελέγχου μετά την άσκηση δικαστικής προσφυγής και μέχρι την προηγούμενη ημέρα της αρχικά ορισθείσας ημερομηνίας για την εισαγωγή της υπόθεσης προς συζήτηση ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, το πρόστιμο μειώνεται κατά ποσοστό 25%.
Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις η αποδοχή του φορολογουμένου πραγματοποιείται με σχετική ηλεκτρονική δήλωσή του προς την ΑΑΔΕ, και η οποία παράγει αποτελέσματα εάν ο φορολογούμενος καταβάλλει ποσό ίσο με το 25% του κύριου φόρου το αργότερο εντός 3 ημερών από την υποβολή της δήλωσης. Η δήλωση έχει ως συνέπεια την ανέκκλητη αποδοχή των αποτελεσμάτων του φορολογικού ελέγχου και της εξ αυτού προκύπτουσας οφειλής ή της απόφασης της ΔΕΔ.
Η καταβολή του ποσού της συνολικής προκύπτουσας οφειλής του φορολογουμένου μετά τη μείωση του προστίμου δύναται να πραγματοποιηθεί σε έως 12 δόσεις. Το ποσό της προκύπτουσας οφειλής μετά την αφαίρεση του ποσού αυτής που καταβάλλεται επιβαρύνεται, μετά την παρέλευση 30 ημερών από την υποβολή της δήλωσης και έως την πλήρη εξόφληση με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά τον χρόνο υποβολής της, προσαυξημένο κατά πέντε εκατοστιαίες μονάδες, ετησίως υπολογισμένο. Η μη εμπρόθεσμη καταβολή δόσης συνεπάγεται άρση της έκπτωσης και καθιστά τη συνολική οφειλή, ως είχε πριν από τη μείωση του προστίμου, ληξιπρόθεσμη, αφαιρουμένου τυχόν ήδη καταβληθέντος ποσού.
Τέλος, να σημειώσουμε ότι στις μεταβατικές διατάξεις του ΚΦΔ (παρ. 3 άρθρου 84) ορίζεται ότι για τους ελέγχους που διενεργούνται μέχρι και την 30ή Σεπτεμβρίου 2024 εφαρμόζεται αποκλειστικά η δυνατότητα μείωσης προστίμου κατά το ανωτέρω Α΄ στάδιο του φορολογικού ελέγχου, εφόσον η προκύπτουσα οφειλή εξοφληθεί μέσα σε 30 ημέρες από τον προσδιορισμό του φόρου.
*Ο κ. Σταύρος Πετριδίσογλου είναι ορκωτός ελεγκτής λογιστής και partner του φορολογικού τμήματος της Accounting Solutions A.E.
