Η ενεργειακή τραμπάλα προσφοράς – ζήτησης πετρελαίου έγειρε. Οι τιμές του αργού Brent έχουν πέσει από τα 81 στα 73 δολάρια το βαρέλι από την περασμένη εβδομάδα, λόγω των αδύναμων οικονομικών δεδομένων και της εκτόνωσης της κρίσης εφοδιασμού στη Λιβύη.
Αυτό δημιουργεί πονοκέφαλο για τον Χάιταμ αλ-Γκάις, γενικό γραμματέα του Οργανισμού Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών. Aπό το 2016 οι χώρες του ΟΠΕΚ άντλησαν πολύ λιγότερο πετρέλαιο από ό,τι μπορούσαν για να στηρίξουν τις τιμές. Η απογοήτευση των μικρότερων μελών για τις εθελοντικές περικοπές που επιβλήθηκαν από το μπλοκ, όπως η μείωση της παραγωγής κατά 2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, σε ορισμένα μέλη που εφαρμόστηκαν στο τέλος του 2023, εξηγεί γιατί η Ανγκόλα παραιτήθηκε από τον όμιλο τον Ιανουάριο. Αυτό πιέζει τον ΟΠΕΚ να χαλαρώσει ορισμένες από τις μειώσεις, ξεκινώντας από τον Οκτώβριο.
Μέχρι πρόσφατα αυτό φαινόταν εφικτό χωρίς πλήγμα στις τιμές. Οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν μαχητές Χούθι πολλαπλασιάζουν τις επιθέσεις σε δεξαμενόπλοια στην Ερυθρά Θάλασσα για να πιέσουν το Ισραήλ, αυξάνοντας τον κίνδυνο τα δεξαμενόπλοια να χρειαστούν περισσότερα καύσιμα λόγω της αναδρομολόγησης γύρω από την Αφρική για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Πριν από τη συμφωνία της Τρίτης (3/9), μια διαμάχη μεταξύ του ανατολικού και του δυτικού μπλοκ εξουσίας στη Λιβύη για το ποιος κυβερνάει την κεντρική τράπεζα –η οποία ελέγχει τα έσοδα από το πετρέλαιο– απείλησε να αφαιρέσει 1,2 εκατ. βαρέλια εγχώριας παραγωγής από την παγκόσμια παραγωγή. Και η ημερήσια παραγωγή αργού πετρελαίου των ΗΠΑ ύψους 13,2 εκατ. βαρελιών τον Ιούνιο σημαίνει ότι ο βασικός μοχλός αύξησης της παραγωγής είναι τα 400.000 βαρέλια, λιγότερο από ό,τι υπολόγιζαν ορισμένοι αναλυτές στις αρχές του 2024.
Η ανάφλεξη στη Λιβύη είναι πιθανόν να οδηγήσει σε ακόμη λιγότερο πετρέλαιο στην αγορά: οι αναλυτές της Goldman Sachs είχαν υπολογίσει 600.000 βαρέλια την ημέρα μόνο τον Σεπτέμβριο. Και ο συνδυασμός των υπέργηρων στόλων, των πυραύλων από τους Χούθι και των εντάσεων Ισραήλ – Γάζας θα μπορούσε να προκαλέσει ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση και να οδηγήσει σε λιγότερη προσφορά, μεταξύ άλλων και από το Ιράν, εάν η Ουάσιγκτον αυξήσει τις κυρώσεις. Με φόντο όλα τα παραπάνω, οι οικονομικοί δείκτες –που επηρεάζουν συχνά τις τιμές του πετρελαίου– φαίνονται αναξιόπιστοι.
Τα νέα επιδεινούμενα στοιχεία για τη μεταποίηση στις ΗΠΑ θα μπορούσαν να σημαίνουν χαμηλότερη ζήτηση σε έναν από τους μεγαλύτερους καταναλωτές πετρελαίου στον κόσμο. Η κρίση στην αγορά ακινήτων της Κίνας, εν τω μεταξύ, είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο η εθνική ζήτηση αργού μειώθηκε στα 16,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα τον Μάιο, στο χαμηλότερο επίπεδο από τα μέσα του 2022.
Τα συνολικά περιθώρια κέρδους του διυλιστηρίου, η διαφορά μεταξύ των τιμών του αργού και των παραγώγων, έχουν μειωθεί. Μαζί με την αύξηση των παγκόσμιων αποθεμάτων αργού υποδηλώνουν μελλοντικά προβλήματα. Με την προσφορά σε αγορές όπως οι ΗΠΑ και η Γουιάνα να ανακάμπτει μέσα στο 2025, ο Αλ-Γκάις θα πρέπει αναμφισβήτητα να επανεξετάσει τα σχέδιά του για τον Οκτώβριο ή ακόμη και να προετοιμάσει νέες περικοπές. Αλλά αυτό δεν θα εξοργίσει μόνο τα μικρότερα μέλη του ΟΠΕΚ.
Η Σαουδική Αραβία, ο μεγαλύτερος παραγωγός του οργανισμού, χρειάζεται το πετρέλαιο να κοστολογείται στα 96 δολάρια το βαρέλι για να εξισορροπήσει τον προϋπολογισμό της, εκτιμά το ΔΝΤ, και αυτό προϋποθέτει ότι η παραγωγή αργού στο Ριάντ θα φθάσει στα 9,3 εκατ. βαρέλια την ημέρα, αντί των 9 εκατ. που είναι σήμερα. Η εγκατάλειψη του plan A θα εξόργιζε πολλούς.
